System y synhwyrau

Oddi ar Wicipedia
System y synhwyrau
Enghraifft o'r canlynolstrwythur anatomegol, dosbarth o endid anatomegol Edit this on Wikidata
MathSystem nerfol, endid anatomegol arbennig Edit this on Wikidata
Rhan oSystem nerfol Edit this on Wikidata
Yn cynnwysorgan synhwyro Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Y llygad dynol: y synnwyr blaenaf a chryfaf, fel arfer.

Mae'r system synhwyrau'n rhan o'r system nerfol mewn anifeiliaid; byddwn yn canolbwyntio ar synhwyrau'r corff dynol yn yr erthygl hon. Ei waith ydyw hel a phrosesu gwybodaeth drwy gyfrwng y "pum llawenydd" chwedl y bardd, neu'r pum synnwyr: gweld (y llygaid), clywed (y clustiau), teimlo (y croen), blasu (y tafod) ac arogleuo (y trwyn). Mewn gwyddoniaeth, rydym yn galw pob un o'r rhain yn dderbynnydd.

"Maes y derbynnydd" (receptive field) yw'r rhan honno o'r byd mae'r organ derbyn (receptor organ) a'r celloedd derbyn yn medru ymateb iddynt. Er enghraifft, mae'r rhan honno o'r byd mae'r llygad yn medru ei weld yn cael ei alw'n "faes y derbynnydd" neu "dderbynfaes", sef golau'n taro rodenni a chonau o fewn y llygad.[1] Gallwn ddiffinio ac enwi derbynfeysydd y system gweld, clywed a'r system teimlo yn unig hyd yma (2009).

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Kolb & Whishaw: Fundamentals of Human Neuropsychology (2003)