Ynys Vancouver
 | |
| Math | ynys  |
|---|---|
| Poblogaeth | 775,347 |
| Cylchfa amser | UTC−08:00 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | British Columbia |
| Gwlad |  Canada |
| Arwynebedd | 32,134 km² |
| Gerllaw | Y Cefnfor Tawel, Strait of Georgia |
| Cyfesurynnau | 49.6°N 125.5°W |
| Hyd | 460 cilometr |
 | |
Ynys oddi ar arfordir gorllewinol Canada yw Ynys Vancouver (Saesneg: Vancouver Island, yn flaenorol Island of Quadra and Vancouver). Mae'n rhan o dalaith British Columbia, ac mae'r boblogaeth tua 750,000.
Mae'r ynys yn 454 km o hyd a 100 km o led, gydag arwynebedd o 32,134 km2; mewn cymhariaeth mae arwynebedd Ynys Môn yn 714 km². Hi yw'r ynys fwyaf ar arfordir gorllewinol Gogledd America. Mynydd Golden Hinde ydy mynydd uchaf yr ynys, 2,200m o uchder.[1] Gwahenir yr ynys o'r tir mawr gan Gulfor Georgia, Gulfor Queen Charlotte, Gulfor Johnstone a Chulfor Juan de Fuca. Mae sawl llyn ar yr ynys, gan gynnwys Llyn Nimpkish, Llyn Cowichan, Llyn Buttle, Llyn Sproat,, Llyn Great Central a Llyn Campbell.[2] Dinas fwyaf yr ynys yw Victoria, sydd hefyd yn brifddinas British Columbia.
Mae 5 y cant o boblogaeth yr ynys yn bobl brodorol, a siaredir ieithoedd Salishan a Wakashan o hyd.[2]
Hanes
[golygu | golygu cod]Daeth fforwyr o Sbaen, Ffrainc, Rwsia, Prydain a'r Unol Daleithiau i'r ynys yn ystod y 18g, gan gynnwys James Cook a George Vancouver.[2]
Ym 1843, penderfynodd Cwmni Bae Hudson i adeiladu caer, a thyfodd cymuned o gwmpas Caer Fictoria. Daeth yr ynys yn diriogaeth Prydeinig ar ôl Cytundeb Washington ym 1846. a daeth yn wladfa Prydeinig ym 1849. Daeth yn rhan o Golumbia Brydeinig ym 1866, a daeth Columbia Brydeinig yn rhan o Ganada ym 1871.[2]
Darganfuwyd glo ar yr yn y 1850au, ac roedd amaethyddiaeth yn bwysig ar dir isel y dwyrain, yn arbennig o gwmpas Duncan, Courtenay a Comox. Mae'r ynys yn nodweddiadol am ei fforest law gymedrol, ac adeiladwyd melinau coed ym Mhorth Alberni ac yn Chemainus.[2]
Cludiant
[golygu | golygu cod]
Adeiladwyd Rheilffordd Esquimault a Nanaimo ym 1886.
Mae Fferrïau BC yn cynnig rhwydwaith eang o wasanaethau rhwng Ynys Vancouver, y tir mawr ac ynysoedd llai'r ynysfor.[3]
Mae BC Transit yn cynnig gwasanaethau bws dros Columbia Brydeinig, gan gynnwys Ynys Vancouver.[4]
Mae Maes Awyr Rhyngwladol Victoria yn ymyl Sidney, ar Benrhyn Saanich.[5] Mae meysydd awyr eraill yn Nanaimo , Campbell River, Porth Hardy a Comox. Yn ogystal, mae gwasanaethau awyrennau mor yn ddefnyddio'r porthladdoedd a llynnau.