Lancelot Thomas Hogben

Oddi ar Wicipedia
Lancelot Thomas Hogben
Ganwyd9 Rhagfyr 1895 Edit this on Wikidata
Portsmouth Edit this on Wikidata
Bu farw22 Awst 1975 Edit this on Wikidata
Wrecsam Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Lloegr Lloegr
Alma mater
Galwedigaethmathemategydd, genetegydd, ystadegydd, swolegydd, ysgrifennwr, ieithydd Edit this on Wikidata
SwyddRegius Professor of Natural History Edit this on Wikidata
Cyflogwr
PriodEnid Charles Edit this on Wikidata
Gwobr/auCymrawd y Gymdeithas Frenhinol, Croonian Medal and Lecture, Keith Medal Edit this on Wikidata

Sŵolegydd arbrofol ac ystadegydd meddygol o Loegr oedd Lancelot Thomas Hogben (9 Rhagfyr 1895 – 22 Awst 1975). Bu'n byw yng Nglyn Ceiriog lle priododd ferch leol, a bu farw yn Wrecsam.

Datblygodd y broga crafanc Affricanaidd (enw gwyddonol: Xenopus laevis) fel organeb enghreifftiol ar gyfer ymchwil fiolegol yn gynnar yn ei yrfa, ymosododd ar y mudiad ewgeneg yng nghanol ei yrfa, a phoblogeiddiodd lyfrau ar wyddoniaeth, mathemateg ac iaith ar ddiwedd ei yrfa.[1][2][3][4]

Bywyd cynnar[golygu | golygu cod]

Cafodd Hogben ei eni a'i fagu yn Southsea ger Portsmouth yn Hampshire, Lloegr i rieni efengylaidd iawn. Yn ddyn ifanc, torrodd yn rhydd o grafangau crefyddol y teulu. Yn 1907, symdodd y teulu i Stoke Newington, Llundain, lle mynychodd Ysgol Sir Tottenham; yn wir, roedd ei fam wedi'i geni a'i magu yn yr ardal. Yn fyfyriwr meddygol, astudiodd ffisioleg yn Ngholeg y Drindod, Caergrawnt.[2] Graddiodd ym 1915, (gradd Gyffredin). Roedd yn aelod gweithgar o'r Blaid Lafur Annibynnol. Yn ddiweddarach mewn bywyd, roedd yn well ganddo ddisgrifio'i hun fel 'dyneiddiwr gwyddonol' yn hytrach nac fel 'sosialydd'.[5]

Y Rhyfel Byd Cyntaf[golygu | golygu cod]

Yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf roedd yn heddychwr a gweithiodd am chwe mis gyda'r Groes Goch yn Ffrainc, dan adain Gwasanaeth Rhyddhad Dioddefwyr Rhyfel y Cyfeillion ac yna Uned Ambiwlans y Cyfeillion. Yna dychwelodd i Gaergrawnt, a chafodd ei garcharu yn Wormwood Scrubs fel gwrthwynebydd cydwybodol ym 1916. Torrodd ei iechyd a rhyddhawyd ef ym 1917. Roedd ei frawd George hefyd yn wrthwynebydd cydwybodol ac yn gwasanaethu gydag Uned Ambiwlans y Cyfeillion.[6]

Priododd Hogben ym 1918 â'r mathemategydd, ystadegydd, a ffeminist Enid Charles, a chawsant ddau fab a dwy ferch.[2]

Gwaith a gyhoeddwyd[golygu | golygu cod]

  • A Short Life of Alfred Russel Wallace (1823-1913), p. 64 (London, Society for Promoting Christian Knowledge, 1918)[7]
  • Exiles of the Snow, and Other Poems (1918)
  • An Introduction to Recent Advances in Comparative Physiology (1924) gyda Frank R. Winton
  • The Pigmentary Effector System. A review of the physiology of colour response (1924)
  • Comparative Physiology (1926)
  • Comparative Physiology of Internal Secretion (1927)
  • The Nature of Living Matter (1930)
  • Genetic Principles in Medical and Social Science (1931)
  • Nature or Nurture - The William Withering Lectures for 1933 (1933)
  • Mathematics for the Million: A Popular Self-Educator (London, George Allen & Unwin, 1936), illustrated by Frank Horrabin, Primers for the Age of Plenty - No. 1. Re-issued in the United States by W. W. Norton & Company, Inc. (1937).[8]
  • The Retreat from Reason (1936) Conway Memorial Lecture 20 Mai 1936, chaired by Julian Huxley.[9]
  • Science for the Citizen: A Self-Educator Based on the Social Background of Scientific Discovery (London, George Allen & Unwin, 1938), illustrated by Frank Horrabin, Primers for the Age of Plenty - No. 2.
  • Political Arithmetic: A Symposium of Population Studies (1938) golygydd
  • Dangerous Thoughts (1939)
  • Author in Transit (1940)
  • Principles of Animal Biology (1940)
  • Interglossa: A Draft of an Auxiliary for a Democratic world order, Being an Attempt to Apply Semantic Principles to Language Design (1943)
  • The Loom of Language: A Guide To Foreign Languages For The Home Student gan Frederick Bodmer (1944), ac a olygwyd gan Hogben, Primers ar gyfer The Age of Plenty - No. 3.
  • An Introduction to Mathematical Genetics (1946)
  • History of the Homeland: The Story of the British Background gan Henry Hamilton (1947), edited by Hogben, Primers for the Age of Plenty - No. 4.
  • The New Authoritarianism (1949) Conway Memorial Lecture 1949[10]
  • From Cave Painting To Comic Strip: A Kaleidoscope of Human Communication (1949)
  • Chance and Choice by Cardpack and Chessboard (1950)
  • Man Must Measure: The Wonderful World of Mathematics (1955)
  • Statistical theory. The relationship of probability, credibility and error. An examination of the contemporary crisis in statistical theory from a behaviorist viewpoint (1957)
  • The Wonderful World Of Energy (1957)[11]
  • The Signs of Civilisation (1959)
  • The Wonderful World of Communication (1959)
  • Mathematics in the Making (1960)
  • Essential World English (1963) gyda Jane Hogben a Maureen Cartwright
  • Science in Authority: Essays (1963)
  • The Mother Tongue (1964)
  • Wales for the Welsh — A Tale of War and Peace with Notes for those who Teach or Preach (1967)
  • Beginnings and Blunders or Before Science Began (1970)
  • The Vocabulary Of Science (1970) gyda Maureen Cartwright
  • Astronomer Priest and Ancient Mariner (1972)
  • Maps, Mirrors and Mechanics (1973)
  • Columbus, the Cannon Ball and the Common Pump (1974)
  • How The World Was Explored, golygydd, gyda Marie Neurath a Joseph Albert Lauwerys
  • Hogben, Anne; Hogben, Lancelot Thomas; Hogben, Adrian. Lancelot Hogben: scientific humanist: an unauthorised autobiography (1998)[12]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ Sarkar, S. (1996). "Lancelot Hogben, 1895-1975". Genetics 142 (3): 655–660. PMC 1207007. PMID 8849876. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1207007.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 Bud, Robert (2004). "Lancelot Hogben". The Oxford Dictionary of National Biography (Oxford University Press) 1. doi:10.1093/ref:odnb/31244.
  3. ↑ Tabery, J. (2008). "R. A. Fisher, Lancelot Hogben, and the origin(s) of genotype-environment interaction". Journal of the History of Biology 41 (4): 717–761. doi:10.1007/s10739-008-9155-y. PMID 19244846.
  4. ↑ Tabery, J. (2007). "Biometric and developmental gene–environment interactions: Looking back, moving forward". Development and Psychopathology 19 (4): 961–976. doi:10.1017/S0954579407000478. PMID 17931428. https://archive.org/details/sim_development-and-psychopathology_fall-2007_19_4/page/961.
  5. ↑ Kunitz, Stanley J. a Haycraft, Howard Awduron yr Ugeinfed Ganrif, Geiriadur Bywgraffyddol Llenyddiaeth Fodern , (Trydydd Argraffiad). Efrog Newydd, The H.W. Cwmni Wilson, 1950, (tt. 658–59)
  6. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw frs
  7. ↑ Milo Keynes. "Lancelot Hogben, FRS (1895-1975)". Galton Institute December 2001 Newsletter. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 Medi 2015. Cyrchwyd 16 Rhagfyr 2014.Reprinted from Notes and Records of the Royal Society, London, 1999; vol. 53: pp. 361-369, part 2 Archifwyd 24 September 2015[Date mismatch] yn y Peiriant Wayback.
  8. ↑ Phillip Gething, "Forum: A whiff of optimism – Whatever happened to self-improvement?", New Scientist, 21 Gorffennaf 1990. Retrieved 6 Ionawr 2019.
  9. ↑ "1936 Lancelot Hogben: The Retreat From Reason". Conway Hall Ethical Society. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 Rhagfyr 2014. Cyrchwyd 16 Rhagfyr 2014.
  10. ↑ "1949 Lancelot Hogben: The New Authoritarianism". Conway Hall Ethical Society. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 Rhagfyr 2014. Cyrchwyd 16 Rhagfyr 2014.
  11. ↑ Gale, Floyd C. (Medi 1958). "Galaxy's 5 Star Shelf". Galaxy Science Fiction. t. 104.
  12. ↑ Hogben, Anne; Hogben, Lancelot Thomas; Hogben, Adrian (1998). Lancelot Hogben: scientific humanist: an unauthorised autobiography. London: Merlin. ISBN 978-0-85036-470-5.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Lancelot_Thomas_Hogben&oldid=11044018"