Neidio i'r cynnwys

Bwlbwl yr ardd

Oddi ar Wicipedia
Bwlbwl yr ardd
Pycnonotus barbatus

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Aves
Urdd: Passeriformes
Teulu: Pycnonotidae
Genws: Pycnonotus[*]
Rhywogaeth: Pycnonotus barbatus
Enw deuenwol
Pycnonotus barbatus
Dosbarthiad y rhywogaeth

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Bwlbwl yr ardd (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: bwlbwliaid yr ardd) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Pycnonotus barbatus; yr enw Saesneg arno yw Garden bulbul. Mae'n perthyn i deulu'r Bwlbwliaid (Lladin: Pycnonotidae) sydd yn urdd y Passeriformes.[1]

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn P. barbatus, sef enw'r rhywogaeth.[2]

Mae bwlbwl yr ardd yn perthyn i deulu'r Bwlbwliaid (Lladin: Pycnonotidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Bwlbwl Comoro Hypsipetes parvirostris
Bwlbwl Madagasgar Hypsipetes madagascariensis
Bwlbwl Sjöstedt Baeopogon clamans
Bwlbwl barfog bochlwyd Alophoixus bres
Bwlbwl barfog gwyrdd Alophoixus pallidus
Bwlbwl barfog penllwyd Alophoixus phaeocephalus
Bwlbwl barfog talcenllwyd Alophoixus flaveolus
Bwlbwl daear Phyllastrephus terrestris
Bwlbwl du Hypsipetes leucocephalus
Bwlbwl euraid Asia Thapsinillas affinis
Bwlbwl llygadwyn Baeopogon indicator
Bwlbwl pigbraff Hypsipetes crassirostris
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Dosbarthiad a chynefin

[golygu | golygu cod]

Mae'n fridiwr preswyl cyffredin mewn llawer o Affrica ac yn ddiweddar fe'i canfuwyd yn bridio yn ne Sbaen yn Tarifa. Fe'i ceir mewn coetir, llwyn arfordirol, ymylon coedwigoedd, llwyn afonol, prysgwydd mynyddig, ac mewn cynefinoedd ffermio cymysg. Fe'i darganfyddir hefyd mewn dryslwyni egsotig, gerddi a pharciau.

Ymddygiad ac ecoleg

[golygu | golygu cod]

Mae bwlbwl yr ardd i'w weld fel arfer mewn parau neu grwpiau bach. Mae'n aderyn amlwg, sy'n tueddu i eistedd ar ben llwyn. Yn yr un modd â bylbwliau eraill maent yn adar egnïol a swnllyd. Mae ei hedfaniad sbonciol yn debyg i hedfaniad cnocell y coed. Mae'r alwad yn uchel ac yn ymdebygu i doctor-quick doctor-quick be-quick be-quick[1]

Bridio

[golygu | golygu cod]

Mae'r rhywogaeth hon yn nythu trwy gydol y flwyddyn yn y trofannau llaith, ac mewn mannau eraill mae'n fridiwr mwy tymhorol gyda phenllanw'r bridio yn cyd-daro â dyfodiad y tymor glawog. Mae'r nyth yn weddol anhyblyg, gyda waliau trwchus a siâp cwpan. Fe'i lleolir fel arfer y tu mewn i ddail deiliog coeden fach neu lwyni.

Mae dau neu dri wy yn nythiad nodweddiadol. Fel bylbwliaid eraill, mae'r gog fraith yn ei barasiteiddio.

Mae'r rhywogaeth hon yn bwyta ffrwythau, neithdar, hadau a phryfed.

Profiadau personol

[golygu | golygu cod]

"Y galwadau mwyaf clywadwy yn yr ardd oedd galwad y bwlbwl (Pycnonotus barbatus) (gweler Ymddygiad ac Ecoleg). Cloc larwm a hanner. Roeddynt yn clwydo yn y coed o gwmpas yr ardd ac yn ymgynull ar arwydd pwrpasol cyn clwydo. Marrakech, Morocco 12.10.2022" (Dewi Lewis[2]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
Safonwyd yr enw Bwlbwl yr ardd gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.