Sanremo

Oddi ar Wicipedia
Sanremo
Mathcymuned, dinas Edit this on Wikidata
Poblogaeth52,787 Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC+01:00, UTC+2 Edit this on Wikidata
Gefeilldref/i
Helsingør, Atami, Budva, Tortona, Bwrdeistref Karlskoga Edit this on Wikidata
NawddsantRomulus of Genoa Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirTalaith Imperia Edit this on Wikidata
GwladBaner Yr Eidal Yr Eidal
Arwynebedd55.96 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr15 ±1 metr Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaApricale, Bajardo, Ceriana, Ospedaletti, Perinaldo, Seborga, Taggia Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau43.8175°N 7.775°E Edit this on Wikidata
Cod post18038 Edit this on Wikidata
Map

Dinas a chymuned (comune) yng ngogledd-orllewin yr Eidal yw Sanremo. Fe'i lleolir yn talaith Imperia yn rhanbarth Liguria yn agos iawn i'r ffin â Ffrainc. Mae ganddi boblogaeth o 57,000 o bobl.

Sefydlwyd y ddinas yn ystod y cyfnod Rufeinig ac mae'n adnabyddus fel canolfan dwristiaeth enwog ar hyd arfordir enwog y Riviera. Mae'r ddinas yn cynnal amrywiaeth o ddigwyddiadau diwylliannol enwog gan gynnwys Gŵyl Gerddorol Sanremo (Festival della canzone italiana di Sanremo) a sefydlwyd yn 1951 ac a ddaeth yn ysbrydoliaeth i gystadleuaeth yr Eurovision a man gorffen ras seiclo undydd 300km o hyd enwog Milano-Sanremo a sefydlwyd yn 1903.

Yn hanesyddol mae'r ddinas yn enwog am gynnal Cynhadledd San Remo a gynhaliwyd yn 1920 ac a luniodd ffiniau a rheolaeth Ffrainc a Phrydain dros y Dwyrain Canol wedi cwymp Ymerodraeth yr Otomaniaid yn y Rhyfel Mawr.

Geirdarddiad[golygu | golygu cod]

Mae enw'r ddinas yn gywasgiad llafar o'r enw Sant'Eremo di San Romolo, sy'n cyfeirio at Romulus o Genoa, olynydd Syrus o Genoa. Nodir mewn sawl stori werin fod yr enw yn gyfieithiad o "Saint Remus". Ynganer y ddinas yn y dafodiaeth Ligwraidd lleol fel San Rœmu. Arddelwyd y sillafiad San Remo yn yr Eidaleg hyd nes canol yr 20g a gellir dal ei weld ar rai arwyddion, ond bellach arddelir yr enw fel un gair, ac nid fel dwy. Er hyn, tueddir i gyfeirio at Gytundeb San Remo yn yr hen ffurf.

Hanes[golygu | golygu cod]

Cardyn post o Sanremo, 1920au

Safai'r ddinas ar aneddiad Rufeinig Matutia neu Villa Matutiana, ymledodd yn yr Oesoedd Canol gyda'r boblogaeth yn symud i dir uwch. Adeiladwyd castell gan y dosbarth rheoli a phentref gaerog i'w hamddiffyn eu hunain rhag cyrchoedd y Sareseniaid.

Bu'r ddinas o dan reolaeth Iarlloedd Ventimiglia ac yna archesgobion dinas Genoa gyfagos. Daeth yn ddinas rydd yn ail hanner y 15g a'r adeg honno ymestynnodd y dref i fryn Pigna a Chadeirlan Sant Syrus - sy'n dal i sefyll fel enghraifft berffaith o bentref canol oesol.

Parhaodd y ddinas yn annibynnol ar Genoa ond wedi concwest y Ffrancwyr o dan Napoleon Bonaparte, meddiannwyd y ddinas gan deulu brenhinol Savoy (a ddaeth maes o law i uno'r Eidal o dan eu teyrnasiad) a'i hymgorffori i Deyrnas Sardinia. Oddi ar yr 18g tyfodd y ddinas yn gyson wrth iddi ddod yn ganolfan dwristaidd. Daeth yn gyrchfan boblogaidd i'r Ymerodres Elisabeth ('Sissi') o Awstria; yr Ymerodres Maria Alexandrovna o Rwsia, a Niclas II, tsar Rwsia. Symudodd y cemegydd a'r dyfeisiwr Swedaidd, Alfred Nobel i'r ddinas ac ymsefydlu yno.

Yn 19–26 Ebrill 1920, cynhaliwyd Gynhadledd San Remo lle benderfynodd y Cynghreiriaid buddugol yn y Rhyfel Mawr ar pa diriogaethau fyddai'n cael eu gategoreiddio yn "Dosbarth A" ar gyfer mandadau Cynghrair y Cenhedloedd. Hynny yw, pa diriogaethau Arabaidd y cyn Ymerodraeth yr Otomaniaid fyddai'n cael eu rheoli, gydag elfen o hunanlywodraeth, gan y grymoedd buddugol yn y Rhyfel - Ffrainc a Phrydain i bob pwrpas. Dyma lle penderfynwyd sefydlu mewn gweithred Palesteina fel tiriogaeth Iddewig (ac Arabaidd).

Esblygiad Demograffeg Sanremo[golygu | golygu cod]

Tŵf Poblogaeth
Blwyddyn 1861 1881 1911 1931 1951 1971 1991 2007 2016
Preswylwyr 12.464 18.760 27.013 29.583 40.464 62.210 56.003 56.385 54.824

Enwogion y Ddinas[golygu | golygu cod]

  • Italo Calvino, magwyd yr awdur Eidalaidd yn y ddinas
  • Fausto Zonaro (1854-1929) arlunydd adnabyddus a dreuliodd ei flynyddoedd olaf a marw yn y ddinas
  • Girolamo Saccheri (1667-1733), mathemategydd ac Iesuwr
  • Mehmed VI, Swltan olaf Ymerodraeth yr Otomaniaid a fu farw yn Sanremo ar 16 Mai 1926.
  • Alfred Nobel a brynodd villa yn Sanremo in 1891 a bu farw yno yn 1896. Ers 2002 bu'r adeilad yn arddangosfa o ddarganfyddiadau pwysicaf yr 19g, gan gynnwys gwaith ymchwil Nobel ei hun. Mae Sanremo yn parhau i gadw'r cysylltiad gyda Nobel. Pob 10 Rhagfyr (dyddiad ei farwolaeth yn 1896) caiff nifer fawr o flodau o dalaith Imperia, a dinas Sanremo ei danfon i addurno y Gwobr Nobel flynyddol a'r gloddest i ddilyn a gynhelir yn Stockholm.

Gefailldrefi[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "International Exchange". List of Affiliation Partners within Prefectures. Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 13 January 2016. Cyrchwyd 21 November 2015. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)