Coes las y coed
Coes las y coed Lepista nuda | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Fungi |
Dosbarth: | |
Urdd: | Agaricales |
Teulu: | Tricholomataceae |
Genws: | Lepista[*] |
Rhywogaeth: | Lepista nuda |
Enw deuenwol | |
Lepista nuda (Fr.) Cooke |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Tricholomataceae yw'r Coes las y coed (Lladin: Lepista nuda; Saesneg: Wood Blewit).[1] Y Coesau Gleision yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Lluosog 'glas' yw 'gleision'. Mae'r teulu Tricholomataceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Lliw sborau'r fadarchen hon yw pinc. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un amgrwm. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.
Ffyngau[golygu | golygu cod]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Tricholomataceae[golygu | golygu cod]
Mae gan Coes las y coed ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
---|---|---|
Omphalia hydrogramma | Omphalia hydrogramma | |
Omphalia integrella | Omphalia integrella | |
Omphalia muelleriana | Omphalia muelleriana | |
Omphalia muralis | Omphalia muralis | |
Omphalia olearis | Omphalia olearis | |
Omphalia paludicola | Omphalia paludicola | |
Omphalia pyxidata | Omphalia pyxidata | |
Omphalia scyphiformis | Omphalia scyphiformis | |
Omphalia setipes | Omphalia setipes | |
Omphalia umbellifera | Omphalia umbellifera |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.