Twndish rhychog
Twndish rhychog Clitocybe rivulosa | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Fungi |
Dosbarth: | |
Urdd: | Agaricales |
Teulu: | Tricholomataceae |
Enw deuenwol | |
' |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Tricholomataceae yw'r Twndish rhychog (Lladin: Clitocybe rivulosa; Saesneg: Fool's Funnel).[1] Y Twndishau yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. 'Twmffat' yw'r gair yn y gogledd, gair sy;n disgrifio siap y fadarchen. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Twmffat rhychog. Mae'r teulu Tricholomataceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Gwelir nifer o'r madarch hyn yn aml yn ffurfio cylchoed, a elwir ar lafar yn "gylchoedd Tylwyth Teg". Pe bai person yn ei fwyta, yna fel arfer, gall achosi marwolaeth y person hwnnw. Mae nifer o ffyngau'n perthyn i'r grwp hwn (gw. ffyngau marwol). Mae'r cemegolion o fewn y ffwng yma'n wenwynig.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop.
Ffyngau[golygu | golygu cod]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Tricholomataceae[golygu | golygu cod]
Mae gan Twndish rhychog ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
---|---|---|
Collybia alliacea | Collybia alliacea | |
Collybia alphitophylla | Collybia alphitophylla | |
Collybia altissima | Collybia altissima | |
Collybia alumna | Collybia alumna | |
Collybia alveolata | Collybia alveolata | |
Collybia amabilipes | Collybia amabilipes | |
Collybia amara | Collybia amara | |
Collybia amazonensis | Collybia amazonensis | |
Collybia amethystina | Collybia amethystina | |
Collybia anombe | Collybia anombe |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
a