Kate Bosse-Griffiths

Kate Bosse-Griffiths
Ganwyd	Käthe Julia Gertrud Bosse  16 Gorffennaf 1910  Wittenberg
Bu farw	4 Ebrill 1998  Abertawe
Dinasyddiaeth	yr Almaen, y Deyrnas Unedig
Galwedigaeth	Eifftolegydd, archeolegydd, anthropolegydd, ysgrifennwr
Tad	Paul Bosse
Mam	Käthe Bosse
Priod	John Gwyn Griffiths
Plant	Robat Gruffudd, Heini Gruffudd

Roedd Kate Bosse-Griffiths (16 Gorffennaf 1910 - 4 Ebrill 1998) yn arbenigwraig ar Eifftoleg, ac yn llenor Cymraeg. Ganed Kate yn Käthe.

Bywgraffiad

Ganed Kate Bosse-Griffiths yn Wittenberg, yr Almaen, lle'r oedd ei thad yn llawfeddyg. Aeth i brifysgolion Berlin, Bonn a Munich. Astudiodd y Clasuron ac Eifftoleg. Cafodd ei PhD ym 1935. Roedd hi'n Athro prifysgol yn Adran Eifftoleg Coleg Prifysgol Llundain am gyfnod byr cyn ymuno ag Adran Hynafiaethau Amgueddfa'r Ashmolean yn Rhydychen ym 1938. Roedd ei gẅr, J. Gwyn Griffiths yn Athro prifysgol yn Rhydychen. Priodasant ei gilydd ym 1939.

Symudodd Bosse-Griffiths a'i gŵr i Abertawe a dechrau gweithio yng Ngholeg Prifysgol Abertawe. Daeth yn aelod o Sefydliad Brenhinol De Cymru, lle daeth hi'n geidwad mygedol Archaeoleg.

Ysgrifennodd lyfrau ac erthyglau amrywiol yn Gymraeg, Saesneg ac Almaeneg.

Roedd yn fam i Robat Gruffudd, sylfaenydd gwasg gyhoeddi Y Lolfa a'r academydd a hyrwyddwr y Gymraeg, Heini Gruffudd. Roedd yn fam-gu i Efa Gruffudd Jones, cyn Brif Weithredwraig Urdd Gobaith Cymru.

Gweithiau

Eifftoleg

• Die menschliche Figur in der Rundplastik der ägyptischen Spätzeit von der XXII. bis zur XXX. Dynastie. Glückstadt, Hamburg, New York 1936 (= Ägyptologische Forschungen ; 1)
• Tywysennau o'r Aifft. Llandybie 1970
• Amarna studies : and other selected papers. Hrsg. von John Gwyn Griffiths. Fribourg 2001 (= Orbis biblicus et orientalis ; 182)

Gweithiau llenyddol

• Anesmwyth hoen. Llandybie 1941
• Fy chwaer Efa : a storïau eraill . Dinbych 1944
• Mae'r galon wrth y llyw : nofel. Aberystwyth 1957
• Cariadau. Talybont, Dyfed 1995
• Teithiau'r meddwl : ysgrifau llenyddol. Casglwyd a golygwyd gan J. Gwyn Griffiths. Talybont, Ceredigion 2004

Eraill

• Mudiadau Heddwch yn Yr Almaen (Friedensbewegungen in Deutschland). 1943
• Trem ar Rwsia a Berlin. Llandysul 1962
• Byd y dyn hysbys : swyngyfaredd yng Nghymru. Talybont, Dyfed 1977