Stranraer

Stranraer

Mae Stranraer (Gaeleg: An t-Sròn Reamhar sef 'Y Trwyn Llydan') yn dref a phorthladd yn sir Dumfries a Galloway yn ne-orlewin Yr Alban. O'r porthladd mae gwasanaethau llong fferi yn cysytllu'r dref a Belffast, Gogledd Iwerddon. Poblogaeth: 10,807 (2001). Mae Caerdydd 400.2 km i ffwrdd o Stranraer ac mae Llundain yn 499.9 km. Y ddinas agosaf ydy Glasgow sy'n 118 km i ffwrdd.

Mae Stranraer yn gorwedd ar gilfach môr Loch Ryan. I'r gorllewin mae bryniau isel hir Rinnau Galloway (Rinns of Galloway) yn ei chysgodi. Mae priffyrdd yn cysylltu'r dref â Girvan ac Ayr i'r gogledd a Newton Stewart a Dumfries i'r dwyrain. O borthladd Cairnryan, ar lan Loch Ryan tua 5 milltir o'r dref, mae gwasanaeth fferi arall yn rhedeg i Larne, Gogledd Iwerddon. Dyma ganolfan weinyddol Gorllewin Galloway.

Tua 6 milltir i'r de-ddwyrain o Stranraer ceir pentref Dunragit a Rhos Dunragit. Credir fod yr enw Dunragit yn tarddu o'r enw 'Din Reged', "Caer Reged", a oedd yn ganolfan bwysig yn nheyrnas Rheged, un o deyrnasoedd Brythonaidd yr Hen Ogledd.