Cwpan danheddog

Oddi ar Wicipedia
Cwpan danheddog
Tarzetta cupularis

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Ascomycota
Urdd: Pezizales
Teulu: Pyronemataceae
Genws: Tarzetta[*]
Rhywogaeth: Tarzetta cupularis
Enw deuenwol
Tarzetta cupularis
(L.) Lambotte

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Pyronemataceae yw'r Cwpan danheddog (Lladin: Tarzetta cupularis; Saesneg: Toothed Cup).[1] 'Y Botymau a'r Cwpannau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae'r enwau hyn yn cael eu defnyddio i ddisgrifio siap y ffwng. Mae'r teulu Pyronemataceae yn gorwedd o fewn urdd y Pezizales.

Disgrifiwyd ac enwyd y tacson yma'n wreiddiol gan y naturiaethwr enwog o Sweden, Carolus Linnaeus.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.

Ffyngau[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Pyronemataceae[golygu | golygu cod]

Mae gan Cwpan danheddog ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Cwpan poethfel Geopyxis carbonaria
Geneosperma geneosporum Geneosperma geneosporum
Geneosperma laevisporum Geneosperma laevisporum
Geopyxis aparaphysata Geopyxis aparaphysata
Geopyxis carnea Geopyxis carnea
Geopyxis korfii Geopyxis korfii
Geopyxis majalis Geopyxis majalis
Geopyxis pinetorum Geopyxis pinetorum
Geopyxis pulchra Geopyxis pulchra
Geopyxis vulcanalis Geopyxis vulcanalis
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Cwpan danheddog gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.