Neidio i'r cynnwys

Ysgwydd y gwern

Oddi ar Wicipedia
Ysgwydd y gwern
Mensularia radiata

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Hymenochaetales
Teulu: Hymenochaetaceae
Genws: Xanthoporia[*]
Rhywogaeth: Xanthoporia radiata
Enw deuenwol
Xanthoporia radiata
(Sowerby) Ţura, Zmitr., Wasser, Raats & Nevo (2011)

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Hymenochaetaceae yw'r Ysgwydd y gwern (Lladin: Mensularia radiata; Saesneg: Alder Bracket).[1] 'Yr Ysgwyddau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Fel yr ysgwydd, mae'r ffyngau yn y grwp yma'n llorweddol, yn tyfu allan ac ar draws o fonyn y goeden. Mae'r teulu Hymenochaetaceae yn gorwedd o fewn urdd y Hymenochaetales.

Ffyngau

[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Hymenochaetaceae

[golygu | golygu cod]

Mae gan Ysgwydd y gwern ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Appianoporites vancouverensis Appianoporites vancouverensis
Inonotopsis subiculosa Inonotopsis subiculosa
Quatsinoporites cranhamii Quatsinoporites cranhamii
Sanghuangporus baumii Sanghuangporus baumii
Sanghuangporus sanghuang Sanghuangporus sanghuang
Sanghuangporus vaninii Sanghuangporus vaninii
Tropicoporus excentrodendri Tropicoporus excentrodendri
Tropicoporus linteus Tropicoporus linteus
Tropicoporus tropicalis Tropicoporus tropicalis
Ysgwydd y gwern Xanthoporia radiata
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Ysgwydd y gwern gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.