Tŷ'r Cyffredin (Y Deyrnas Unedig)

Mae AS (DU) yn cyfeirio yma. Am ystyron eraill, gweler AS (gwahaniaethu)

Tŷ'r Cyffredin Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon
59ain Senedd y DU
Gwybodaeth gyffredinol
Math	Tŷ Isaf Senedd y Deyrnas Unedig
Arweinyddiaeth
Llefarydd y Tŷ	Gwag
Prif Weinidog	Syr Keir Starmer, Llafur ers 5 Gorffennaf 2024
Arweinydd yr Wrthblaid	Rishi Sunak, Ceidwadwyr ers 5 Gorffennaf 2024
Cyfansoddiad
Aelodau	650
Grwpiau gwleidyddol	Llywodraeth y DU      Llafur (411) Yr Wrthblaid      Ceidwadwyr (121) Eraill      Democratiaid Rhyddfrydol (72)      Plaid Cenedlaethol yr Alban (9)      Plaid yr Unoliaethwyr Democrataidd (5)      Reform UK (5)      Y Blaid Werdd (4)      Plaid Cymru (4)      SDLP (2)      Alliance Party (1)      Annibynnol (8) Ymatalwyr      Sinn Féin (7) Llefarydd      Llefarydd y Tŷ Lindsay Hoyle
Hyd tymor	Hyd at 5 mlynedd
Etholiadau
System bleidleisio	Y cyntaf i'r felin
Etholiad diwethaf	4 Gorffennaf 2024
Etholiad nesaf	Dim hwyrach na Awst 2029
Newid ffiniau	Y Comisiwn Ffiniau
Man cyfarfod
Siambr Tŷ'r Cyffredin Palas San Steffan Dinas Westminster Llundain Y Deyrnas Unedig
Gwefan
Tŷ'r Cyffredin

Siambr isaf Senedd y Deyrnas Unedig yw Tŷ'r Cyffredin. Mae'n cynnwys 650 o aelodau (aelodau seneddol neu ASau), wedi'u hethol drwy system 'cyntaf i'r felin' bob pum mlynedd neu yn gynharach os datodir y tŷ gan y prif weinidog ynghynt na hynny. Lindsay Hoyle yw'r Llefarydd presennol.

Seddi Tŷ'r Cyffredin

Sefydlwyd Tŷ Cyffredin Lloegr rywbryd yn y 14g gan newid ei henw i 'Dŷ' Cyffredin Prydain Fawr' wedi uno'r Alban a Lloegr yn 1707, a newid unwaith eto yn y 19g i 'Tŷ'r Cyffredin Prydain Fawr ac Iwerddon' wedi'r Ddeddf Uno gydag Iwerddon. Bathwyd y term presennol yn 1922.

Dan Ddeddf 1911, lleihawyd grym Tŷ'r Arglwyddi i wrthod penderfyniadau Tŷ'r Cyffredin. Mae'r Llywodraeth yn swyddogol yn ddarostyngedig i Dŷ'r Arglwyddi - o ran cyfrifoldeb.

Erys y Prif Weinidog yn ei swydd tra bod ganddo/i gefnogaeth mwyafrif aelodau Tŷ'r Cyffredin. Rhoddir sêl bendith ar y Prif Weinidogaeth gan Frenhines y DU; mae'r person hwn fel arfer yn arweinydd y blaid fwyaf, ond nid o angenrheidrwydd. Gelwir arweinydd yr ail blaid fwyaf yn 'Arweinydd Gwrthblaid Ei Mawrhydi'. Ers 1963, drwy gonfensiwn, mae'r Prif Weinidog yn aelod o Dŷ'r Cyffredin yn hytrach na Thŷ'r Arglwyddi.

Daw'r enw 'Cyffredin' (neu 'commons') o'r gair Saesneg communes, sef gwahanol 'gymunedau' oddi fewn i'r Tŷ.

Gweler hefyd

• Rhestr aelodau seneddol Cymru
• Etholaethau seneddol Cymru
• Rhestr etholaethau Senedd yr Alban
• Tŷ'r Arglwyddi