Paleogen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Oligosen |
B robot yn ychwanegu: lb,zh,pl,eu,es,hu,et,br,el,pnb,nl,sv,ar,pt,is,ru,sr,tr,fi,uk,sah,nn,hr,tl,da,kk,als,ko,be,fr,he,yo,lv,it,gl,de,id,ja,vi,simple,sh,sk,th,ro,no,ca,la,cs,ka,nds,lt |
||
Llinell 27: | Llinell 27: | ||
[[Categori:Cyfnodau Daearegol]] |
[[Categori:Cyfnodau Daearegol]] |
||
[[als:Paläogen]] |
|||
[[ar:باليوجين]] |
|||
[[be:Палеагенавы перыяд]] |
|||
[[br:Paleogenel]] |
|||
[[ca:Paleogen]] |
|||
[[cs:Paleogén]] |
|||
[[da:Palæogen]] |
|||
[[de:Paläogen]] |
|||
[[el:Παλαιογενής περίοδος]] |
|||
[[en:Paleogene]] |
[[en:Paleogene]] |
||
[[es:Paleógeno]] |
|||
[[et:Paleogeen]] |
|||
[[eu:Paleogeno]] |
|||
[[fi:Paleogeenikausi]] |
|||
[[fr:Paléogène]] |
|||
[[gl:Paleóxeno]] |
|||
[[he:פלאוגן]] |
|||
[[hr:Paleogen]] |
|||
[[hu:Paleogén]] |
|||
[[id:Paleogen]] |
|||
[[is:Paleógentímabilið]] |
|||
[[it:Paleogene]] |
|||
[[ja:古第三紀]] |
|||
[[ka:პალეოგენური სისტემა]] |
|||
[[kk:Палеоген кезеңі]] |
|||
[[ko:고제3기]] |
|||
[[la:Aevum Palaeogenum]] |
|||
[[lb:Paläogen]] |
|||
[[lt:Paleogenas]] |
|||
[[lv:Paleogēns]] |
|||
[[nds:Paläogen]] |
|||
[[nl:Paleogeen]] |
|||
[[nn:Paleogen]] |
|||
[[no:Paleogen]] |
|||
[[pl:Paleogen]] |
|||
[[pnb:پیلیوجین]] |
|||
[[pt:Paleogeno]] |
|||
[[ro:Paleogen]] |
|||
[[ru:Палеогеновый период]] |
|||
[[sah:Палеоген]] |
|||
[[sh:Paleogen]] |
|||
[[simple:Palaeogene]] |
|||
[[sk:Paleogén]] |
|||
[[sr:Paleogen]] |
|||
[[sv:Paleogen]] |
|||
[[th:ยุคพาลีโอจีน]] |
|||
[[tl:Paleohene]] |
|||
[[tr:Paleojen]] |
|||
[[uk:Палеоген]] |
|||
[[vi:Kỷ Paleogen]] |
|||
[[yo:Ìgbà Ìbíniàtijọ́]] |
|||
[[zh:古近纪]] |
Fersiwn yn ôl 16:26, 5 Rhagfyr 2012
System | Cyfres | Oes | Oes (Ma) | |
---|---|---|---|---|
Cwaternaidd | Pleistosenaidd | Gelasaidd | ifancach | |
Neogenaidd | Plïosenaidd | Piacensaidd | 2.588–3.600 | |
Sancleaidd | 3.600–5.332 | |||
Mïosenaidd | Mesinaidd | 5.332–7.246 | ||
Tortonaidd | 7.246–11.608 | |||
Serravallaidd | 11.608–13.65 | |||
Langhianaidd | 13.65–15.97 | |||
Bwrdigalaidd | 15.97–20.43 | |||
Acwitanaidd | 20.43–23.03 | |||
Paleogenaidd | Oligosenaidd | Cataidd | hynach | |
Israniadau'r Cyfnod Neogen, yn ôl IUGS, fel a gaed yng Ngorffennaf 2009. |
- Gofal: ceir cyfnod arall gydag enw tebyg: Paleocen.
Cyfres neu Epoc ddaearegol ydy Paleogen (ansoddair: Paleogenaidd) (Saesneg: Palaeogene or Palæogene neu weithiau: Lower Tertiary) a ddechreuodd 65.5 ± 0.3 miliwn o flynyddoedd yn ôl ac a ddaeth i ben 23.03 ± 0.05 miliwn o flynyddoedd yn ôl. Mae'n cynnwys cyfnod cyntaf yr Era Cenosen.[1] Mae'n rhychwantu cyfnod o 42 miliwn o flynyddoedd ac yn nodedig oherwydd mai yn y cyfnod hwn y datblygodd mamaliaid o fod yn ffurfiau bychan, syml i fod yn anifeiliaid gyda chryn amrywiaeth oddi fewn i'w grŵp. Esgblygodd yr aderyn hefyd yn y cyfnod hwn gan esgblygu i'w ffurfiau presennol, fwy neu lai. Roedd hyn yn ganlyniad i ddiwedd y cyfnod a raflaenai hwn, sef y cyfnod diwedd y dinosoriaid ac anifeiliaid eraill.
Mae'r cyfnod yn cynnwys israniadau a elwir yn Epoc/au: y Paleocen, yr Eocen a'r Oligosen. Mae'r system Paleogenaidd yn cael ei ddefnyddio am y creigiau a ffurfiwyd yn y cyfnod hwn.
Cyfnod Paleogen 65.5–23.03 miliwn o flynyddoedd yn ôl | |
Delwedd:Blakey 35moll.jpg | |
Cyfartaledd O2 yn yr atmosffêr | ca. 26 Cyfaint %[2] (130 % o lefel a geir heddiw) |
Cyfartaledd CO2 yn yr atmosffêr | ca. 500 rhan / miliwn[3] (2 wedi'i luosi gyda'r lefel fodern (cyn-ddiwydiannol)) |
Cyfartaledd tymheredd yr wyneb | ca. 18 °C[4] (4 °C uwch na'r lefel heddiw)
|