Frances Harper

Oddi ar Wicipedia
Frances Harper
GanwydFrances Ellen Watkins Edit this on Wikidata
24 Medi 1825 Edit this on Wikidata
Baltimore, Maryland Edit this on Wikidata
Bu farw22 Chwefror 1911 Edit this on Wikidata
Philadelphia Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Unol Daleithiau America Unol Daleithiau America
Galwedigaethnofelydd, bardd, newyddiadurwr, ysgrifennwr, darlithydd, awdur storiau byrion, ymgyrchydd dros hawliau merched, ymgyrchydd dros bleidlais i ferched Edit this on Wikidata
Adnabyddus amIola Leroy Edit this on Wikidata
Gwobr/auOriel yr Anfarwolion Ohio, Gwobr 'Hall of Fame' Merched Maryland Edit this on Wikidata
llofnod

Ffeminist Americanaidd oedd Frances Harper (24 Medi 1825 - 22 Chwefror 1911) sy'n cael ei hystyried yn: nofelydd, bardd, darlithydd, swffraget ac yn fam i newyddiaduraeth Affricanaidd-Americanaidd.

Ysgrifennai am gaethiwed a diddymiad caethwasiaeth, hawliau dynol ac urddas, hawliau a chydraddoldeb menywod, cyfiawnder hiliol a chymdeithasol, trais yn y lluoedd arfog, hawliau pleidleisio (etholfraint), moesoldeb, hunangymorth hiliol, a chydweithrediad rhwng gwledydd. Roedd hi'n weithgar mewn diwygio cymdeithasol ac roedd yn aelod o Undeb Dirwestol y Cristion Benywaidd, a oedd yn argymell bod y llywodraeth ffederal yn chwarae rhan mewn diwygio a gwella cymdeithas.[1]

Fe'i ganed yn ferch rydd, yn Baltimore, Maryland, Unol Daleithiau America ar 24 Medi 1825; bu farw yn Philadelphia. Yn 67 oed, ysgrifennodd y clasur o nofel Iola Leroy (1892). [2][3][4][5][6][7][8]

Cyhoeddodd ei llyfr cyntaf, sef cyfrol o farddoniaeth, pan oedd yn ugain oed, gan ei gwneud yn un o awduron Affro-Americanaidd cyntaf. Yn 1851, gyda William Still, cadeirydd Cymdeithas Diddymu Caethwasiaeth Pennsylvania, cynorthwyodd llawer o gaethweision a oedd wedi dianc o'u 'perchnogion' i ryddid yng Nghanada. Cychwynodd ei gyrfa fel siaradwr ac ymgyrchydd gwleidyddol, yn syth wedi iddi ymuno â Chymdeithas America yn Erbyn Caethwasiaeth yn 1853.

Y llyfr a werthodd fwya ganddi oedd Poems on Miscellaneous Subjects (1854) a'i stori fer "Two Offers" oedd y gyntaf gan fenyw ddu.

Sefydlodd, cefnogodd a chynhaliodd Harper swyddi mewn sawl sefydliad cenedlaethol blaengar. Yn 1883 daeth yn uwcharolygydd yn yr Adran Lliw o Undeb Dirwestol Cristnogol Menywod Philadelphia a Pennsylvania. Yn 1894 cyd-sefydlodd Cymdeithas Genedlaethol y Menywod Lliw (*National Association of Colored Women) a bu'n is-lywydd o'r gymdeithas honno.

Bu farw Harper yn 85 oed ar Chwefror 22, 1911, naw mlynedd cyn i fenywod gael yr hawl i bleidleisio.

Aelodaeth[golygu | golygu cod]

Bu'n aelod o Gymdeithas Genedlaethol Clybiau Merched Duon am rai blynyddoedd. [9][10]

Anrhydeddau[golygu | golygu cod]

  • Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Oriel yr Anfarwolion Ohio, Gwobr 'Hall of Fame' Merched Maryland (1987)[11] .


Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ Jackson, Tricia Williams (2016). Women in Black History: Stories of Courage, Faith, and Resilience. Revell. tt. 58–65.
  2. ↑ Cyffredinol: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12136300h. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  3. ↑ Disgrifiwyd yn: https://documents.alexanderstreet.com/c/1007600702.
  4. ↑ Rhyw: Ffeil Awdurdodi Rhyngwladol. dyddiad cyrchiad: 4 Tachwedd 2018. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12136300h. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  5. ↑ Dyddiad geni: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12136300h. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. "Frances Harper". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Frances Ellen Harper". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Frances E. W. Harper". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Frances E.W. Harper". Cyrchwyd 9 Hydref 2017.
  6. ↑ Dyddiad marw: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12136300h. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. "Frances Harper". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Frances Ellen Harper". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Frances E. W. Harper". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Frances E.W. Harper". Cyrchwyd 9 Hydref 2017.
  7. ↑ Man geni: Deutsche Nationalbibliothek; Berlin State Library; Bavarian State Library; Austrian National Library (yn de, en), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 23 Rhagfyr 2014
  8. ↑ Grwp ethnig: https://documents.alexanderstreet.com/c/1007600702.
  9. ↑ Galwedigaeth: https://documents.alexanderstreet.com/c/1007600702.
  10. ↑ Anrhydeddau: https://msa.maryland.gov/msa/educ/exhibits/womenshall/html/whflist.html.
  11. ↑ https://msa.maryland.gov/msa/educ/exhibits/womenshall/html/whflist.html.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Frances_Harper&oldid=11707482"