Hoelion ebod
| Hoelion ebod Poronia punctata
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Xylariales |
| Teulu: | Xylariaceae |
| Genws: | Poronia[*] |
| Rhywogaeth: | Poronia punctata |
| Enw deuenwol | |
| Poronia punctata | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Xylariaceae yw'r Hoelion ebod (Lladin: Poronia punctata; Saesneg: Nail Fungus).[1] Y Dafadennau Duon yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Dafad yw 'dafaden', ond gall hefyd gyfeirio at lympiau bychan o groen ar gorff dynol. Dylid cofio fod llawer o ddefaid yn ddu, ac felly llawer o'r ffyngau hyn! Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Ffwng baw ceffyl mannog. Mae'r teulu Xylariaceae yn gorwedd o fewn urdd y Xylariales.
Mae'r rhywogaeth hon hefyd i'w chanfod yn byw ar dwyni glan y môr, yng Nghymru.[2]
Ffyngau[golygu | golygu cod]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[3] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[4] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Xylariaceae[golygu | golygu cod]
Mae gan Hoelion ebod ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Fasciatispora lignicola | Fasciatispora lignicola | |
| Fasciatispora nypae | Fasciatispora nypae | |
| Fasciatispora petrakii | Fasciatispora petrakii | |
| Gigantospora gigaspora | Gigantospora gigaspora | |
| Guestia gonetropospora | Guestia gonetropospora | |
| Helicogermslita celastri | Helicogermslita celastri | |
| Helicogermslita diversa | Helicogermslita diversa | |
| Helicogermslita fleischhakii | Helicogermslita fleischhakii | |
| Helicogermslita gaudefroyi | Helicogermslita gaudefroyi | |
| Helicogermslita gisbornia | Helicogermslita gisbornia |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Gwefan www.naturalresources.wales Cyfoeth Naturiol Cymru; adalwyd 23 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Hoelion ebod gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.