Brenhinoedd yr Almaen

Oddi ar Wicipedia

Dyma restr Brenhinoedd yr Almaen.

Brenhinoedd[golygu | golygu cod]

Rhestrir ymerawdwyr mewn llythrennau bras. Mae brenhinoedd cydymgeisiol, gwrth-frenhinoedd, a chyd-deyrnoedd iau mewn italics.

Enw Brenin Ymerawdwr Diwedd teyrnasiad Nodiadau
Louis yr Almaenwr
(Ludwig II der Deutsche)
Carolingiaid 11 Awst 843 23 Awst 876 Mab yr Ymerawdwr Louis Dduwiol a ŵyr Siarlymaen
Louis y Ieuaf
(Ludwig III der Jüngere)
Carolingiaid 28 Awst 876 20 Ionawr 882 Mab Louis yr Almaenwr; teyrnasodd yn Nwyrain Francia, Sacsoni, a Bafaria hefyd o 880
Carloman
(Karlmann)
Carolingiaid 28 Awst 876 22 Mawrth 880 Mab Louis yr Almaenwr; teyrnasodd yn Bafaria; hefyd Brenin yr Eidal o 877
Siarl Dew
(Karl III. der Dicke)
Carolingiaid 28 Awst 876 12 Chwefror 881 11 Tachwedd 887 Mab Louis yr Almaenwr; teyrnasodd yn Alemannia, Raetia, ac o 882 y Deyrnas Ddwyreiniol gyfan
Arnulf o Garinthia
(Arnulf von Kärnten)
Carolingiaid 30 Tachwedd 887 25 Ebrill 896 8 Rhagfyr 899 Mab Carloman
Louis y Plentyn
(Ludwig IV das Kind)
Carolingiaid 21 Ionawr 900 20 Awst 911 Mab Arnulf o Garinthia
Conrad I
(Konrad I)
Conradiniaid (Franconiaidd) 10 Tachwedd 911 23 Rhagfyr 918  
Harri I yr Adarwr
(Heinrich I der Vogler)
Liudolfing (Sacson) 23 Ebrill 919 2 Gorffennaf 936  
Arnulf Ddrwg
(Arnulf der Böse, Herzog von Bayern)
Luitpolding (Bafarian) 919 921 Cydymgeisydd i'r brenin Harri I
Otto I Fawr
(Otto I der Große)
Liudolfing 7 Awst 936 2 Chwefror 962 7 Mai 973 Mab Harri I; y brenin cyntaf i gael ei goroni yn Eglwys Aachen ers Lothair I; coronwyd yn Ymerawdwr Glân Rhufeinig yn 961.
Otto II Goch
(Otto II)
Liudolfing 26 Mai 961 25 Rhagfyr 967 7 Rhagfyr 983 Mab Otto I;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 961–973;
coronwyd hefyd yn Ymerawdwr yn ystod bywoliaeth ei dad
Otto III
(Otto III)
Liudolfing 25 Rhagfyr 983 21 Mai 996 21 Ionawr 1002 Mab Otto II
Harri II
(Heinrich II der Heilige)
Liudolfing 7 Mehefin 1002 26 Ebrill 1014 13 Gorffennaf 1024 Gor-wyr Harri I
Conrad II
(Konrad II)
Salian (Frankish) 8 Medi 1024 26 Mawrth 1027 4 Mehefin 1039 Great-gor-wyr Otto I
Harri III
(Heinrich III)
Salian 14 Ebrill 1028 25 Rhagfyr 1046 5 Hydref 1056 Mab Conrad II;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1028–1039
Harri IV
(Heinrich IV)
Salian 17 Gorffennaf 1054 21 Mawrth 1084 31 Rhagfyr 1105 Mab Harri III;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1054–1056
Rudolf von Rheinfeld
(Rudolf von Rheinfelden)
Rheinfeld 15 Mawrth 1077 15 Hydref 1080 Cydymgeisydd i'r brenin Harri IV
Hermann von Salm
(Hermann von Luxemburg, Graf von Salm)
Salm 6 Awst 1081 28 Medi 1088 Cydymgeisydd i'r brenin Harri IV
Conrad
(Konrad)
Salian 30 Mai 1087 27 Gorffennaf 1101 Mab Harri IV;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1087–1098,
Brenin yr Eidal 1093–1098, 1095–1101 in rebellion.
Harri V
(Heinrich V)
Salian 6 Ionawr 1099 13 Ebrill 1111 23 Mai 1125 Mab Harri IV;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1099–1105, gorfodd iw dad ildio'r goron
Lothair III
(Lothar III)
Supplinburger 30 Awst 1125 4 Mehefin 1133 4 Rhagfyr 1137  
Conrad III
(Conrad III)
Hohenstaufen 7 Mawrth 1138 15 Chwefror 1152 Wyr Harri IV (trwy ei fam);
Cydymgeisydd i'r brenin Lothair III 1127–1135 gynt
Harri Berengar
(Heinrich (VI))
Hohenstaufen 30 Mawrth 1147 Awst? 1150 Mab Conrad III;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1147–1150
Ffrederic I Barbarossa
(Friedrich I Barbarossa)
Hohenstaufen 4 Mawrth 1152 18 Mehefin 1155 10 Mehefin 1190 Nai Conrad III
Harri VI
(Heinrich VI)
Hohenstaufen 15 Awst 1169 14 Ebrill 1191 28 Medi 1197 Mab Ffrederic I;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1169–1190
Ffrederic II
(Friedrich II)
Hohenstaufen 1197 1197 Mab Harri VI;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1196
Philip o Swabia
(Philipp von Schwaben)
Hohenstaufen 6 Mawrth 1198 21 Awst 1208 Mab Ffrederic I; cydymgeisydd i'r brenin Otto IV
Otto IV
(Otto IV von Braunschweig)
Welf 29 Mawrth 1198 4 Hydref 1209 5 Gorffennaf 1215 cydymgeisydd i'r brenin Philip o Swabia; gwrthwynebwyd yn ddiweddarach gan Ffrederic II; diorseddwyd 1215; bu farw 19 Mai 1218
Ffrederic II
(Friedrich II)
Hohenstaufen 5 Rhagfyr 1212 22 Tachwedd 1220 26 Rhagfyr 1250 Mab Harri VI;
cydymgeisydd i'r brenin Otto IV hyd 5 Gorffennaf 1215
Harri
(Heinrich (VII.))
Hohenstaufen 23 Ebrill 1220 15 Awst 1235 Mab Ffrederic II;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1220–1235
Conrad IV
(Konrad IV)
Hohenstaufen Mai 1237 1 Mai 1254 Mab Ffrederic II;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1237–1250
Harri Raspe
(Heinrich Raspe)
Thuringia 22 Mai 1246 16 Chwefror 1247 Cydymgeisydd i'r brenin Ffrederic II
William o Holla
(Wilhelm von Holla)
Holla 3 Hydref 1247 28 Ionawr 1256 Cydymgeisydd i'r brenin Ffrederic II a Conrad IV, 1247–1254
Richard o Gernyw
(Richard von Cornwall)
Plantagenet 13 Ionawr 1257 2 Ebrill 1272 Cydymgeisydd i'r brenin Alfonso o Castile; dim awdurod mewn gwirionedd.
Alfonso o Castile
(Alfons von Kastilien)
Tŷ Burgundy 1 Ebrill 1257 1275 Wyr Philip; Cydymgeisydd i'r brenin Richard o Gernyw; dim awdurdod mewn gwirionedd; gwrthwynebwyd yn ddiweddarach gan Rudolf I; gollyngodd ei hawliadau ym 1275, bu farw 1284
Rudolf I
(Rudolf I von Habsburg)
Habsburg 29 Medi 1273 15 Gorffennaf 1291  
Adolf o Nassau
(Adolf von Nassau)
Nassau 5 Mai 1292 23 Mehefin 1298 Yn ôl rhai hanesyddion, teyrnodd Conrad, Dug Teck am gyfnod byr cyn etholiad Adolf.
Albert I
(Albrecht I von Habsburg)
Habsburg 24 Mehefin 1298 1 Mai 1308 Mab Rudolf I; Cydymgeisydd i'r brenin Adolf o Nassau, 1298
Harri VII
(Heinrich VII, Luxemburger)
Lwcsembwrg 27 Tachwedd 1308 13 Mehefin 1311 24 Awst 1313  
Louis IV
(Ludwig IV., der Bayer, Wittelsbacher)
Wittelsbach 20 Hydref 1314 17 Ionawr 1328 11 Hydref 1347 Wyr Rudolf I; Cydymgeisydd i'r brenin Ffrederic y Ffair 1314–1322
Ffrederic y Ffair
(Friedrich der Schöne, Habsburger)
Habsburg 19 Hydref 1314/
5 Medi 1325
28 Medi 1322/
13 Ionawr 1330
Mab Albert I;
Cydymgeisydd i'r brenin Louis IV 1314–1322;
associate king with Louis IV 1325–1330
Siarl IV
(Karl IV. von Luxemburg)
Lwcsembwrg 11 Gorffennaf 1346 5 Ebrill 1355 29 Tachwedd 1378 Wyr Harri VII; Cydymgeisydd i'r brenin Louis IV, 1346–1347
Günther von Schwarzburg
(Günther von Schwarzburg)
Schwarzburg 30 Ionawr 1349 24 Mai 1349 Cydymgeisydd i'r brenin Siarl IV
Wenceslaus
(Wenzel von Luxemburg)
Lwcsembwrg 10 Mehefin 1376 20 Awst 1400 Mab Siarl IV; Brenin yr Almaen o dan ei dad 1376–1378; diorseddwyd 1400; bu farw 1419
Rupert o Palatinate
(Ruprecht von der Pfalz, Wittelsbacher)
Wittelsbach 21 Awst 1400 18 Mai 1410 gor-gor-nai i Louis IV
Sigismund
(Sigismund von Luxemburg)
Lwcsembwrg 20 Medi 1410/
21 Gorffennaf 1411
3 Mai 1433 9 Rhagfyr 1437 Mab Siarl IV
Jobst o Moravia
(Jobst von Mähren, Luxemburger)
Lwcsembwrg 1 Hydref 1410 8 Ionawr 1411 Nai Siarl IV; Cydymgeisydd i'r brenin Sigismund
Albert II
(Albrecht II)
Habsburg 18 Mawrth 1438 27 Hydref 1439 4ydd mewn disgyniad o Albert I;
mab yng nghyfraith i Sigismund
Ffrederic III
(Friedrich III)
Habsburg 2 Chwefror 1440 16 Mawrth 1452 19 Awst 1493 4ydd mewn disgyniad o Albert I; cyferder Albert II
Maximilian I
(Maximilian I)
Habsburg 16 Chwefror 1486 4 Chwefror 1508
Ymerawdwr-etholedig
12 Ionawr 1519 Mab Ffrederic III; Brenin yr Almaen o dan ei dad 1486–1493; mabwysiadodd y teitl Ymerawdwr-etholedig ym 1508 gyda cymeradwyaeth y Pab
Siarl V
(Karl V)
Habsburg 28 Mehefin 1519 24 Chwefror 1530 3 Awst 1556 Wyr Maximilian I; bu farw 21 Medi 1558
Ferdina I
(Ferdina I)
Habsburg 5 Ionawr 1531 14 Mawrth 1558
Ymerawdwr-etholedig
25 Gorffennaf 1564 Wyr Maximilian I; brawd Siarl V; Brenin yr Almaen o dan ei frawd Siarl V 1531–1556; y brenin olaf i gael ei goroni yn Eglwys Aachen.
Maximilian II
(Maximilian II)
Habsburg 22 Tachwedd 1562 25 Gorffennaf 1564
Ymerawdwr-etholedig
12 Hydref 1576 Mab Ferdina I;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1562–1564
Rudolf II
(Rudolf II)
Habsburg 27 Hydref 1575 2 Tachwedd 1576
Ymerawdwr-etholedig
20 Ionawr 1612 Mab Maximilian II;
Brenin yr Almaen o dan ei dad, 1575–1576
Matthias
(Matthias)
Habsburg 13 Mehefin 1612 13 Mehefin 1612
Ymerawdwr-etholedig
20 Mawrth 1619 Mab Maximilian II
Ferdina II
(Ferdina II)
Habsburg 28 Awst 1619 28 Awst 1619
Ymerawdwr-etholedig
15 Chwefror 1637 Wyr Ferdina I;
Ferdina III
(Ferdina III)
Habsburg 22 Rhagfyr 1636 15 Chwefror 1637
Ymerawdwr-etholedig
2 Ebrill 1657 Mab Ferdina II;
Brenin yr Almaen o dan ei dad 1636–1637
Ferdina IV
(Ferdina IV)
Habsburg 31 Mai 1653 9 Gorffennaf 1654 Mab Ferdina III;
Brenin yr Almaen o dan ei dad
Leopold I
(Leopold I)
Habsburg 18 Gorffennaf 1658 18 Gorffennaf 1658
Ymerawdwr-etholedig
5 Mai 1705 Mab Ferdina III
Joseph I
(Joseph I)
Habsburg 23 Ionawr 1690 5 Mai 1705
Ymerawdwr-etholedig
17 Ebrill 1711 Mab Leopold I; Brenin yr Almaen o dan ei dad 1690–1705
Siarl VI
(Karl VI)
Habsburg 27 Hydref 1711 27 Hydref 1711
Ymerawdwr-etholedig
20 Hydref 1740 Mab Leopold I
Siarl VII
(Karl VII)
Wittelsbach 14 Ionawr 1742 14 Ionawr 1742
Ymerawdwr-etholedig
20 Ionawr 1745 Gŵr Maria Amalia, merch Joseph I
Francis I Stephan
(Franz I)
Lorraine 13 Medi 1745 13 Medi 1745
Ymerawdwr-etholedig
18 Awst 1765 Gŵr Maria Theresa, merch Siarl VI
Joseph II
(Joseph II)
Habsburg-Lorraine 27 Mawrth 1764 18 Awst 1765
Ymerawdwr-etholedig
20 Chwefror 1790 Mab Francis I a Maria Theresa; Brenin yr Almaen o dan ei dad 1764–1765
Leopold II
(Leopold II)
Habsburg-Lorraine 30 Medi 1790 30 Medi 1790
Ymerawdwr-etholedig
1 Mawrth 1792 Mab Francis I a Maria Theresa
Francis II
(Franz II)
Habsburg-Lorraine 7 Gorffennaf 1792 7 Gorffennaf 1792
Ymerawdwr-etholedig
6 Awst 1806 Mab Leopold II; diddymodd yr Ymerodraeth Lân Rufeinig; hefyd Ymerawdwr Awstria 1804–1835; bu farw 1835

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]