Jonathan Reynolds (Nathan Dyfed)
| Jonathan Reynolds | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw | Nathan Dyfed  |
| Ganwyd | 28 Ebrill 1814 Llanwinio |
| Bu farw | 17 Gorffennaf 1891 Merthyr Tudful |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | llenor, Saer troliau, bardd, cyfieithydd llenyddol |
| Plant | Llywarch Reynolds |
Roedd Jonathan Owain Reynolds (Nathan Dyfed) (28 Ebrill 1814 – 17 Gorffennaf 1891) yn saer troliau, yn fardd ac yn eisteddfodwr.[1]
Cefndir
[golygu | golygu cod]Ganwyd Nathan Dyfed yn Nhyddyn Rhyd Wen, ym mhlwyf Llanwinio, Sir Gaerfyrddin, yn fab i Dafydd a Mary Reynolds. Cafodd ychydig fisoedd o addysg mewn ysgolion lleol a gynhaliwyd gan bobl heb fawr o fanteision addysg eu hunain.[2]
Gyrfa
[golygu | golygu cod]Dysgodd crefft y saer troliau gan ei dad, a dyna fu ei waith hyd ddiwedd ei oes. Ym 1833 symudodd i Ferthyr Tudful i weithio ei grefft.
Gyrfa Lenyddol
[golygu | golygu cod]Mae sôn ei fod yn fardd o'i ieuenctid yn cyfansoddi cerddi ac emynau syml pan nad oedd dim mwy nag wyth mlwydd oed. Enillodd ei wobr eisteddfodol gyntaf yn Eisteddfod Llanboidy ym 1834, cafodd llwyddiannau eisteddfodol niferus wedi hynny. Fe'i hurddwyd yn aelod o Orsedd Beirdd Ynys Prydain gan Taliesin ab Iolo ac fe'i hurddwyd yn "Bencerdd y De" gan Gwilym Cowlyd yn Arwest Glan Geirionydd.[3] Roedd yn ffigwr amlwg yn eisteddfodau a chyfarfodydd llenyddol ei oes fel cystadleuydd ac fel beirniad. Bu hefyd yn un o arholwyr ymgeiswyr am urddau'r orsedd.[4]
Bu'n olygydd colofn Gymraeg y Merthyr Express am sawl flwyddyn a fu'n cyfrannydd cyson i'r wasg Cymraeg. Cyfieithodd MacBeth[5] a King Lear Shakespeare i'r Gymraeg [6] a fu'n darllenydd proflenni a golygydd gweithiau Taliesin ab Iolo a Gwallter Mechain ar gyfer y wasg.
Teulu
[golygu | golygu cod]Priododd Martha Reynolds née Reynolds (dim perthynas) ym 1842, a bu iddynt naw o blant. Un o'u meibion oedd Llywarch Owain Reynolds.[1]
Marwolaeth
[golygu | golygu cod]Bu farw yn ei gartref ym Mill Street, Merthyr yn 77 mlwydd oed a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Cefn coed y cymer.[7]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 "REYNOLDS, JONATHAN OWAIN ('Nathan Dyfed'; 1814-1891), awdur ac eisteddfodwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-11-09.
- ↑ Cymru Cyfrol. 51, 1916 Nathan dyfed adalwyd 9 Tachwedd 2019
- ↑ "ARWEST FARDDONOL GLAN GEIRIONYDD - Baner ac Amserau Cymru". Thomas Gee. 1884-08-23. Cyrchwyd 2019-11-09.
- ↑ "YR EISTEDDFOD GENEDLAETHOL CAERNARFON ARHOLIADAU AM URDDAU GORSEDD - Y Genedl Gymreig". Thomas Jones. 1880-08-05. Cyrchwyd 2019-11-09.
- ↑ "Catiau Cwta Catwg - Y Darian". W. Pugh and J. L. Rowlands. 1916-04-06. Cyrchwyd 2019-11-09.
- ↑ "CHWARYDDIAETH Y BRENIN LLYR - Weekly Mail". Henry Mackenzie Thomas. 1885-03-28. Cyrchwyd 2019-11-09.
- ↑ "CLADDEDIGAETH Y BARDD NATHAN DYFED - Baner ac Amserau Cymru". Thomas Gee. 1891-07-29. Cyrchwyd 2019-11-09.