Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Stefanik (sgwrs | cyfraniadau) |
Dafyddt (sgwrs | cyfraniadau) tacluso a chyfieithu cyfeiriadau |
||
Llinell 14: | Llinell 14: | ||
| coords = <!-- Coordinates of location using a co-ordinates template --> |
| coords = <!-- Coordinates of location using a co-ordinates template --> |
||
| leader_title = President |
| leader_title = President |
||
| leader_name = {{flagicon|SCO}} Y Fonheddig Louise Martin<ref>{{Cite web|url=https://thecgf.com/about|title=The Commonwealth Games Federation {{!}} Commonwealth Games Federation|website=thecgf.com|language=en|access-date=2020-01-29}}</ref> |
| leader_name = {{flagicon|SCO}} Y Fonheddig Louise Martin<ref name="cgf-about">{{Cite web|url=https://thecgf.com/about|title=The Commonwealth Games Federation {{!}} Commonwealth Games Federation|website=thecgf.com|language=en|access-date=2020-01-29}}</ref> |
||
| leader_title2 = Vice Presidents |
| leader_title2 = Vice Presidents |
||
| leader_name2 = {{flagicon|CAN}} Bruce Robertson |
| leader_name2 = {{flagicon|CAN}} Bruce Robertson<br />{{flagicon|WAL}} Chris Jenkins<<br /> {{flagicon|NZL}} Kereyn Smith<ref>{{Cite web|url=https://thecgf.com/about/executive-board|title=CGF Executive Board {{!}} Commonwealth Games Federation|website=thecgf.com|language=en|access-date=2020-01-29}}</ref> |
||
| leader_name3 = {{Flagicon image|Personal flag of Queen Elizabeth II (rectangular).svg|size=23px}} [[Elizabeth II|Queen Elizabeth II]]<ref |
| leader_name3 = {{Flagicon image|Personal flag of Queen Elizabeth II (rectangular).svg|size=23px}} [[Elizabeth II|Queen Elizabeth II]]<ref name="cgf-about"/> |
||
| leader_title3 = Patron |
| leader_title3 = Patron |
||
| leader_title4 = Vice-Patron |
| leader_title4 = Vice-Patron |
||
| leader_name4 = {{flagicon|UK}} [[Y Tywysog Edward, Iarll Wessex]]<ref |
| leader_name4 = {{flagicon|UK}} [[Y Tywysog Edward, Iarll Wessex]]<ref name="cgf-about"/> |
||
| key_people = |
| key_people = |
||
| main_organ = <!-- gral. assembly, board of directors, etc --> |
| main_organ = <!-- gral. assembly, board of directors, etc --> |
||
Llinell 47: | Llinell 47: | ||
| former name = |
| former name = |
||
}} |
}} |
||
'''Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad''' (Saesneg: ''Commonwealth Games Federation'', CGF) yw'r sefydliad rhyngwladol sy'n gyfrifol am gyfarwyddo a rheoli [[Gemau'r Gymanwlad]], a dyma'r awdurdod uchaf mewn materion sy'n ymwneud â'r Gemau.<ref>{{ |
'''Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad''' (Saesneg: ''Commonwealth Games Federation'', CGF) yw'r sefydliad rhyngwladol sy'n gyfrifol am gyfarwyddo a rheoli [[Gemau'r Gymanwlad]], a dyma'r awdurdod uchaf mewn materion sy'n ymwneud â'r Gemau.<ref>{{cite web|url=http://www.thecgf.com/about/role.asp|title=The role of CGF|access-date=4 Ebrill 2016|publisher=Federação dos Jogos da Commonwealth|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160406174901/http://www.thecgf.com/about/role.asp|archivedate=6 Ebrill 2016}}</ref> Lleolir pencadlys y Gemau yn Llundain.<ref name="cgf-about"/> |
||
==Hanes== |
==Hanes== |
||
[[File:Commonwealth Games Opening Ceremony - Brisbane 1982.jpg|thumb|de|300px|Seremoni Agoriadol Gemau - [[Brisbane]] 1982]] |
[[File:Commonwealth Games Opening Ceremony - Brisbane 1982.jpg|thumb|de|300px|Seremoni Agoriadol Gemau - [[Brisbane]] 1982]] |
||
Gan adeiladu ar lwyddiant Gemau’r Ymerodraeth Brydeinig gyntaf yn Hamilton, Canada, cyfarfu cynrychiolwyr Prydain a’i threfedigaethau a’i thiriogaethau y dylid cynnal y Gemau, yn debyg i’r [[Gemau Olympaidd yr Haf|Gemau Olympaidd]], bob pedair blynedd a phe bai endid cymwys yn cael ei ffurfio. Ar ôl [[Gemau Olympaidd yr Haf 1932]], penderfynwyd greu ''Ffederasiwn Gemau'r Ymerodraeth Brydeinig'', a fyddai'n gyfrifol am drefnu'r digwyddiad.<ref>{{ |
Gan adeiladu ar lwyddiant Gemau’r Ymerodraeth Brydeinig gyntaf yn Hamilton, Canada, cyfarfu cynrychiolwyr Prydain a’i threfedigaethau a’i thiriogaethau y dylid cynnal y Gemau, yn debyg i’r [[Gemau Olympaidd yr Haf|Gemau Olympaidd]], bob pedair blynedd a phe bai endid cymwys yn cael ei ffurfio. Ar ôl [[Gemau Olympaidd yr Haf 1932]], penderfynwyd greu ''Ffederasiwn Gemau'r Ymerodraeth Brydeinig'', a fyddai'n gyfrifol am drefnu'r digwyddiad.<ref>{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20160322230249/http://www.commonwealthgames98.com/history/his.html|title=History of the Commonwealth Games|publisher=Gemau'r Gymanwlad 1998|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160322230249/http://www.commonwealthgames98.com/history/his.html|archivedate=22 Mawrth 2016}}</ref> Newidiodd enw'r ffederasiwn ym 1952 i ''Ffederasiwn Gemau Prydain a'r Gymanwlad'', gan fabwysiadu enw newydd ym 1966 ''Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad Brydeinig''. Dim ond ym 1974, yn [[Seland Newydd]], y sefydlwyd yr enw cyfredol, ''Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad''. |
||
==Sefydliad== |
==Sefydliad== |
||
[[File:Commonwealth Games Federation Honorary Legal Advisor Shri Sharad Rao hands the Queen's Baton 2010 Delhi over to Ansley Constance the Member for the National Assembly from La Digue Island on January 05, 2010.jpg|thumb|Cyflwyno "Baton y Frenhines" Gemau Dehli 2010 i aelod o Gynulliad Cenedlaethol Ynys [[La Digue]], [[Seychelles]], 5 Ionawr 2010]] |
[[File:Commonwealth Games Federation Honorary Legal Advisor Shri Sharad Rao hands the Queen's Baton 2010 Delhi over to Ansley Constance the Member for the National Assembly from La Digue Island on January 05, 2010.jpg|thumb|Cyflwyno "Baton y Frenhines" Gemau Dehli 2010 i aelod o Gynulliad Cenedlaethol Ynys [[La Digue]], [[Seychelles]], 5 Ionawr 2010]] |
||
Cynulliad Cyffredinol a bwrdd gweithredol sy'n cadeirio'r ffederasiwn.<ref>{{ |
Cynulliad Cyffredinol a bwrdd gweithredol sy'n cadeirio'r ffederasiwn.<ref>{{cite web|url=http://www.thecgf.com/about/constitution.pdf|title=CGF Constitution * Regulations * Code of Conduct|date=Gorffennaf 2014|access-date=4 Awst 2016|publisher=Federação dos Jogos da Commonewealth|page=7, 8|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303201059/http://www.thecgf.com/about/constitution.pdf|archivedate=3 Mawrth 2016}}</ref> Y corff cyntaf yw llywodraethwr uchaf y CGF sydd â'r pŵer i bleidleisio ar benderfyniadau, gan gynnwys ethol y dinasoedd cynnal ar gyfer y Gemau. Mae ganddo o leiaf dri chynrychiolydd o Gymdeithas Gemau'r Gymanwlad (CGA) o bob aelod / tiriogaeth; yr is-noddwr, yr is-lywyddion ac aelodau'r bwrdd gweithredol. Llywydd y CGF sy'n cadeirio'r sesiynau GA. Mae gan bob CGA bleidlais, yn wahanol i weddill yr aelodau, o gynrychiolwyr Pwyllgor Trefnu gemau a'r arsylwyr gwahoddedig, sy'n gallu rhoi barn ond heb bleidleisio. |
||
Ar y llaw arall, mae'r bwrdd gweithredol yn cynrychioli Cymdeithas Gemau'r Gymanwlad sy'n rhan o'r AG, ac yn gallu gweithredu ar ran y ffederasiwn sy'n trefnu'r Gemau. Mae'n cynnwys is-noddwr sy'n llywydd, chwe asiant CGF a chwe is-lywydd sy'n cynrychioli ac yn gyfrifol yn chwe rhanbarth Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad (Affrica, America, Asia, Caribïaidd, Ewrop ac Ynysoedd y De). Gellir ethol neu benodi aelodau, ond etholir yr is-fos gan y Cynulliad Cyffredinol ac fel rheol gallant aros yn y swydd am oes.<ref>{{ |
Ar y llaw arall, mae'r bwrdd gweithredol yn cynrychioli Cymdeithas Gemau'r Gymanwlad sy'n rhan o'r AG, ac yn gallu gweithredu ar ran y ffederasiwn sy'n trefnu'r Gemau. Mae'n cynnwys is-noddwr sy'n llywydd, chwe asiant CGF a chwe is-lywydd sy'n cynrychioli ac yn gyfrifol yn chwe rhanbarth Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad (Affrica, America, Asia, Caribïaidd, Ewrop ac Ynysoedd y De). Gellir ethol neu benodi aelodau, ond etholir yr is-fos gan y Cynulliad Cyffredinol ac fel rheol gallant aros yn y swydd am oes.<ref>{{cite web|url=http://www.thecgf.com/about/constitution.pdf|title=CGF Constitution * Regulations * Code of Conduct|date=Gorffennaf 2014|access-date=4 Awst 2016|publisher=Federação dos Jogos da Commonwealth|pages=8, 9, 10, 11|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303201059/http://www.thecgf.com/about/constitution.pdf|archivedate=3 Mawrth 2016}}</ref> |
||
==Arweinyddiaeth== |
==Arweinyddiaeth== |
||
Mae Llywydd Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad yn gyfrifol am arwain y bwrdd gweithredol a'r Cynulliad Cyffredinol. Mae'r corff hwn yn ethol ymgeisydd ar gyfer y swydd yn y flwyddyn yn dilyn Gemau'r Gymanwlad ac yn cyfarwyddo'r broses o ddewis eu pencadlys. Ymhlith dyletswyddau eraill yr Arlywydd mae: gwahodd Pennaeth Cymanwlad Prydain i ddatganiadau agoriadol a chau y Gemau; a goruchwylio paratoadau ar gyfer digwyddiadau sydd i ddod. |
Mae Llywydd Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad yn gyfrifol am arwain y bwrdd gweithredol a'r Cynulliad Cyffredinol. Mae'r corff hwn yn ethol ymgeisydd ar gyfer y swydd yn y flwyddyn yn dilyn Gemau'r Gymanwlad ac yn cyfarwyddo'r broses o ddewis eu pencadlys. Ymhlith dyletswyddau eraill yr Arlywydd mae: gwahodd Pennaeth Cymanwlad Prydain i ddatganiadau agoriadol a chau y Gemau; a goruchwylio paratoadau ar gyfer digwyddiadau sydd i ddod. |
||
Yn y gorffennol, cyn [[Gemau'r Gymanwlad 1998]], dim ond rôl seremonïol oedd gan yr Arlywydd ac ers hynny mae wedi ymgymryd â rôl prif arweinydd Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad, gan fod ganddo swyddogaethau tebyg i lywydd y Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol. Yr arlywydd presennol yw Louise Martin o'r [[Alban]], hi yw'r fenyw gyntaf i ddal y swydd.<ref>{{ |
Yn y gorffennol, cyn [[Gemau'r Gymanwlad 1998]], dim ond rôl seremonïol oedd gan yr Arlywydd ac ers hynny mae wedi ymgymryd â rôl prif arweinydd Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad, gan fod ganddo swyddogaethau tebyg i lywydd y Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol. Yr arlywydd presennol yw Louise Martin o'r [[Alban]], hi yw'r fenyw gyntaf i ddal y swydd.<ref>{{cite web|url=http://www.thestar.com.my/news/nation/2015/09/02/new-cgf-president-elected/|title=Tunku Imran loses Commonwealth Games top post|date=2 Medi 2014|access-date=4 Awst 2016|publisher=The Star|language=en|archiveurl=http://archive.is/Vlua5|archivedate=4 Awst 2016}}</ref> |
||
==Llywyddion== |
==Llywyddion== |
||
* 1930-1938: Syr James Leigh-Wood <ref>{{ |
* 1930-1938: Syr James Leigh-Wood <ref>{{cite web|url=http://www.thecgf.com/games/cgf_heads.asp|title=The Story of the Commonwealth Games|language=en|website=thecgf.com|publisher=Commonwealth Games Federation|access-date=9 Ebrill 2017|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170416044550/http://thecgf.com/games/cgf_heads.asp|archivedate=16 Ebrill 2017}}</ref> |
||
* 1950-1966: Arthur Porritt [[Lloegr]] |
* 1950-1966: Arthur Porritt [[Lloegr]] |
||
* 1968-1982: Syr Alexander Ross [[Seland Newydd]] |
* 1968-1982: Syr Alexander Ross [[Seland Newydd]] |
Fersiwn yn ôl 20:11, 8 Mehefin 2020
Rhagflaenydd | British Commonwealth Games Federation |
---|---|
Sefydlwyd | 1932 as British Empire Games Federation |
Math | Ffederasiwn Campau a Chwaraeon |
Pencadlys | Llundain, Lloegr |
Membership | 72 Cymdeithas Genedlaethol |
Iaith swyddogol | Saesneg[1] |
President | Y Fonheddig Louise Martin[2] |
Vice Presidents | Bruce Robertson Chris Jenkins< Kereyn Smith[3] |
Patron | Queen Elizabeth II[2] |
Vice-Patron | Y Tywysog Edward, Iarll Wessex[2] |
Gwefan | thecgf.com |
Values: Humanity • Equality • Destiny |
Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad (Saesneg: Commonwealth Games Federation, CGF) yw'r sefydliad rhyngwladol sy'n gyfrifol am gyfarwyddo a rheoli Gemau'r Gymanwlad, a dyma'r awdurdod uchaf mewn materion sy'n ymwneud â'r Gemau.[4] Lleolir pencadlys y Gemau yn Llundain.[2]
Hanes
Gan adeiladu ar lwyddiant Gemau’r Ymerodraeth Brydeinig gyntaf yn Hamilton, Canada, cyfarfu cynrychiolwyr Prydain a’i threfedigaethau a’i thiriogaethau y dylid cynnal y Gemau, yn debyg i’r Gemau Olympaidd, bob pedair blynedd a phe bai endid cymwys yn cael ei ffurfio. Ar ôl Gemau Olympaidd yr Haf 1932, penderfynwyd greu Ffederasiwn Gemau'r Ymerodraeth Brydeinig, a fyddai'n gyfrifol am drefnu'r digwyddiad.[5] Newidiodd enw'r ffederasiwn ym 1952 i Ffederasiwn Gemau Prydain a'r Gymanwlad, gan fabwysiadu enw newydd ym 1966 Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad Brydeinig. Dim ond ym 1974, yn Seland Newydd, y sefydlwyd yr enw cyfredol, Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad.
Sefydliad
Cynulliad Cyffredinol a bwrdd gweithredol sy'n cadeirio'r ffederasiwn.[6] Y corff cyntaf yw llywodraethwr uchaf y CGF sydd â'r pŵer i bleidleisio ar benderfyniadau, gan gynnwys ethol y dinasoedd cynnal ar gyfer y Gemau. Mae ganddo o leiaf dri chynrychiolydd o Gymdeithas Gemau'r Gymanwlad (CGA) o bob aelod / tiriogaeth; yr is-noddwr, yr is-lywyddion ac aelodau'r bwrdd gweithredol. Llywydd y CGF sy'n cadeirio'r sesiynau GA. Mae gan bob CGA bleidlais, yn wahanol i weddill yr aelodau, o gynrychiolwyr Pwyllgor Trefnu gemau a'r arsylwyr gwahoddedig, sy'n gallu rhoi barn ond heb bleidleisio.
Ar y llaw arall, mae'r bwrdd gweithredol yn cynrychioli Cymdeithas Gemau'r Gymanwlad sy'n rhan o'r AG, ac yn gallu gweithredu ar ran y ffederasiwn sy'n trefnu'r Gemau. Mae'n cynnwys is-noddwr sy'n llywydd, chwe asiant CGF a chwe is-lywydd sy'n cynrychioli ac yn gyfrifol yn chwe rhanbarth Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad (Affrica, America, Asia, Caribïaidd, Ewrop ac Ynysoedd y De). Gellir ethol neu benodi aelodau, ond etholir yr is-fos gan y Cynulliad Cyffredinol ac fel rheol gallant aros yn y swydd am oes.[7]
Arweinyddiaeth
Mae Llywydd Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad yn gyfrifol am arwain y bwrdd gweithredol a'r Cynulliad Cyffredinol. Mae'r corff hwn yn ethol ymgeisydd ar gyfer y swydd yn y flwyddyn yn dilyn Gemau'r Gymanwlad ac yn cyfarwyddo'r broses o ddewis eu pencadlys. Ymhlith dyletswyddau eraill yr Arlywydd mae: gwahodd Pennaeth Cymanwlad Prydain i ddatganiadau agoriadol a chau y Gemau; a goruchwylio paratoadau ar gyfer digwyddiadau sydd i ddod.
Yn y gorffennol, cyn Gemau'r Gymanwlad 1998, dim ond rôl seremonïol oedd gan yr Arlywydd ac ers hynny mae wedi ymgymryd â rôl prif arweinydd Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad, gan fod ganddo swyddogaethau tebyg i lywydd y Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol. Yr arlywydd presennol yw Louise Martin o'r Alban, hi yw'r fenyw gyntaf i ddal y swydd.[8]
Llywyddion
- 1930-1938: Syr James Leigh-Wood [9]
- 1950-1966: Arthur Porritt Lloegr
- 1968-1982: Syr Alexander Ross Seland Newydd
- 1986-1990: Peter Heatly Yr Alban
- 1994-1997: Arnaldo de Oliveira Sales Hong Kong
- 1997-2010: Michael Fennell Jamaica
- 2010-2014: Y Tywysog Tunku Imran of Negeri Sembilan Malaysia
- 2014-hyd yma: Louise Martin Yr Alban
Dolenni
Cyfeiriadau
- ↑ "Byelaw 6 Official Language" (PDF). Constitutional Documents of the Commonwealth Games Federation. CGF. t. 33. Cyrchwyd 2020-01-30.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "The Commonwealth Games Federation | Commonwealth Games Federation". thecgf.com (yn Saesneg). Cyrchwyd 2020-01-29.
- ↑ "CGF Executive Board | Commonwealth Games Federation". thecgf.com (yn Saesneg). Cyrchwyd 2020-01-29.
- ↑ "The role of CGF" (yn Saesneg). Federação dos Jogos da Commonwealth. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 Ebrill 2016. Cyrchwyd 4 Ebrill 2016.
- ↑ "History of the Commonwealth Games" (yn Saesneg). Gemau'r Gymanwlad 1998. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 Mawrth 2016.
- ↑ "CGF Constitution * Regulations * Code of Conduct" (PDF) (yn Saesneg). Federação dos Jogos da Commonewealth. Gorffennaf 2014. t. 7, 8. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 3 Mawrth 2016. Cyrchwyd 4 Awst 2016.
- ↑ "CGF Constitution * Regulations * Code of Conduct" (PDF) (yn Saesneg). Federação dos Jogos da Commonwealth. Gorffennaf 2014. tt. 8, 9, 10, 11. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 3 Mawrth 2016. Cyrchwyd 4 Awst 2016.
- ↑ "Tunku Imran loses Commonwealth Games top post" (yn Saesneg). The Star. 2 Medi 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 Awst 2016. Cyrchwyd 4 Awst 2016.
- ↑ "The Story of the Commonwealth Games". thecgf.com (yn Saesneg). Commonwealth Games Federation. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 Ebrill 2017. Cyrchwyd 9 Ebrill 2017.