Pibydd coesgoch mannog
| Pibydd coesgoch mannog Tringa erythropus
| |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Charadriiformes |
| Teulu: | Scolopacidae |
| Genws: | Tringa |
| Rhywogaeth: | T. erythropus |
| Enw deuenwol | |
| Tringa erythropus (Pallas, 1764) | |
| |
| Dosbarthiad y rhywogaeth | |
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Pibydd coesgoch mannog (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: pibyddion coesgoch mannog) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Tringa erythropus; yr enw Saesneg arno yw Spotted Redshank. Mae'n perthyn i deulu'r Pibyddion (Lladin: Scolopacidae) sydd yn urdd y Charadriiformes.[1]
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn T. erythropus, sef enw'r rhywogaeth.[2]
Mae'r Pibydd coesgoch mannog yn nythu ar draws gogledd gwledydd Llychlyn a gogledd Asia. Yn y gaeaf mae'n symud tua'r de a'r gorllewin ac yn gaeafu o gwmpas Affrica, de Asia ac o amgylch y Môr Canoldir, er fod nifer llai yn gaeafu ymhellach i'r gogledd.
Mae'r aderyn yn 29–33 cm o hyd, gyda phlu du yn y tymor nythu, a llwyd yn y gaeaf. Mae'r coesau a'r pig yn goch. Gellir gwahaniaethu'r Pibydd coesgoch mannog oddi wrth y Pibydd coesgoch, sy'n aderyn tebyg iawn, oherwydd fod gan y Pibydd coesgoch mannog goesau hirach a phig hirach a meinach. Mae'n nythu ar lawr, ac yn tua pedwar wy.
Yng Nghymru, ceir niferoedd amrywiol ond cymharol fychan pan maent yn mudo tua'r gogledd yn y gwanwyn a thua'r de yn yr hydref, ac mae niferoedd llai yn treulio'r gaeaf yma. Fe'i ceir o gwmpas aberoedd yn bennaf.
Teulu[golygu | golygu cod]
Mae'r pibydd coesgoch mannog yn perthyn i deulu'r Pibyddion (Lladin: Scolopacidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Gïach Affrica | Gallinago nigripennis | .jpg) |
| Gïach Is-Antarctig | Coenocorypha aucklandica |  |
| Gïach Japan | Gallinago hardwickii |  |
| Gïach Madagasgar | Gallinago macrodactyla |  |
| Gïach Swinhoe | Gallinago megala |  |
| Gïach brongoch | Limnodromus griseus | .jpg) |
| Gïach cynffonfain | Gallinago stenura |  |
| Gïach gylfinhir | Limnodromus scolopaceus |  |
| Gïach mynydd y Gogledd | Gallinago stricklandii | .jpg) |
| Gïach unig | Gallinago solitaria |  |
| Pibydd Twamotw | Prosobonia cancellata |  |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback. Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
- ↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
Safonwyd yr enw Pibydd coesgoch mannog gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.