Thomas Jones (Y Bardd Cloff)
| Thomas Jones | |
|---|---|
| Ffugenw | Bardd Cloff, Y Bardd Cloff  |
| Ganwyd | 15 Mai 1768 Llandysilio-yn-Iâl |
| Bu farw | 19 Chwefror 1828 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | bardd |
- Am bobl eraill o'r un enw, gweler Thomas Jones.
Roedd Thomas Jones (Y Bardd Cloff) (15 Mai 1768 – 19 Chwefror 1828) yn fardd Cymreig.[1]
Cefndir
[golygu | golygu cod]Ganwyd Y Bardd Cloff yn Llandysilio-yn-lâl [2], Sir Ddinbych yn blentyn i John Jones ac Elizabeth ei wraig.[3]. Yn ystod ei blentyndod cynnar ddioddefodd damwain a adawodd yn gloff ac a rhoddodd ei enw barddol iddo yn ddiweddarach yn ei fywyd.
Gyrfa
[golygu | golygu cod]Yn bymtheg oed symudodd i Lundain i weithio fel cyfrifydd i Mathew Davies, gwneuthurwr coetsis yn 90 Long Acre, Llundain. Cafodd holl ofal masnach swyddfa Mathew Davies ym 1803 ac erbyn 1813 roedd wedi dod yn bartner yn y gwaith.[1]
Bardd
[golygu | golygu cod]Am gyfnod hir bu cysylltiad agos rhwng Jones a Chymdeithas Gwyneddigion Llundain. Etholwyd ef yn aelod yn 1789; gweithredodd fel ysgrifennydd y gymdeithas ym 1790 a 1791 a bu'n llywydd am dri thymor, yr achlysur olaf ym 1821. Roedd yn gyfeillgar iawn â John Jones, (Jac Glan-y-gors), Siôn Ceiriog ac Edward Charles (Siamas Gwynedd),[4] a chanodd gywydd iddynt hwy ac eraill wedi i Siamas ddyfod yn rhydd o garchar lle bu yn hir am ddyled Cywydd a ddanfonodd y bardd o garchar lle y bu yn hir am ddyled.[5]
Canodd awdl i ddathlu pen-blwydd y Gwyneddigion ym 1799, a gyhoeddwyd yn Gymraeg a Saesneg, ac Awdl ar Ddydd Gŵyl Dewi Sant ar ei chyfer ym 1802. Ar adeg dathlu jiwbilî'r Gwyneddigion, anrhegwyd Y Bardd Cloff â bathodyn arian y gymdeithas. Enillodd Jones sawl gwobr yn yr eisteddfodau hefyd.
Marwolaeth
[golygu | golygu cod]Bu farw yn gartref 90 Long Acre, Llundain, yn 59 mlwydd oed a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Eglwys St Martin-in-the-Fields. Canwyd marwnad iddo gan Robert Davies (Bardd Nantglyn) a wobrwywyd gyda medal arian gan Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion.[2]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 "JONES, THOMAS ('Y Bardd Cloff'; 1768 - 1828), bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-25.
- ↑ 2.0 2.1 "Jones, Thomas [pseud. Bardd Cloff] (1768–1828), Welsh-language poet". Oxford Dictionary of National Biography (yn Saesneg). doi:10.1093/ref:odnb/15094. Cyrchwyd 2020-03-25.
- ↑ Gwasanaethau Archifau Cymru; Cofrestr Blwyf Llandysilio-yn-lâl Cofrestr 1759 - 1782; bedyddiadau 1768
- ↑ Y Llenor Cyf. 10, Rh. 1-4, 1931 Edward Charles (Siamas Gwynedd) adalwyd 25 Mawrth 2020
- ↑ Y Mynegai i Farddoniaeth Gymraeg y Llawysgrifau adalwyd 25 Chwefror 2020