Ffwng melog
| Ffwng melog Armillaria mellea
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Agaricales |
| Teulu: | Tricholomataceae |
| Genws: | Armillaria[*] |
| Rhywogaeth: | Armillaria mellea |
| Enw deuenwol | |
| Armillaria mellea (Vahl) P.Kumm. (1871) | |
.jpg)
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Tricholomataceae yw'r Ffwng melog (Lladin: Armillaria mellea; Saesneg: Honey Fungus).[1] 'Y Ffyngau Melog' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Tebyg i fêl, llawn mêl, neu felys yw 'melog'. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Careiau'r coed. Mae'r teulu Tricholomataceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Mae bywoleuni (neu 'bioymoleuedd') yn cael ei gynhyrchu a'i allyrru gan y rhywogaeth hon, a cheir grwp o ffyngau tebyg. Ceir hefyd rhai bacteria, a llawer o organebau eraill sy'n cynhyrchu bywoleuni.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia, Affrica a Gogledd America.
Ffyngau[golygu | golygu cod y dudalen]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Tricholomataceae[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae gan Ffwng melog ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Arthromyces claviformis | Arthromyces claviformis |  |
| Arthromyces matolae | Arthromyces matolae | |
| Arthrosporella ditopa | Arthrosporella ditopa | |
| Asproinocybe brunneolilacina | Asproinocybe brunneolilacina | |
| Asproinocybe lactifera | Asproinocybe lactifera | |
| Asproinocybe nodulospora | Asproinocybe nodulospora | |
| Asproinocybe russuloides | Asproinocybe russuloides | |
| Callistosporium palmarum | Callistosporium palmarum | |
| Callistosporium vinosobrunneum | Callistosporium vinosobrunneum | |
| Cellypha goldbachii | Cellypha goldbachii |  |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Ffwng melog gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.