Neidio i'r cynnwys

Yr Academi Gerdd Frenhinol

Oddi ar Wicipedia
Yr Academi Gerdd Frenhinol
Mathconservatoire, prifysgol, sefydliad addysg uwch, adeiladwaith pensaernïol, sefydliad addysgol Edit this on Wikidata
Ardal weinyddolDinas Westminster
Sefydlwyd
  • 1822 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolPrifysgol Llundain Edit this on Wikidata
LleoliadLlundain Edit this on Wikidata
SirLlundain Fwyaf
(Sir seremonïol)
GwladBaner Lloegr Lloegr
Cyfesurynnau51.5236°N 0.1519°W, 51.52337°N 0.15172°W, 51.523488°N 0.151686°W Edit this on Wikidata
Cod OSTQ2832682127 Edit this on Wikidata
Cod postNW1 5HT Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd II Edit this on Wikidata
Sefydlwydwyd ganJohn Fane, 11eg iarll Westmorland Edit this on Wikidata
Manylion
[golygwch ar Wicidata]

Yr Academi Gerdd Frenhinol yn Llundain, Lloegr, yw'r conservatoire hynaf yn y DU. Fe'i sefydlwyd ym 1822 [1] gan John Fane a Nicolas-Charles Bochsa. Derbyniodd ei Siarter Frenhinol ym 1830 gan y Brenin Siôr IV gyda chefnogaeth Dug 1af Wellington.[2] Mae cyn-fyfyrwyr enwog yr Academi yn cynnwys Morfydd Llwyn Owen, Osian Ellis, Syr Simon Rattle, Syr Harrison Birtwistle, Syr Elton John ac Annie Lennox.

Mae'r Academi yn darparu hyfforddiant israddedig ac ôl-raddedig ar draws perfformiad offerynnol, cyfansoddi, jazz, theatr gerdd ac opera, ac yn recriwtio cerddorion o bob cwr o'r byd, gyda chymuned myfyrwyr sy'n cynrychioli mwy na 50 o genhedloedd. Mae wedi ymrwymo i ddysgu gydol oes, o'r Academi Iau, sy'n hyfforddi cerddorion hyd at 18 oed, trwy brosiectau cerddoriaeth gymunedol yr Academi Agored, i berfformiadau a digwyddiadau addysgol ar gyfer pob oedran.[3]

Mae amgueddfa'r Academi yn gartref i un o gasgliadau mwyaf arwyddocaol y byd o offerynnau cerdd ac arteffactau, gan gynnwys offerynnau llinynnol gan Stradivari, Guarner, ac aelodau o deulu Amati; llawysgrifau gan Purcell, Handel a Vaughan Williams; a chasgliad o ddeunyddiau perfformio a oedd yn eiddo i berfformwyr blaenllaw. Mae'n goleg cyfansoddol ym Mhrifysgol Llundain ac yn elusen gofrestredig o dan gyfraith Lloegr.

Hanes

[golygu | golygu cod]
Mae myfyrwyr yn cymryd gwers mewn ffensio ym 1944

Sefydlwyd yr Academi gan John Fane, 11eg Iarll Westmorland ym 1822 gyda chymorth a syniadau’r delynores a’r cyfansoddwr Ffrengig Nicolas Bochsa.[4] Rhoddwyd Siarter Frenhinol i'r Academi gan y Brenin Siôr IV ym 1830.[2] Cefnogwyd sefydlu'r Academi yn frwd gan Arthur Wellesley, Dug 1af Wellington. Roedd yn feiolinydd brwd ei hun ac yn benderfynol o wneud yr Academi yn llwyddiant.

Roedd yr Academi yn wynebu cau ym 1866; roedd hyn yn rhan o'r rheswm dros sefydlu'r Coleg Cerdd Frenhinol yn Ne Kensington cyfagos. Cymerodd hanes yr Academi dro er gwell pan gymerodd ei Brifathro newydd (a chyn-ddisgybl) William Sterndale Bennett gadeiryddiaeth Bwrdd cyfarwyddwyr yr Academi a sefydlu ei gyllid a'i enw da ar sylfaen newydd.[5]

Roedd adeilad cyntaf yr Academi yn Tenterden Street, Sgwâr Hanover. Ym 1911 symudodd y sefydliad i'r adeilad presennol, a ddyluniwyd gan Syr Ernest George [6] (sy'n cynnwys Neuadd y Dug efo 450 sedd), adeiladwyd ar gost o £51,000 ar safle cartref plant amddifad.[7] Ym 1976, prynodd yr Academi'r tai ar yr ochr ogleddol ac adeiladu rhyngddynt theatr opera newydd a roddwyd gan y dyngarwr Syr Jack Lyons ac a enwyd ar ei ôl, a dau ofod llefaru newydd, stiwdio recordio, stiwdio gerddoriaeth electronig, sawl ystafell ymarfer a swyddfa.

Ehangodd yr Academi ei chyfleusterau unwaith eto ar ddiwedd y 1990au, gan ychwanegu 1-5 York Gate, a ddyluniwyd gan John Nash ym 1822,[8] i gartrefu'r amgueddfa newydd, stiwdio theatr gerdd a sawl ystafell addysgu ac ymarfer. Er mwyn cysylltu'r prif adeilad a 1-5 York Gate, adeiladwyd darn tanddaearol newydd a neuadd adrodd David Josefowitz 150 sedd ar y cwrt rhwng y ddau hen strwythurau.

Campws a lleoliad

[golygu | golygu cod]

Mae cyfleusterau presennol yr Academi ar Marylebone Road yng nghanol Llundain ger Regent's Park.[9]

Dysgu

[golygu | golygu cod]

Mae'r Academi Gerdd Frenhinol yn cynnig hyfforddiant o lefel cynradd (Academi Iau), gyda'r Academi hŷn yn dyfarnu diploma LRAM, B.Mus. a graddau uwch i Ph.D.[10] Diddymwyd y GRSM gradd gynt, sy'n cyfateb i radd anrhydedd prifysgol ac a gymerwyd gan rai myfyrwyr, yn raddol yn y 1990au. Bellach mae pob myfyriwr israddedig yn cymryd gradd BMus Prifysgol Llundain.

Gwers fiolín ym 1944

Mae mwyafrif myfyrwyr yr Academi yn berfformwyr clasurol: tannau, piano, astudiaethau lleisiol gan gynnwys opera, pres, chwythbrennau, arwain ac arwain corawl, cyfansoddi, offerynnau taro, telyn, organ, acordion, gitâr. Mae yna hefyd adrannau ar gyfer perfformio theatr gerdd a jazz.

Mae'r Academi yn cydweithredu â chonservatoires eraill ledled y byd, gan gynnwys cymryd rhan yn rhaglen cyfnewid myfyrwyr a staff SOCRATES. Yn 1991, cyflwynodd yr Academi radd achrededig lawn mewn Astudiaethau Perfformiad, ac ym mis Medi 1999, daeth yn goleg cyfansoddol llawn ym Mhrifysgol Llundain, yn y ddau achos daeth yn gonservatoire cyntaf y DU i wneud hynny.

Mae gan yr Academi fyfyrwyr o dros 50 o wledydd, gan ddilyn rhaglenni amrywiol gan gynnwys perfformiad offerynnol, arwain, cyfansoddi, jazz, theatr gerdd ac opera. Mae gan yr Academi berthynas sefydledig â Coleg y Brenin, Llundain, yn enwedig yr Adran Gerdd, y mae ei myfyrwyr yn derbyn hyfforddiant offerynnol yn yr Academi. Yn gyfnewid am hyn, mae llawer o fyfyrwyr yn yr Academi yn cymryd ystod o ddewisiadau Dyniaethau yng ngholeg y Brenin, a'i gwricwlwm cerddolegol academaidd estynedig.

Mae'r Academi Iau, ar gyfer disgyblion o dan 18 oed, yn cwrdd bob dydd Sadwrn.

Llyfrgell ac archifau

[golygu | golygu cod]

Mae llyfrgell yr Academi yn cynnwys dros 160,000 o eitemau, gan gynnwys casgliadau sylweddol o ddeunyddiau printiedig a llawysgrif a chyfleusterau sain. Mae'r llyfrgell hefyd yn gartref i archifau sy'n ymroddedig i Syr Arthur Sullivan a Syr Henry Wood.[11] Ymhlith eiddo mwyaf gwerthfawr y Llyfrgell mae llawysgrifau The Fairy-Queen gan Purcell, The Mikado gan Sullivan, Fantasia on a Theme gan Vaughan Williams Serenade to Music gan Thomas Tallis a Gloria Handel sydd newydd ei ddarganfod.[12] Mae grant gan y Gronfa Goffa Treftadaeth Genedlaethol wedi cynorthwyo i brynu Casgliad Robert Spencer - caneuon Seisnig cynnar gyda chyfeiliant liwt, yn ogystal â chasgliad gwych oliwtiau a gitâr. Mae amgueddfa'r Academi yn arddangos llawer o'r eitemau hyn. Mae gan y Llyfrgell Gerddorfaol oddeutu 4,500 set o rannau cerddorfaol. Ymhlith y casgliadau eraill mae llyfrgelloedd Syr Henry Wood ac Otto Klemperer.[13]

Yn fuan ar ôl marwolaeth y feiolinydd Yehudi Menuhin, cafodd yr Academi Gerdd Frenhinol ei archif bersonol, sy'n cynnwys cerddoriaeth ddalen wedi'i marcio ar gyfer perfformiad, gohebiaeth, erthyglau newyddion a ffotograffau yn ymwneud â Menuhin, llawysgrifau cerdd llofnodion, a sawl portread o Paganini.

Gadawodd Harriet Cohen gasgliad mawr o baentiadau, rhai ffotograffau a'i breichled aur i'r Academi, gyda chais i'r ystafell lle'r oedd y paentiadau i gael eu cartrefu cael ei henwi'n "Ystafell Arnold Bax". Ym 1886, perfformiodd Franz Liszt yn yr Academi i ddathlu creu Ysgoloriaeth Franz Liszt ac ym 1843 gwnaed Mendelssohn yn aelod anrhydeddus o'r Academi.

Perfformiadau a gwyliau myfyrwyr

[golygu | golygu cod]

Mae myfyrwyr yr Academi yn perfformio’n rheolaidd yn lleoliadau cyngerdd yr Academi, a hefyd ledled Prydain ac yn rhyngwladol o dan arweinwyr fel y diweddar Syr Colin Davis, Yan Pascal Tortelier, Christoph von Dohnányi, y diweddar Syr Charles Mackerras a Trevor Pinnock. Yn haf 2012, arweiniodd John Adams gerddorfa a gyfunodd fyfyrwyr o'r Academi ac Ysgol Juilliard Efrog Newydd yn y Proms ac yng Nghanolfan Lincoln Efrog Newydd. Ymhlith yr arweinwyr sydd wedi gweithio gyda'r cerddorfeydd yn ddiweddar mae Semyon Bychkov, Daniel Barenboim, Syr Simon Rattle, Pierre-Laurent Aimard a Christian Thielemann. Ymhlith y bobl enwog sydd wedi arwain cerddorfa'r Academi mae Carl Maria Von Weber ym 1826 a Richard Strauss ym 1926.[14]

Am nifer o flynyddoedd, bu'r Academi yn dathlu gwaith cyfansoddwr byw gyda gŵyl ym mhresenoldeb y cyfansoddwr. Mae gwyliau cyfansoddwyr blaenorol yn yr Academi wedi’u neilltuo i waith Witold Lutosławski, Michael Tippett, Krzysztof Penderecki, Olivier Messiaen, Hans Werner Henze, Luciano Berio, Elliott Carter, yn ogystal â graddedigion yr Academi, Alfred Schnittke, György Ligeti, Franco Donatoni, Galina Ustvolskaya, Arvo Pärt, György Kurtág a Mauricio Kagel.

Ym mis Chwefror - Mawrth 2006, dathlodd yr Academi gwaith y meistr feiolin, Niccolò Paganini, a ymwelodd â Llundain gyntaf 175 mlynedd ynghynt ym 1831. Roedd yr ŵyl yn cynnwys datganiad gan yr athro Academi Maxim Vengerov, a berfformiodd ar Il Cannone Guarnerius, hoff ffidil Paganini.[15] Mae offerynwyr yr Academi a myfyrwyr theatr gerdd hefyd wedi perfformio mewn cyfres o gyngherddau gyda chyn-fyfyriwr yr Academi Syr Elton John.[16]

Mae myfyrwyr ac ensembles yr Academi Gerdd Frenhinol yn perfformio mewn lleoliadau eraill o amgylch Llundain gan gynnwys Kings Place,[17] Eglwys Blwyf St Marylebone a Chanolfan South Bank.

Amgueddfa a chasgliadau

[golygu | golygu cod]

Mae amgueddfa gyhoeddus yr Academi wedi'i lleoli yn adeilad York Gate, sydd wedi'i chysylltu ag adeilad yr Academi trwy gyswllt islawr. Mae'r amgueddfa'n gartref i gasgliadau'r Academi, gan gynnwys casgliad mawr o offerynnau llinynnol Seremonïol dyddiedig rhwng 1650 a 1740, detholiad o bianos Seisnig hanesyddol rhwng 1790 a 1850, o'r Casgliad Mobbs enwog, llawysgrifau gwreiddiol gan Purcell, Mendelssohn, Liszt, Brahms, Sullivan a Vaughan Williams, memorabilia cerddorol ac arddangosion eraill.[18]

Pobl

[golygu | golygu cod]

Cyn-fyfyrwyr

[golygu | golygu cod]

Ymhlith y cyn-fyfyrwyr mae Elinor Bennett,[19] John Barbirolli, Judith Bingham, Harrison Birtwistle, Dennis Brain, Osian Ellis , Vanessa-Mae,[20] David Ffrangcon Davies, Huw Alun Foulkes,[21] Morfydd Llwyn Owen, Edward Gardner, Katherine Jenkins, Clifford Curzon, Lesley Garrett, Evelyn Glennie, Elton John, Meilir Jones,[22] Annie Lennox, Felicity Lott, Moura Lympany, William Matheias,[23] Leila Megàne,[24] Michael Nyman, Nicki Pearce,[25] Simon Rattle, Arthur Sullivan, Mansel Thomas,[26] Eva Turner, Maxim Vengerov, Gareth Walters [27] a Henry Wood.

Academyddion a staff

[golygu | golygu cod]

Prifathro presennol yr Academi yw Jonathan Freeman-Attwood, a benodwyd ym mis Gorffennaf 2008. Y Noddwr yw Elisabeth II, brenhines y Deyrnas Unedig a'r llywydd yw Duges Caerloyw. Diana, Tywysoges Cymru oedd llywydd yr Academi rhwng 1985 a 1996.[28]

Ffynonellau

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ "University of London: Royal Academy of Music". web.archive.org. 2011-04-29. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-04-29. Cyrchwyd 2020-07-29.
  2. ↑ 2.0 2.1 Bernarr Rainbow & Anthony Kemp, 'London (i), §VIII, 3(i): Educational institutions: Royal Academy of Music (RAM)', Grove Music
  3. ↑ "What's On - Events". Royal Academy of Music. Cyrchwyd 2020-07-29.
  4. ↑ "Hero, Royal Academy of Music". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 April 2011. Cyrchwyd 19 January 2011.
  5. ↑ Stanford (1916), p. 656.
  6. ↑ Gray, A. Stuart, Edwardian Architecture: A Biographical Dictionary, Wordsworth Editions, London, 1985 p. 186-187
  7. ↑ "The Arts. No. 2. The Royal Academy Of Music". chestofbooks.com. Cyrchwyd 2020-07-29.
  8. ↑ "Royal Academy of Music Museum | Culture24". www.culture24.org.uk. Cyrchwyd 2020-07-29.
  9. ↑ Staff, Guardian (2019-06-07). "University guide 2020: Royal Academy of Music". The Guardian. ISSN 0261-3077. Cyrchwyd 2020-07-30.
  10. ↑ "Royal Academy of Music Marshall Scholarships". Marshall Scholarships. Cyrchwyd 30 Gorffennaf 2020.
  11. ↑ "Royal Academy of Music Library". Copac Academic & National Library Catalogue. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-10-21. Cyrchwyd 16 September 2009.
  12. ↑ "Lost Handel set for modern debut". BBC. 12 Mawrth 2001. Cyrchwyd 2020-07-30.
  13. ↑ "Otto Klemperer Archive finding aid". Cyrchwyd 2020-07-30.
  14. ↑ Susan Elkin (The Stage). "Maestro conducts Mahler with students". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-04-21.
  15. ↑ "Vengerov plays "Paganini In London" festival". tourdates.co.uk. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 Medi 2011. Cyrchwyd 30 Gorffennaf 2020.
  16. ↑ "ELTON JOHN & RAY COOPER". Royal Festival Hall. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 Hydref 2009. Cyrchwyd 30 Gorffennaf 2020.
  17. ↑ "Kings Place". Royal Academy of Music. Cyrchwyd 30 Gorffennaf 2020.
  18. ↑ David Prudames. "STRADIVARIUS VIOLIN SAVED FOR NATION BY ROYAL ACADEMY OF MUSIC". 24hourmuseum.org.uk. Cyrchwyd 30 Gorffennaf 2020.
  19. ↑ "Elinor Bennett | Canolfan Gerdd William Mathias". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2020-09-20. Cyrchwyd 2020-07-30.
  20. ↑ 庄春雷. "Here comes 'god of song' Eason Chan". www.szdaily.com. Cyrchwyd 2020-07-30.
  21. ↑ "Arweinydd – Côrdydd". Cyrchwyd 2020-07-30.
  22. ↑ "Artists Meilir Jones". www.harlequin-agency.co.uk. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2020-10-24. Cyrchwyd 2020-07-30.
  23. ↑ "Tŷ Cerdd William Mathias". www.tycerdd.org. Cyrchwyd 2020-07-30.
  24. ↑ "HUGHES, (ROBERTS), MARGARET ('Leila Megàne', 1891 - 1960), cantores | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-07-30.
  25. ↑ "Nicki Pearce | Canolfan Gerdd William Mathias". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2020-09-20. Cyrchwyd 2020-07-30.
  26. ↑ "Mansel Thomas – Discover Welsh Music". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-03-16. Cyrchwyd 2020-07-30.
  27. ↑ "WALTERS, GARETH (1928-2012), cyfansoddwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-07-30.
  28. ↑ "SPECIAL REPORT: PRINCESS DIANA, 1961-1997". Time. Medi 18, 1997. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 Ebrill 2009. Cyrchwyd 30 Gorffennaf 2010.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Yr_Academi_Gerdd_Frenhinol&oldid=13083598"