Neidio i'r cynnwys

Rolant

Oddi ar Wicipedia
Rolant
Ganwyd737 Edit this on Wikidata
Bu farw15 Awst 778 Edit this on Wikidata
o lladdwyd mewn brwydr Edit this on Wikidata
Ronsyfál Edit this on Wikidata
DinasyddiaethFrancia Edit this on Wikidata
Galwedigaethmarchog Edit this on Wikidata
SwyddPrefect of the Breton March Edit this on Wikidata
PartnerAude Edit this on Wikidata

Uchelwr a milwr Ffrancaidd, un o gadfridogion Siarlymaen a chymeriad yn llenyddiaeth y Canol Oesoedd oedd Rolant (bu farw 15 Awst 778) (Ffrangeg: Roland, Ffranceg: Hruodland). Ef yw arwr y gerdd ganoloesol La chanson de Roland.

Roedd y Rolant hanesyddol yn un o'r paladiniaid, y milwyr oedd agosaf at y brenin, ac yn dal y swydd o lywodraethwr Mers Llydaw. Ar 15 Awst 778, ef oedd pennaeth ôl-fyddin Siarlymaen, oedd yn dychwelyd dros y Pyreneau o Sbaen i Ffrainc. Pan oeddynt yn mynd trwy Fwlch Ronsyfal, ymosodwyd arnynt gan lu y Basgiaid, a lladdwyd Rolant a'i wŷr ym Mrwydr Ronsyfal.

Llenyddiaeth

[golygu | golygu cod]

Tyfodd chwedloniaeth o gylch y digwyddiad yn ystod y Canol Oesoedd, a chymerwyd lle'r Basgiaid gan y Mwslimiaid, gan droi'r stori yn un am frwydr rhwng Cristionogion a dilynwyr Islam. Yn y chwedlau hyn, daeth Rolant yn gawr, a adawodd ei olion yma ac acw yn y Pyreneau.

Daeth y chwedlau am Siarlymaen a Rolant yn boblogaidd trwy Ewrop, ac fe'i cyfieithwyd i'r Gymraeg fel Ystorya de Carolo Magno.

Mae Cân Roland, sy'n adrodd hanes Rolant a Brwydr Ronsyfal yn cael ei gynnwys yn llyfr T Rowland Hughes Storïau Mawr y Byd[1]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Hughes, T Rowland (1936). "Cân Roland" . Storïau Mawr y Byd. Gwasg Aberystwyth.