Catherine Prichard (Buddug)
| Catherine Prichard | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ffugenw | Buddug  |
| Ganwyd | 4 Gorffennaf 1842 Llanrhuddlad |
| Bu farw | 29 Mawrth 1909 Caergybi |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | bardd, ysgrifennwr |
| Tad | Robert John Pryse |
Bardd a merch a amddiffynai hawliau merched oedd Catherine Jane Pritchard (ffugenw: Buddug[1]; 4 Gorffennaf 1842 – 29 Mawrth 1909). Ei thad oedd Robert John Pryse (Gweirydd ap Rhys), llenor a hanesydd, a'i brawd oedd y bardd John Robert Pryse (Golyddan).[2] Bu farw ar 29 Mawrth 1909.
Yng Nghae Catrin, Ynys Môn y'i ganed ar 4 Gorffennaf 1842 ac efallai mai o'r enw 'Catrin' y daeth ei henw. Fe'i derbyniwyd i'r Orsedd yn Eisteddfod Dinbych yn 1860, a hithau'n ddeunaw oed. Cyfrannai'n helaeth i'r cylchgrawn Udgorn Cymru, gan gynnwys amddiffyn lle'r ferch yn y gyfres 'Ffoledd Ffasiwn'.[3] Roedd yn lladmerydd huawdl iawn i'r mudiad dirwest yng Nghymru.[4]
Priodi[golygu | golygu cod]
Priododd Owen Prichard (Cybi Felyn) ar 2 Ionawr 1863; gŵr o Gaergybi oedd Owen.
Awdur[golygu | golygu cod]
Sgwennodd lawer o gerddi gan gynnwys cerdd 'O na byddai'n haf o hyd' a 'Neges y Blodyn'. Cyhoeddodd O. M. Edwards gyfrol o'i gwaith yn y gyfres 'Cyfres y Fil', sef ''Caniadau Buddug''. [5] Mae copi o Ganiadau Buddug i'w cael ar Wicidestun. Mae peth o'i gwaith ar gael yn y Llyfrgell Genedlaethol gan gynnwys llyfr lloffion[6] a dyddiadur cynhwysfawr sy'n sôn gan mwyaf am ei myfyrdodau Cristnogol. Dengys y gwaith hwn iddi ddarllen yn helaeth, gan gynnwys cerddi Saesneg.[2]
 |
Mae gan Wicidestun destun sy'n berthnasol i'r erthygl hon: |
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Y Geiriadur Ffugenwau ar Google Books
- ↑ 2.0 2.1 books.google.co.uk; Teitl: Dwy Gymraes, Dwy Gymru: Hanes Bywyd a Gwaith Gwyneth Vaughan a Sara Maria ... gan Rosanne Reeves.
- ↑ Y Bywgraffiadur Cymreig Arlein; awdur: Dr Enid Pierce Roberts, M.A., D.Litt., Bangor; adalwyd 16 Ebrill 2016.
- ↑ google.co.uk; Nineteenth-Century Women's Writing in Wales: Nation, Gender and Identity gan Jane Aaron.
- ↑ worldcat.org; Caniadau Buddug [pseud.] Wedi eu casglu a'u dethol gan i phriod [i.e. Owen Prichard]. Gol: O M Edwards; Cyhoeddwyd yng Nghaernarfon, Swyddfa "Cymru", 1911.
- ↑ archiveswales.org.uk; Archifwyd 2012-05-23 yn y Peiriant Wayback. adalwyd 16 Ebrill 2016.
- Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen ... from the earliest times to the present, 1908
- Bye–Gones, relating to Wales and the Border Counties, 1889 , 236
- Cymru (O.M.E.), xii, 16; xxxix, 221
- Y Geninen, 1890, 119, 200
- Y Geninen (Gŵyl Dewi), 25
- Y Llenor, 1936 , 97
- Y Traethodydd, 1903, 437; 1947, 61
- T. Parry, Hanes Llenyddiaeth Gymraeg, 1944 hyd 1900, 261-2, 264
- E. P. Roberts, Detholion o Hunangofiant Gweirydd ap Rhys, Aberystwyth, 1949.
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
- Archif y Llyfrgell Genedlaethol Archifwyd 2011-07-20 yn y Peiriant Wayback.
- Ei thudalen ar wefan Cymdeithas yr Iaith Archifwyd 2011-07-25 yn y Peiriant Wayback.