Mingreliaid
![]() Y Dywysoges Chkonia o Fingrelia | |
Data cyffredinol | |
---|---|
Enghraifft o'r canlynol | grŵp ethnig ![]() |
Mamiaith | Mingrelian, georgeg ![]() |
Label brodorol | მარგალეფი ![]() |
Poblogaeth | 400,000 ![]() |
Crefydd | Eglwysi uniongred ![]() |
Rhan o | Kartvelian ![]() |
Enw brodorol | მარგალეფი ![]() |
![]() |
Grŵp ethnig sy'n perthyn i genedl y Georgiaid yn y Cawcasws yw'r Mingreliaid sy'n siarad yr iaith Fingreleg. Mae tua hanner miliwn ohonynt yn byw yn Georgia, yn bennaf yn nhalaith Mingrelia, neu Samegrelo.
Saif mamwlad y Mingreliaid ar lannau'r Môr Du, yn ardal Teyrnas Egrisi, a elwid Colchis gan yr hen Roegiaid. Erbyn yr 11g, roedd Mingrelia yn rhan o Deyrnas Georgia. Enillodd Tywysogaeth Mingrelia ei hannibyniaeth yn yr 16g dan frenhinllin y Dadiani. Yn 1803 arwyddwyd cytundeb am nawddogaeth Ymerodraeth Rwsia. Cipiwyd Mingrelia gan luoedd Rwsia yn 1857, a diddymwyd y dywysogaeth.
Ystyrir y Mingreliaid yn is-grŵp i'r Georgiaid, er eu bod yn meddu ar ddiwylliant, hanes, ac iaith eu hunain. Mae'r mwyafrif ohonynt yn aelodau Eglwys Uniongred Georgia, a rhai yn Fwslimiaid, yn Uniongredwyr Rwsiaidd, neu'n Gatholigion.[1]
Yn sgil Chwyldro Rwsia yn 1917, meddiannwyd Mingrelia gan Weriniaeth Ddemocrataidd Georgia (1918–21). Cyfeddiannwyd gwledydd deheuol y Cawcasws gan yr Undeb Sofietaidd a chychwynnwyd ar bolisi swyddogol o gymhathu'r Mingreliaid yn rhan o genedl y Georgiaid. Yn sgil cwymp yr Undeb Sofietaidd a rhyfeloedd yn ne'r Cawcasws yn y 1990au, alltudiwyd rhyw 200,000 o Georgiaid, y mwyafrif ohonynt yn Fingreliaid, o Abcasia.[1]