Gweriniaeth Catalwnia (2017)
 | Mae'r erthygl hon yn cofnodi mater cyfoes. Gall y wybodaeth sydd ynddi newid o ddydd i ddydd. |
| |||||
| Arwyddair: | |||||
| Anthem: Els Segadors "Y Cynaeafwyr" | |||||
 | |||||
| Prifddinas | Barcelona | ||||
| Dinas fwyaf | |||||
| Iaith / Ieithoedd swyddogol | Catalaneg, Ocsitaneg, Sbaeneg ac Araneg | ||||
| Llywodraeth | Gweriniaeth | ||||
| Carles Puigdemont | |||||
| Cyhoeddiad o Annibyniaeth |
27 Hydref 2017 | ||||
| Arwynebedd - Cyfanswm - Dŵr (%) |
32108 km² (55ed) 8.67 | ||||
| Poblogaeth - Amcangyfrif 2006 - Cyfrifiad 2016 - Dwysedd |
7,522,596 (85ed) 7,522,596 -/km² (-) | ||||
| CMC (PGP) - Cyfanswm - Y pen |
Amcangyfrif - $336.162 (-) - (-) | ||||
| Indecs Datblygiad Dynol (-) | - (-) – - | ||||
| Arian cyfred | Ewro (€) (EUR)
| ||||
| Cylchfa amser - Haf |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) | ||||
| Côd ISO y wlad | .se1 | ||||
| Côd ffôn | ++34 93 (Barcelona)
| ||||
| 1 Hefyd .eu | |||||
Sefydlwyd Gweriniaeth Catalwnia (Catalaneg: República Catalana, Sbaeneg: República Catalana, Ocsitaneg: Republica Catalana) gan Lywodraeth Catalwnia ar 27 Hydref 2017.[1][2][3] Fe'i sefydlwyd yn dilyn pleidlais o dros 90% o blaid annibyniaeth yn Refferendwm ynghylch annibyniaeth Catalwnia 2017. Roedd y refferendwm yma'n anghyfreithlon yn ôl Llywodraeth Sbaen, ac nid yw wedi cydnabod Gweriniaeth Catalwnia.[4]
O fewn hanner awr i Lywodraeth Catalwnia wneud Datganiad o Annibyniaeth, gosododd Senedd Sbaen Erthygl 155 o Gyfansoddiad Sbaen mewn grym a diarddelwyd (neu diswyddwyd) prif swyddogion y Llywodraeth a diddymwyd Llywodraeth Catalwnia gan Mariano Rajoy gan alw Etholiad Cyffredinol Catalwnia, 2017. Mewn ymateb i hyn, dywedodd Arlywydd Catalwnia, Carles Puigdemont, mai dim ond Llywodraethau all ddileu neu ddiarddel llywodraethau, mewn democratiaeth. Galwodd hefyd ar Gatalaniaid i wrthsefyll yn heddychlon cynlluniau Sbaen i weithredu Erthygl 155.
Wedi'r Datganiad o Annibyniaeth, a datganiad gan Carles Puigdemont yn sefydlu Gweriniaeth Catalwnia, dechreuodd llywodraeth Sbaen weithredu yn erbyn yr ymgyrch dros annibyniaeth ac yn erbyn Llywodraeth catalwni; ni chodwyd dwrn yn eu herbyn mewn unrhyw fodd.[5][6] Trodd Puigdemont aa nifer o'i Gabined yn alltud i Wlad Belg gan fod gwys i'w herlyn ym Madrid wedi'i gyhoeddi. Y cyhuddiadau yn eu herbyn gan y Twrnai Cyffredinol oedd: gwrthryfela, annog gwrthryfel (sedition) a lladrad ('lladrad'[7]) [8][9][9] drennydd, datganodd llys yn Sbaen fod y Datganiad o Annibyniaeth wedi'i ganslo.[10] Arestiwyd 9 o aelodau o Weriniaeth Catalwnia ar 2 Tachwedd a chyhoeddwyd gwarant Ewropeaidd i arestio Puigdemont a phedwar arall nad oeddent wedi mynd i'r llys.[11][12]
Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ "Self-Catalan parliament (only 70 parlamentarians of 140) votes to declare independence from Spain". The Guardian. 27 Hydref 2017. https://www.theguardian.com/world/2017/oct/27/spanish-pm-mariano-rajoy-asks-senate-powers-dismiss-catalonia-president.
- ↑ "Catalans race to create a new currency and economic fortress as independence counter-attack builds". The Telegraph. 28 October 2017. http://www.telegraph.co.uk/business/2017/10/27/catalans-race-create-new-currency-economic-fortress-counter/.
- ↑ "El Gobierno ve “efectos jurídicos y vinculantes” en la declaración de independencia" (yn Spanish). La Vanguardia. 30 October 2017. http://www.lavanguardia.com/politica/20171030/432489625015/gobierno-efectos-juridicos-vinculantes-independencia-catalunya.html.
- ↑ "Catalan parliament declares independence from Spain". Reuters. 27 October 2017. https://www.reuters.com/article/us-spain-politics-catalonia-independence/catalan-parliament-declares-independence-from-spain-idUSKBN1CW1WO.
- ↑ Tadeo, Maria; Strauss, Marine; Duarte, Esteban (30 October 2017). "Catalonia Bows to Spanish Authority as Rajoy's Strategy Prevails". Bloomberg. https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-10-30/no-sign-of-catalan-leader-as-spanish-officials-take-back-control.
- ↑ "Work resumes normally in Catalonia as Spain enforces direct rule". Reuters. Barcelona, Madrid. 30 October 2017. http://www.reuters.com/article/us-spain-politics-catalonia/work-resumes-normally-in-catalonia-as-spain-enforces-direct-rule-idUSKBN1CZ0IP?il=0.
- ↑ Geiriadur yr Academi
- ↑ Guindal, Carlota (30 October 2017). "La Fiscalía se querella contra Puigdemont y el Govern por rebelión y sedición" (yn Spanish). La Vanguardia. http://www.lavanguardia.com/politica/20171030/432485190372/fiscal-maza-querella-puigdemont-junqueras.html.
- ↑ 9.0 9.1 Jones, Sam (30 October 2017). "Spanish prosecutor calls for rebellion charges against Catalan leaders". The Guardian (Barcelona). https://www.theguardian.com/world/2017/oct/30/spanish-prosecutor-calls-for-rebellion-charges-against-catalan-leaders.
- ↑ "El Constitucional suspende la declaración de independencia de Catalunya" (yn Spanish). eldiario.es. 31 October 2017. http://www.eldiario.es/politica/Constitucional-suspende-declaracion-independencia-Catalunya_0_703080059.html.
- ↑ Jones, Sam (2 Tachwedd 2017). "Spanish judge jails eight members of deposed Catalan government". The Guardian (Madrid). https://www.theguardian.com/world/2017/nov/02/spanish-court-question-catalonia-separatists-except-puigdemont.
- ↑ "Catalan ex-ministers held by Spain court". BBC News. 2 Tachwedd 2017. http://www.bbc.com/news/world-europe-41850094.
