Ynys Gybi: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Monsyn (sgwrs | cyfraniadau) Poblogaeth ac arwynebedd |
Monsyn (sgwrs | cyfraniadau) Beddmanarch-Cymyran |
||
| Llinell 3: | Llinell 3: | ||
==Daearyddiaeth== |
==Daearyddiaeth== |
||
Y dref fwyaf ar yr ynys yw [[Caergybi]], sy'n borthladd pwysig ers canrifoedd a lleoliad yr harbwr ar gyfer y llongau fferi i [[Iwerddon]]. [[Mynydd Twr]] (722') yw bryn uchaf Ynys Gybi a Môn. |
Y dref fwyaf ar yr ynys yw [[Caergybi]], sy'n borthladd pwysig ers canrifoedd a lleoliad yr harbwr ar gyfer y llongau fferi i [[Iwerddon]]. [[Mynydd Twr]] (722' (220 m)) yw bryn uchaf Ynys Gybi a gweddill Môn. |
||
Ceir nifer o glogwynni ar hyd yr arfordir gorllewinol gydag ynysoedd bychain fel [[Ynys Lawd]], gyda'i [[goleudy]] enwog, ac [[Ynys Arw]]. Cafwyd nifer o londdrylliadau dros y blynyddoedd. |
Ceir nifer o glogwynni ar hyd yr arfordir gorllewinol gydag ynysoedd bychain fel [[Ynys Lawd]], gyda'i [[goleudy]] enwog, ac [[Ynys Arw]]. Cafwyd nifer o londdrylliadau dros y blynyddoedd. Mae tua 30 milltir o [[Llwybr Arfordirol Ynys Môn|Lwybr Arfordirol Ynys Môn]] (sy'n 125 milltir o hyd) i'w gael o amgylch Ynys Gybi. |
||
Gelwir y llain o fôr sy'n gwahanu Ynys Gybi a gweddill Môn yn Fae Cymyran, sy'n cynnwys y [[Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig yng Nghymru]] a elwir yn [[Beddmanarch-Cymyran|FBeddmanarch-Cymyran]], ac a gofrestrwyd yn 1 Ionawr 1961 fel ymgais [[cadwraeth|gadwraethol]] i amddiffyn a gwarchod y safle.<ref>[http://www.ccgc.gov.uk/landscape--wildlife/protecting-our-landscape/special-landscapes--sites/protected-landscape/sssis/current-sssis-in-wales.aspx?lang=cy-gb Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru (bellach 'Cyfoeth Naturiol Cymru');] adalwyd 25 Rhagfyr 2013</ref> |
|||
==Cludiant== |
==Cludiant== |
||
| Llinell 11: | Llinell 13: | ||
O Gaergybi mae gwasanaethau fferi ar gael i [[Dún Laoghaire]] a [[Dulyn]], yn [[Iwerddon]]. |
O Gaergybi mae gwasanaethau fferi ar gael i [[Dún Laoghaire]] a [[Dulyn]], yn [[Iwerddon]]. |
||
Mae tua 30 milltir o [[Llwybr Arfordirol Ynys Môn|Lwybr Arfordirol Ynys Môn]] (sy'n 125 milltir o hyd) i'w gael o amgylch Ynys Gybi. |
|||
== Dolenni allanol == |
== Dolenni allanol == |
||
Fersiwn yn ôl 06:59, 30 Mehefin 2018
Ynys oddi ar pen gogledd-orllewinol Ynys Môn yw Ynys Gybi (Saesneg: Holy Island). Ei harwynebedd yw tua 464 hectar neu 15.22 milltir sgwâr. Fe'i henwir ar ôl Sant Cybi, nawddsant Caergybi. Ceir nifer sylweddol o safleoedd hynafol ar yr ynys, yn feini hirion, siambrau claddau a chytiau'r Gwyddelod a safleoedd cysylltiedig â Christnogaeth gynnar ac olion Celtaidd. Yn ôl Cyfrifiad 2011, mae gan Ynys Gybi boblogaeth o 13,659 ac roedd 11,431 (84%) o'r boblogaeth yn byw yng Nghaergybi ei hun.
Daearyddiaeth
Y dref fwyaf ar yr ynys yw Caergybi, sy'n borthladd pwysig ers canrifoedd a lleoliad yr harbwr ar gyfer y llongau fferi i Iwerddon. Mynydd Twr (722' (220 m)) yw bryn uchaf Ynys Gybi a gweddill Môn.
Ceir nifer o glogwynni ar hyd yr arfordir gorllewinol gydag ynysoedd bychain fel Ynys Lawd, gyda'i goleudy enwog, ac Ynys Arw. Cafwyd nifer o londdrylliadau dros y blynyddoedd. Mae tua 30 milltir o Lwybr Arfordirol Ynys Môn (sy'n 125 milltir o hyd) i'w gael o amgylch Ynys Gybi.
Gelwir y llain o fôr sy'n gwahanu Ynys Gybi a gweddill Môn yn Fae Cymyran, sy'n cynnwys y Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig yng Nghymru a elwir yn FBeddmanarch-Cymyran, ac a gofrestrwyd yn 1 Ionawr 1961 fel ymgais gadwraethol i amddiffyn a gwarchod y safle.[1]
Cludiant
Cysylltir Ynys Gybi â thir mawr Môn gan sarnau sy'n dwyn y briffordd A5/A55 a Rheilffordd Arfordir Gogledd Cymru sy'n cysylltu Caergybi â Chaer a Llundain, a phont wreiddiol yr hen ffordd doll (A5). Yn ogystal ceir Pontrhydybont, a groesir gan ffordd 'B' ac sy'n llawer llai.
O Gaergybi mae gwasanaethau fferi ar gael i Dún Laoghaire a Dulyn, yn Iwerddon.
Dolenni allanol
- ↑ Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru (bellach 'Cyfoeth Naturiol Cymru'); adalwyd 25 Rhagfyr 2013