Gwales

Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad o Ynys Gwales)
Gwales
Mathynys, nythfa adar, gwarchodfa natur, Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig Edit this on Wikidata
PoblogaethEdit this on Wikidata
Daearyddiaeth
GwladBaner Cymru Cymru
Arwynebedd0.089 km², 11.97 ha Edit this on Wikidata
Uwch y môr42 metr Edit this on Wikidata
GerllawSianel San Siôr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.730902°N 5.479714°W Edit this on Wikidata
Hyd0.5 cilometr Edit this on Wikidata
Rheolir ganY Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethSafle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig Edit this on Wikidata
Manylion
Ar gyfer y wefan o'r un enw, gweler Gwales.com.

Ynys fechan anghyfanedd i'r gorllewin o Ynys Sgomer oddi ar arfordir de-orllewin Sir Benfro yw Gwales (hefyd Ynys Gwales; Saesneg: Grassholm o'r geiriau Hen Norseg grass "gwair" a holm "ynys isel"). Gwales yw'r tir mwyaf gorllewinol yng Nghymru.

Cadwraeth[golygu | golygu cod]

Mae'n adnabyddus i ornitholegwyr am ei choloni anferth o fulfrain gwynion (huganau); 32,409 o barau yn 2004, sef tua 8% o boblogaeth y byd. Ers 1947 mae'n eiddo i'r RSPB, y warchodfa gyntaf i'r gymdeithas honno brynu. Dyma'r trydydd nifer mwyaf yn Ewrop a'r 4ydd drwy'r byd.

Mae Gwales wedi'i dynodi'n Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA neu SSSI) fel ymgais gadwraethol i amddiffyn a gwarchod y safle.[1] Cyfoeth Naturiol Cymru yw'r corff sy'n gyfrifol am y safle.

Mabinogi[golygu | golygu cod]

Yn llenyddiaeth Gymraeg mae Gwales yn fwy adnabyddus fel yr ynys arallfydol y mae'r saith arwr a ddihangasant o Iwerddon yn treulio 80 mlynedd arni yng nghwmni pen Bendigeidfran, yn ôl chwedl Branwen ferch Llŷr, ail gainc Pedair Cainc y Mabinogi:

Ac yng Ngwales ym Mhenfro y byddwch bedwarugaint mlynedd. Ac yny agoroch y drws parth ag Aber Henfelen, y tu at Gernyw, y gellwch fod yno a'r pen yn ddilwgr gennwch.[2]

Cludiant[golygu | golygu cod]

Mae llongau pleser yn hwylio i Wales o Martin's Haven yn yr haf.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru (bellach 'Cyfoeth Naturiol Cymru'); Archifwyd 2014-01-01 yn y Peiriant Wayback. adalwyd 25 Rhagfyr 2013
  2. Ifor Williams (gol.), Pedeir Keinc y Mabinogi (Caerdydd, 1930; arg. newydd, 1989). Tud. 45. Diweddarwyd yr orgraff.

Dolen allanol[golygu | golygu cod]