Darius I, brenin Persia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B →top: clean up |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Person |
|||
{{angen ffynonellau}} |
|||
| fetchwikidata=ALL |
|||
[[Delwedd:Darius-Vase.jpg|bawd|220px|Darius ar grochenwaith Groegaidd]] |
|||
| onlysourced=no |
|||
| suppressfields= cenedl dinasyddiaeth |
|||
| dateformat = dmy |
|||
| ⚫ | |||
Pedwerydd brenin [[Ymerodraeth Persia]] oedd '''Darius I''', [[Perseg]]: داریوش , [[Hen Roeg]]: {{Hen Roeg|Δαρεῖος}}, ''Dareios'' (c. 549 CC - 486 CC). Mae'n fwyaf adnabyddus fel y brenin a arweiniodd ymgyrch gyntaf y Persiaid yn erbyn y Groegiaid. |
Pedwerydd brenin [[Ymerodraeth Persia]] oedd '''Darius I''', [[Perseg]]: داریوش , [[Hen Roeg]]: {{Hen Roeg|Δαρεῖος}}, ''Dareios'' (c. 549 CC - 486 CC). Mae'n fwyaf adnabyddus fel y brenin a arweiniodd ymgyrch gyntaf y Persiaid yn erbyn y Groegiaid. |
||
Roedd Darius, oedd yn fab i [[Hystaspes]], yn wreiddiol yn swyddog ym myddin [[Cambyses II, brenin Persia|Cambyses II]], a bu'n ymgyrchu gydag ef yn [[Yr Hen Aifft|yr Aifft]]. Tra'r oedd Cambyses yn ymgyrchu, gwrthryfelodd ei frawd Smerdis (Bardiya) yn ei erbyn. Ceir yr hanes gan Darius, a ddaeth i'r orsedd o ganlyniad i'r digwyddiadau hyn. Dywed Darius i Cambyses gychwyn yn ôl i wrthwynebu Smerdis, ond iddo ei ladd ei hun pan welodd nad oedd gobaith iddo ennill. Dywed [[Herodotus]] iddo farw mewn damwain. |
Roedd Darius, oedd yn fab i [[Hystaspes]], yn wreiddiol yn swyddog ym myddin [[Cambyses II, brenin Persia|Cambyses II]], a bu'n ymgyrchu gydag ef yn [[Yr Hen Aifft|yr Aifft]]. Tra'r oedd Cambyses yn ymgyrchu, gwrthryfelodd ei frawd Smerdis (Bardiya) yn ei erbyn. Ceir yr hanes gan Darius, a ddaeth i'r orsedd o ganlyniad i'r digwyddiadau hyn. Dywed Darius i Cambyses gychwyn yn ôl i wrthwynebu Smerdis, ond iddo ei ladd ei hun pan welodd nad oedd gobaith iddo ennill. Dywed [[Herodotus]] iddo farw mewn damwain. |
||
Daeth Darius yn arweinydd byddin Cambyses, a llwyddodd i orchfygu Smerdis a'i ladd, a chymeryd yr orsedd. Adeiladodd brifddinas newydd [[Persepolis]]. Bu nifer o wrthryfeloedd yn ystod ei deyrnasiad; gwrthryfelodd [[Babilon]] fwy nag unwaith. Ymestynnodd ffiniau'r ymerodraeth ymhellach; arweniodd ei fyddinoedd cyn belled a dyffryn [[Afon Indus]] a meddiannodd [[Thrace]] yn Ewrop. Methodd ymgyrch yn erbyn [[Groeg yr Henfyd|Groeg]] pan orchfygwyd byddin Bersaidd ym [[Brwydr Marathon|Mrwydr Marathon]] yn [[490 CC |
Daeth Darius yn arweinydd byddin Cambyses, a llwyddodd i orchfygu Smerdis a'i ladd, a chymeryd yr orsedd. Adeiladodd brifddinas newydd [[Persepolis]]. Bu nifer o wrthryfeloedd yn ystod ei deyrnasiad; gwrthryfelodd [[Babilon]] fwy nag unwaith. Ymestynnodd ffiniau'r ymerodraeth ymhellach; arweniodd ei fyddinoedd cyn belled a dyffryn [[Afon Indus]] a meddiannodd [[Thrace]] yn Ewrop. Methodd ymgyrch yn erbyn [[Groeg yr Henfyd|Groeg]] pan orchfygwyd byddin Bersaidd ym [[Brwydr Marathon|Mrwydr Marathon]] yn [[490 CC]]. Olynwyd ef gan ei fab, [[Xerxes I, brenin Persia|Xerxes I]]. |
||
{{dechrau-bocs}} |
|||
{{bocs olyniaeth |
|||
| ⚫ | |||
| teitl = [[Ymerodraeth Persia|Brenhin Ymerodraeth Achaemenid Persia]] |
|||
| blynyddoedd = [[522 CC]] – [[486 CC]] |
|||
| ⚫ | |||
}} |
|||
{{diwedd-bocs}} |
|||
{{Rheoli awdurdod}} |
|||
{| border=2 align="center" cellpadding=5 |
|||
|- |
|||
| ⚫ | |||
|width="40%" align="center"|'''[[Ymerodraeth Persia|Brenhinoedd Achaemenid Ymerodraeth Persia]]<br />Darius I''' |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[Categori:Genedigaethau 549 CC]] |
[[Categori:Genedigaethau 549 CC]] |
||
Fersiwn yn ôl 22:02, 30 Mawrth 2021
| Darius I, brenin Persia | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 550 CC  |
| Bu farw | 486 CC |
| Dinasyddiaeth | Yr Ymerodraeth Achaemenaidd |
| Galwedigaeth | gwladweinydd, arweinydd milwrol, teyrn |
| Swydd | King of Kings, Pharo |
| Tad | Hystaspes |
| Priod | Atossa, Artystone, Parmys, Phaedymia |
| Plant | Xerxes I, brenin Persia, Abrocomes, Arsames, Gobryas, Artobazanes, Ariabignes, Artazostre, Masistes, Achaemenes, Hyperanthes |
| Llinach | Brenhinllyn yr Achaemenid |
Pedwerydd brenin Ymerodraeth Persia oedd Darius I, Perseg: داریوش , Hen Roeg: Δαρεῖος, Dareios (c. 549 CC - 486 CC). Mae'n fwyaf adnabyddus fel y brenin a arweiniodd ymgyrch gyntaf y Persiaid yn erbyn y Groegiaid.
Roedd Darius, oedd yn fab i Hystaspes, yn wreiddiol yn swyddog ym myddin Cambyses II, a bu'n ymgyrchu gydag ef yn yr Aifft. Tra'r oedd Cambyses yn ymgyrchu, gwrthryfelodd ei frawd Smerdis (Bardiya) yn ei erbyn. Ceir yr hanes gan Darius, a ddaeth i'r orsedd o ganlyniad i'r digwyddiadau hyn. Dywed Darius i Cambyses gychwyn yn ôl i wrthwynebu Smerdis, ond iddo ei ladd ei hun pan welodd nad oedd gobaith iddo ennill. Dywed Herodotus iddo farw mewn damwain.
Daeth Darius yn arweinydd byddin Cambyses, a llwyddodd i orchfygu Smerdis a'i ladd, a chymeryd yr orsedd. Adeiladodd brifddinas newydd Persepolis. Bu nifer o wrthryfeloedd yn ystod ei deyrnasiad; gwrthryfelodd Babilon fwy nag unwaith. Ymestynnodd ffiniau'r ymerodraeth ymhellach; arweniodd ei fyddinoedd cyn belled a dyffryn Afon Indus a meddiannodd Thrace yn Ewrop. Methodd ymgyrch yn erbyn Groeg pan orchfygwyd byddin Bersaidd ym Mrwydr Marathon yn 490 CC. Olynwyd ef gan ei fab, Xerxes I.
| Rhagflaenydd: Smerdis |
Brenhin Ymerodraeth Achaemenid Persia 522 CC – 486 CC |
Olynydd: Xerxes I |