Coesyn brau gwinau
| Coesyn brau gwinau Psathyrella spadicea
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Agaricales |
| Teulu: | Psathyrellaceae |
| Genws: | Psathyra[*] |
| Rhywogaeth: | Psathyrella spadicea |
| Enw deuenwol | |
| Psathyrella spadicea (P.Kumm.) Singer | |
_Singer_418747.jpg)
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Psathyrellaceae yw'r Coesyn brau gwinau (Lladin: Psathyrella spadicea; Saesneg: Chestnut Brittlestem).[1] 'Y Coesynnau Brau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae 'brau' yn groes i 'gwydn' h.y. 'gwan' neu 'fregus'. Mae'r teulu Psathyrellaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Psathyrellaceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Coesyn brau gwinau ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Psathyra fasciculata | Psathyra fasciculata | |
| Psathyra fibrillosa | Psathyra fibrillosa | |
| Psathyra flavogrisea | Psathyra flavogrisea | |
| Psathyra floridana | Psathyra floridana | |
| Psathyra foenisecii | Psathyra foenisecii | |
| Psathyra frustulenta | Psathyra frustulenta | |
| Psathyra fuliginosa | Psathyra fuliginosa | |
| Psathyra fusca | Psathyra fusca | |
| Psathyra fusconivea | Psathyra fusconivea | |
| Psathyra gastrodes | Psathyra gastrodes |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Coesyn brau gwinau gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
| Gofal! |
|
Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill! |