Nant-y-moel
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Pen-y-bont ar Ogwr |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.624°N 3.54°W |
 | |
| Statws treftadaeth | Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
Pentref yng nghymuned Cwm Ogwr, bwrdeisdref sirol Pen-y-bont ar Ogwr yw Nant-y-moel.[1][2] Lleolir wrth droed Mynydd William Meyrick, a Craig Ogwr.[3] Mae'r bentref ac mae'n cynnwys pentref Pricetown ar wahân ym mwrdeistref sirol Pen-y-bont ar Ogwr. Mae pentref Wyndham yn ffinio â hi ac mae bryn Bwlch y Clawdd i'r gogledd.
Lleoliad
[golygu | golygu cod]Mae ffordd yr A4061 yn mynd drwy'r pentref ac yn mynd i'r gogledd dros Fwlch y Clawdd lle mae'n cysylltu â Threorci a Chwm Rhondda i'r gogledd a'r A4107 sy'n mynd i'r gorllewin. Mae'r Bwlch, a'r llethrau mawr cyfagos, yn cynnig golygfa eang o'r cefn gwlad cyfagos. Ar ddiwrnod clir, mae'n bosibl gweld De Orllewin Lloegr dros Fôr Hafren i'r de, ac ystod mynyddoedd Bannau Brycheiniog i'r gogledd.
Hanes
[golygu | golygu cod]Fel gyda gweddill Cwm Ogwr, roedd yn gymuned amaethyddol yn bennaf hyd at ganol y 19eg pan ddaeth cloddio glo yn gyffredin ar draws De Cymru. Caeodd y pwll glo diwethaf (Glofa Wyndham/Western) ym 1983,[3] gan arwain at ddiweithdra uchel bryd hynny. Erbyn hyn mae'r rhan fwyaf o drigolion heddiw yn teithio i Ben-y-bont ar Ogwr neu drefi eraill ar gyfer gwaith.
Roedd yr ysgol gynradd yn un o'r ychydig yn y dyffryn cyfan na ddaeth i ben ym mis Gorffennaf 2003 ac yn uno ag Ysgol Gynradd newydd Ogwr. Fe'i hadnewyddwyd yn 2002 i'w gyfuno â'r ysgol feithrin a oedd wedi cau o'r blaen.
Enwogion y pentref
[golygu | golygu cod]- Lynn Davies - pencampwr Neidio Hir Gemau Olympaidd yr Haf 1964 - ganwyd yn y pentref yn 1942
- John Forrester-Clack - artist a ymfudodd i Awstralia
- Windsor Davies - actor, a fagwyd yr actor yn y pentref.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 25 Hydref 2021
- ↑ 3.0 3.1 A Tranquil Oasis. BBC South East Wales (3 Rhagfyr 2005).
Dolen allanol
[golygu | golygu cod]Trefi
Maesteg · Pen-coed · Pen-y-bont ar Ogwr · Pontycymer · Porthcawl
Pentrefi
Abercynffig · Abergarw · Betws · Blaengarw · Bracla · Bryncethin · Brynmenyn · Caerau · Cefncribwr · Cwmogwr · Cynffig · Drenewydd yn Notais · Gogledd Corneli · Heol-y-cyw · Llangeinwyr · Llangrallo · Llangynwyd · Melin Ifan Ddu · Merthyr Mawr · Mynyddcynffig · Nant-y-moel · Notais · Pen-y-fai · Y Pîl · Price Town · Sarn · Ton-du · Trelales · Ynysawdre
Eginyn erthygl sydd uchod am fwrdeistref sirol Pen-y-bont ar Ogwr. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato