Mosg Omar (Bethlehem)
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | mosg  |
|---|---|
| Gwlad |  Palesteina |
| Dechrau/Sefydlu | 1860 |
 | |
| Gwladwriaeth | Gwladwriaeth Palesteina |
| Rhanbarth | Bethlehem |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mosg Omar (Arabeg: مسجد عمر; Masjid Umar) yw'r unig fosg yn Hen Ddinas Bethlehem,[1][2] Palesteina. Fe'i lleolir ar ochr orllewinol Sgwâr Manger, ar draws y sgwâr o Eglwys y Geni.
Hanes[golygu | golygu cod]
Cyfnod Mwslimaidd cynnar; lleoliad[golygu | golygu cod]
Enwir y mosg ar ôl Omar (Umar) ibn al-Khattab (tua 581-644), ail Galiff Rashidun. Ar ôl goresgyn Jerwsalem, roedd Omar wedi teithio i Fethlehem yn 637 CE i gyhoeddi deddf a fyddai’n gwarantu parch at y gysegrfa a diogelwch i Gristnogion a chlerigwyr.[3] Dim ond pedair blynedd ar ôl marwolaeth y proffwyd Islamaidd Muhammad, honnir i Omar weddïo yn lleoliad hwn, lle saif y mosg.[4]
Mae Yaqut al-Hamawi (bu f. 1229) yn ymwneud â sut y cynghorwyd Caliph Omar gan fynach Cristnogol i adeiladu mosg mewn adeilad ar ffurf arced (neu haniyya), yn hytrach na thrawsnewid Eglwys y Geni yn fosg.[5] Cytunodd Yaqut i osod yr haniyya mewn safle lle credwyd bod brenhinoedd Beiblaidd Dafydd a Solomon wedi'u claddu.[5]
Yn gynnar yn y 10g, mae Eutychius o Alexandria (877–940) yn disgrifio'r haniyya fel mosg wedi'i osod o fewn safle Cristnogol, yn wynebu'r de ac felly'n briodol ar gyfer gweddi Fwslimaidd (qibla), ac yn crybwyll i Omar ganiatáu i Fwslimiaid weddïo yn yr haniyya fesul un gan eu gwahardd i gyffwrdd ag unrhyw beth yno na chynnal gweddïau cynulleidfaol y tu mewn.[5] Cwynodd Eutychius fod Mwslimiaid yn ei amser ef, dechrau'r 10g, wedi torri'r tair rheol hyn.[5]
Nid yw union leoliad yr haniyya a ddisgrifir yn glir, ond disgrifiwyd safle claddu David a Solomon gan Bererin Bordeaux (330) fel "heb fod ymhell o Basilica'r Geni, a chan y Piacenza Pererin (570) fel hanner milltir Rufeinig o ganol y dref.[5]
Mosg modern mewn lleoliad newydd (1860)[golygu | golygu cod]
Adeiladwyd y mosg presennol ym 1860[4] ar lain a roddwyd at y diben gan yr Eglwys Uniongred Roegaidd,[2] ac fe'i hadnewyddwyd ym 1955, yn ystod rheolaeth Gwlad yr Iorddonen o'r ddinas.[3] Rhoddwyd y tir a ddefnyddiwyd ar gyfer ei hadeiladu gan yr Eglwys Uniongred Roegaidd Jerwsalem.[4] Yn y gorffennol, cyn dyfodiad bylbiau golau, roedd yn gyffredin i Fwslimiaid a Christnogion ym Methlehem gynnig olew olewydd i oleuo amgylchoedd y mosg, arfer sy'n dystiolaeth o gydfodolaeth crefyddol yn y ddinas.[3]
Tensiynau (2000au)[golygu | golygu cod]
Ar 20 Chwefror, 2006, canslodd y Dalai Lama ei ymweliad â’r mosg, ymhlith lleoedd eraill, oherwydd pwysau gan lywodraeth Tsieina. Roedd Awdurdod Cenedlaethol Palestina wedi gofyn am gael ei ganslo.[6] Yn Chwefror 2007, heddlu cudd Israel (Shin Bet) 20 o ddynion yr honnir iddynt gael eu recriwtio ar gyfer "cell â chysylltiad â Hamas" gan glerig Mwslimaidd ym Mosg Omar.[7] Serch hynny, arhosodd y mosg a'i phobol yn heddychlon pan ymwelodd Arlywydd Palestina, Mahmoud Abbas, ar Noswyl Nadolig 2007.[8]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Valentine Low & Catherine Philp (24 January 2020). "Prince Charles offers strong message of support for Palestinians in Bethlehem". The Times. Cyrchwyd 24 September 2020.
- ↑ 2.0 2.1 "Mosque of Omar: Mosque in Bethlehem". Lonely Planet. Cyrchwyd 24 September 2020.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Mosque of Omar GeoCities: Bethlehem Homepage
- ↑ 4.0 4.1 4.2 "Mosque of Omar (Bethlehem)". Atlas Travels and Tourism Agency. Archifwyd o'r gwreiddiol ar July 29, 2013. Cyrchwyd January 20, 2008.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Mattia Guidetti (2016). In the Shadow of the Church: The Building of Mosques in Early Medieval Syria. Arts and Archaeology of the Islamic World (Book 8). BRILL; Lam edition. tt. 30–31. ISBN 9789004325708. Cyrchwyd 2018-04-09.
- ↑ "Palestinians refuse Dalai Lama visit again". Archifwyd o'r gwreiddiol ar March 2, 2007.
- ↑ "Israel nabs 20 terror suspects". UPI. February 5, 2007.
- ↑ "Peace talks spark tourist influx into Bethlehem". CBC News. Associated Press. December 24, 2007.