Bonet odre porffor: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
ListeriaBot (sgwrs | cyfraniadau)
B Wikidata list updated
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau)
B Symudodd Sian EJ y dudalen Boned odre porffor i Bonet odre porffor
(Dim gwahaniaeth)

Fersiwn yn ôl 10:11, 10 Mawrth 2020

Bonet odre porffor
Mycena purpureofusca

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Agaricales
Teulu: Tricholomataceae
Genws: Mycena[*]
Rhywogaeth: Mycena purpureofusca
Enw deuenwol
Mycena purpureofusca

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Tricholomataceae yw'r Boned odre porffor (Lladin: Mycena purpureofusca; Saesneg: Purple Edge Bonnet).[1] 'Y Bonedau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Bathwyd y gair yn 1821 (Boletus, sef 'madarchen') gan Linnaeus. Mae'r teulu Tricholomataceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.

Lliw sborau'r fadarchen hon yw gwyn. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.

Ffyngau

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Tricholomataceae

Mae gan Boned odre porffor ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth P225 delwedd
Corwystrysen chwerw Panellus stipticus
Corwystrysen hydwyth Panellus mitis
Corwystrysen y gaeaf Panellus ringens
Hegl edafog Collybia cirrhata
Hegl pys hollt Collybia cookei
Infundibulicybe gibba Infundibulicybe gibba
Infundibulicybe squamulosa Infundibulicybe squamulosa
Panellus serotinus Panellus serotinus
Panellus violaceofulvus Panellus violaceofulvus
Twmffat cylchol Infundibulicybe geotropa
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Bonet odre porffor gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.