Palflys y gorllewin

Palflys y gorllewin Barbilophozia atlantica
Statws cadwraeth
Pryder lleiaf  (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Rhaniad:	Marchantiophyta
Dosbarth:	Jungermanniopsida
Urdd:	Jungermanniales
Teulu:	Scapaniaceae
Genws:	Barbilophozia
Rhywogaeth:	B. atlantica
Enw deuenwol
Barbilophozia atlantica

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Palflys y gorllewin (enw gwyddonol: Barbilophozia atlantica; enw Saesneg: Atlantic pawwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yn bennaf ar yr ucheldiroedd, yng Nghymru, yn enwedig yng Ngwynedd. Fe'i ceir hefyd o Ganolbarth Lloegr i fyny i Cumbria a'r Alban a rhai mannau yn Iwerddon.

Disgrifiad

Y rhywogaeth tebycaf i balflys y gorllewin yw'r Palflys cyffredin (B. floerkei) a Phalflys hatcher (B. hatcheri).

Mae gan Palflys y gorllewin ddail 3-llabed, ac felly mae'n hawdd ei wahaniaethu oddi wrth y Lophozia. Maent yn wyrddfrown neu'n felynwyrdd. Yna aml mae'r blaguryn ifanc yn goch. Mae'r coesynnau'n 0.5–3 mm o led a'r dail yn 1–2 mm o led a rhwng 0.5 mm ac 1 mm o hyd.

Cynefin

Fel y nodwyd, yr ucheldir yw ei gynefin, yn enwedig mewn mwsog ar foncyn neu gangen wedi syrthio, neu ar dywarch ar lethrau sy'n wynebu'r gogledd. Weithiau fe'i ceir ar waliau sych.

Llysiau'r afu

Prif: Llysiau'r afu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr. Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.