Jeli bedw
| Jeli bedw Exidia repanda
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Auriculariales |
| Teulu: | Auriculariaceae |
| Genws: | Exidia[*] |
| Rhywogaeth: | Exidia repanda |
| Enw deuenwol | |
| Exidia repanda | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Auriculariaceae yw'r Jeli bedw (Lladin: Exidia repanda; Saesneg: Birch Jelly).[1] Y Ffyngau Clust yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae'r ffyngau yma'n edrych fel clustiau lliwgar yn tyfu at goed sy'n pydru, fel arfer. Ceir tua 100 o rywogaethau yn y grwp yma. Mae'r teulu Auriculariaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Auriculariales.
Ffyngau[golygu | golygu cod]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Auriculariaceae[golygu | golygu cod]
Mae gan Jeli bedw ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Exidia cartilaginea | Exidia cartilaginea |  |
| Exidia nigricans | Exidia nigricans |  |
| Exidia pithya | Exidia pithya |  |
| Exidia umbrinella | Exidia umbrinella | |
| Exidia villosa | Exidia villosa | |
| Jeli ambr | Exidia recisa |  |
| Jeli bedw | Exidia repanda |  |
| Jeli pinwydd | Exidia saccharina |  |
| Ymennydd gwyn | Exidia thuretiana |  |
| Ymenyn y wrach | Exidia glandulosa |  |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Jeli bedw gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.