Tegyll brau cyfoglyd
| Tegyll brau cyfoglyd Russula emetica | |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Russulales |
| Teulu: | Russulaceae |
| Enw deuenwol | |
| ' | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Russulaceae yw'r Tegyll brau cyfoglyd (Lladin: Russula emetica; Saesneg: Sickener).[1] 'Y Tegyll Brau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Lluosog 'tagell' yw 'tegyll', a 'gwan' neu 'fregys' yw brau. Mae'r teulu Russulaceae yn gorwedd o fewn urdd y Russulales.
Mae'r cemegolion o fewn y ffwng yma'n wenwynig.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia, Affrica a Gogledd America.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Russulaceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Tegyll brau cyfoglyd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Russula azurea | Russula azurea |  |
| Russula cuprea | Russula cuprea |  |
| Russula flavispora | Russula flavispora | |
| Russula luteotacta | Russula luteotacta |  |
| Russula luteoviridans | Russula luteoviridans | |
| Russula subterfurcata | Russula subterfurcata | |
| Tegyll brau gwritgoch | Russula rutila | |
| Tegyll brau melfed | Russula violeipes |  |
| Tegyll brau melyn y gors | Russula claroflava |  |
| Tegyll brau pert | Russula exalbicans |  |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Tegyll brau cyfoglyd gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.