Slafonia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Slafonia
Slafonia; Slavonija
	Un o ranbarthau hanysyddol Croatiaa
; Baner	; Arfbais
	;
Gwlad	Croatia
Dinas fwyaf	Osijek
Arwynebeddb
• Cyfanswm	12,556 km2 (4,848 mi sg)
Poblogaeth (2011)c
• Cyfanswm	806,192
• Dwysedd	64/km2 (170/mi sg)
	a Nid yw Slafonia yn rhanbarth swyddogol o Croatia ar hyn o bryd; mae'n rhanbarth hanesyddol. Dyma'r ystyr gyfoes. Mae ffiniau hanesyddol Slafonia wedi amrywio o ganrif i ganrif. b Amcangyfrif yw'r rhif yma yn seiliedig ar diriogaeth pum sir dwyreiniol Croatia (Brod-Posavina, Osijek-Baranja, Požega-Slavonia, Virovitica-Podravina, Vukovar-Srijem). c Amcangyfrif yw'r rhif yma yn seiliedig ar diriogaeth pum sir dwyreiniol Croatia (Brod-Posavina, Osijek-Baranja, Požega-Slavonia, Virovitica-Podravina, Vukovar-Srijem).

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 08:57, 17 Mehefin 2019

Rhanbarth hanesyddol yn nwyrain Croatia yw Slafonia^[2] (Croateg: Slavoija). Dyma'r fraich uchaf o dir yn y siâp cryman sy'n nodweddu amlinell tiriogaeth Croatia, ac mae'n un o bedwar rhanbarth hanesyddol y wlad, ynghyd â pherfeddwlad Croatia neu Groatia yn ei hanfod (Središnja Hrvatska), Dalmatia, ac Istria.^[1] Cynrychiolir Slafonia gan darian gyda bela ar gefndir glas ar arfbais Croatia, a ymddangosir hefyd ar y faner genedlaethol. Mae ganddi dir amaethyddol ffrwythlon a choediog sy'n ffinio ag Afon Drava i'r gogledd, Afon Sava i'r de, ac Afon Donaw i'r dwyrain.

Er ei bod yn un o ranbarthau hanesyddol y wlad, nid yw Slafonia yn adran lywodraethol o fewn y Groatia gyfoes. Mae'n 12,556 km sgwâr, sef dros hanner maint Cymru, ond â phoblogaeth o dim ond 806,192, sef llai na thraean o boblogaeth Cymru.

Ni ddylid drysu Slafonia gyda Slofenia (Slofeneg: Slovenija), y wladwriaeth annibynnol sy'n ffinio â gogledd-orllewin Croatia.

Hanes

Yr enw ar yr ardal ers amser maith yw Slafonia a'i thrigolion yn Slafoniaid. Hyd nes 1849, roedd Slafonia ynghyd â pherfeddwlad Croatia, yn ran o ymerodraeth neu wladwriaeth Hwngari gydag Osijek yn brifddinas arni.

O dan Augustus Cesar, Ymerawdwr yr Ymerodraeth Rufeinig, meddiannwyd tir gwastad Pannonia (Hwngari gyfoes a thiroedd oddi cwmpas) ac fe gelwid yn Pannonia Savia ar ôl Afon Sava. Dywedir i'r Ymerawdwr, Probus, ddatblygu diwylliant y winwydden. Yn ddiweddarach, pasiodd y rhanbarth o dan reolaeth yr Ymerodraeth Fysantaidd am gyfnod. Yn dilyn goresgyn y diriogaeth gan yr Afariaid ('Avars') a erlidwyd gan filwyr Siarlymaen cafwyd mewnfudiad o Slafiaid o dalaith Dalmatia ar yr arfordir.

Yn y 9g, daeth yr ardal dan ddylanwad Cristnogaeth gan y seintiau Uniongred, Cyril a Methodius. Er i'r llwythi wrthsefyll y Bwlgariaid, syrthiodd dan reolaeth yr Hwngariaid yn 10g. Yn gynnar yn y 12g, ailymgeisiodd yr Ymerodraeth Fysantaidd gipio'r tir ond fe'i trechwyd yn 1127. Yn ôl pob tebyg bu iddynt ymgeisio eto yn 1162, ond methu am y tro olaf.

Rheolwyd Slafonia wedyn gan uchelwyr (Ban) lleol gan dywysogion tŷ brenhinol Hwngari. Yn 1471, ymosodwyd ar y tiriogaeth gan y Tyrciaid Otomanaidd (1471-1476) ac yna yn 1484 a 1524. Mae cytundeb a lofnodwyd ym 1562 cyflwynwyd Slafonia i'r Ymerodraeth Otomanaidd tra bod Croatia (y dalaith) yn feddiant i Awstria. Daeth y cyfnod yma o dan reolaeth y Tyrciaid i ben yn 1699 yn sgil Cytundeb Karlowitz.^[3]

Rhyfel Annibyniaeth Croatia

Yn sgil cwymp yr hen Iwgoslafia yn dilyn datganiad annibyniaeth Croatia yn 1991, datganodd y Serbiaid yn ardal Krajina eu gwladwriaeth annibynnol eu hunain, ac yna pocedi o ddwyrain a gorllewin talaith Slafonia gan gynnwys dinasoedd a threfi Osijek , Vinkovci , Županja , Vukovar , Ilok, a Baranja . Yn y rhannau yma o'r Krajina (mae'r gair yn golygu 'Gororau' neu 'tir y ffin' mewn Serbo-Croateg) roedd y boblogaeth yn gymysg ethnig ond gyda mwyafrif o ran niferoedd yn Groatiaid. Arweiniodd hyn at ryfel. Roedd y rhan orllewinnol yn cynnwys crib ddaearyddol Okučani a'r rhan fwyaf o fynyddoedd Psunj. Ym mis Mai 1995, dychwelwyd y rhan orllewinnol i reolaeth Croatia annibynnol yn dilyn llwyddiant Cadgyrch Storm (Operacija Oluja yn Groateg). Dychwelwyd gweddill rhan ddwyreiniol y dalaith i Groatia yn 1998.

Hynodrwydd

NK Osijek yw prif dîm pêl-droed broffesiynnol y dalaith.
Glas Slavonije ("Newyddion Slafonia") ydy papur lleol y dalaith. Fe'i rheolir gan Branimir Glavaš, gwleidydd ceidwadol o Osijek.

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 Frucht, Richard C. (2004). Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture. 1 (arg. illustrated). ABC-CLIO. t. 413. ISBN 1576078000. Cyrchwyd 15 August 2012.
↑ Geiriadur yr Academi, "Slafonia".
↑ Dezobry et Bachelet, Dictionnaire de biographie, T. 1, 1878, Nodyn:P..

Dolenni allanol

[Frucht_2004-1] 1.0 ^1.1 Frucht, Richard C. (2004). Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture. 1 (arg. illustrated). ABC-CLIO. t. 413. ISBN 1576078000. Cyrchwyd 15 August 2012.

[2] Geiriadur yr Academi, "Slafonia".

[3] Dezobry et Bachelet, Dictionnaire de biographie, T. 1, 1878, Nodyn:P..

[1]

[2]

[3]

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
 {{Infobox settlement
-| name                    = Slavonia
+| name                    = Slafonia
 | native_name             = ''Slavonija''
 | native_name_lang        = hr
@@ Llinell 20: / Llinell 20: @@
 | population_as_of        = 2011
 | population_density_km2  = auto
-| footnotes               = <sup>a</sup> Nid yw Slavonia yn rhanbarth swyddogol o [[Croatia]] ar hyn o bryd; mae'n rhanbarth hanesyddol.<ref name="Frucht 2004">{{cite book|last=Frucht|first=Richard C.|title=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture|url=https://books.google.com/books?id=lVBB1a0rC70C&pg=PA413 |accessdate=15 August 2012|edition=illustrated|volume=1|year=2004|publisher=[[ABC-CLIO]]|isbn=1576078000|page=413}}</ref> Dyma'r ystyr gyfoes. Mae ffiniau hanesyddol Slavonia wedi amrywio o ganrif i ganrif.
+| footnotes               = <sup>a</sup> Nid yw Slafonia yn rhanbarth swyddogol o [[Croatia]] ar hyn o bryd; mae'n rhanbarth hanesyddol.<ref name="Frucht 2004">{{cite book|last=Frucht|first=Richard C.|title=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture|url=https://books.google.com/books?id=lVBB1a0rC70C&pg=PA413 |accessdate=15 August 2012|edition=illustrated|volume=1|year=2004|publisher=[[ABC-CLIO]]|isbn=1576078000|page=413}}</ref> Dyma'r ystyr gyfoes. Mae ffiniau hanesyddol Slafonia wedi amrywio o ganrif i ganrif.
 ----<sup>b</sup> Amcangyfrif yw'r rhif yma yn seiliedig ar diriogaeth pum sir dwyreiniol Croatia ([[Brod-Posavina]], [[Osijek-Baranja]], [[Požega-Slavonia]], [[Virovitica-Podravina]], [[Vukovar-Srijem]]).
 ----<sup>c</sup> Amcangyfrif yw'r rhif yma yn seiliedig ar diriogaeth pum sir dwyreiniol Croatia ([[Brod-Posavina]], [[Osijek-Baranja]], [[Požega-Slavonia]], [[Virovitica-Podravina]], [[Vukovar-Srijem]]).
 }}
+Rhanbarth hanesyddol yn nwyrain [[Croatia]] yw '''Slafonia'''<ref>''[[Geiriadur yr Academi]]'', "Slafonia".</ref> ([[Croateg]]: ''Slavoija''). Dyma'r fraich uchaf o dir yn y siâp cryman sy'n nodweddu amlinell tiriogaeth Croatia, ac mae'n un o bedwar rhanbarth hanesyddol y wlad, ynghyd â pherfeddwlad Croatia neu Groatia yn ei hanfod (''Središnja Hrvatska''), [[Dalmatia]], ac [[Istria]].<ref name="Frucht 2004" /> Cynrychiolir Slafonia gan darian gyda [[bela]] ar gefndir glas ar [[arfbais Croatia]], a ymddangosir hefyd ar [[baner Croatia|y faner genedlaethol]]. Mae ganddi dir amaethyddol ffrwythlon a choediog sy'n ffinio ag [[Afon Drava]] i'r gogledd, [[Afon Sava]] i'r de, ac [[Afon Donaw]] i'r dwyrain.
+Er ei bod yn un o ranbarthau hanesyddol y wlad, nid yw Slafonia yn adran lywodraethol o fewn y Groatia gyfoes. Mae'n 12,556&nbsp;km sgwâr, sef dros hanner maint [[Cymru]], ond â phoblogaeth o dim ond 806,192, sef llai na thraean o boblogaeth Cymru.
-Mae '''Slavonia''' neu '''Slafonia''' yn yr orgraff Gymraeg, ([[Croateg]]: ''Slavoija'') yn ranbarth ddaearyddol a hanesyddol yn nwyrain [[Croatia]]. Dyma'r 'fraich' uchaf yn y siap cryman sy'n nodweddu siap neilltuol tiriogaeth Croatia ac mae'n un o bedair talaith hanesyddol Croatia<ref name="Frucht 2004" /> (yr eraill yw talaith Croatia, [[Dalmatia]] ac [[Istria]]) sy'n cael ei chynrychioli gan darian gyda [[bela]] ar gefndir glas ar arfbais y wlad y [[Baner Croatia|faner Croatia]]. Mae'n dir amaethyddol ffrwythlon a choediog sydd wedi ei ffinio gan yr afonydd [[Afon Drava|Drafa]] i'r gogledd a'r [[Afon Sava|Safa]] i'r de a'r [[Afon Donaw|afon Donaw]] i'r dwyrain.
+Ni ddylid drysu Slafonia gyda [[Slofenia]] ([[Slofeneg]]: ''Slovenija''), y wladwriaeth annibynnol sy'n ffinio â gogledd-orllewin Croatia.
-Dydy'r dalaith, er yn dalaith Croatieg hanesyddol, ddim yn adran lywodraethol o fewn Croatia gyfoes. Mae'n 12,556km sgwâr, sef dros hanner maint Cymru, ond â phoblogaeth o dim ond 806,192, sef llai na thrydydd poblogaeth Cymru.
+== Hanes ==
-Ni ddylid drysu Slavonia (neu Slafonia) y dalaith Croataidd, gyda [[Slofenia]] (Slovenija, Slovenia) y wladwriaeth annibynnol sy'n gorwedd i'r gorllewin o Groatia.
-==Hanes==
 Yr enw ar yr ardal ers amser maith yw Slafonia a'i thrigolion yn Slafoniaid. Hyd nes 1849, roedd Slafonia ynghyd â pherfeddwlad Croatia, yn ran o ymerodraeth neu wladwriaeth [[Hwngari]] gydag [[Osijek]] yn brifddinas arni.
-O dan [[Augustus]] Cesar, Ymerawdwr yr [[Ymerodraeth Rufeinig]], meddiannwyd tir gwastad [[Pannonia]] (Hwngari gyfoes a thiroedd oddi cwmpas) ac fe gelwid yn Pannonia Savia ar ôl yr afon Sava. Dywedir i'r Ymerawdwr, [[Probus]], ddatblygu diwylliant y winwydden. Yn ddiweddarach, pasiodd y rhanbarth o dan reolaeth yr [[Ymerodraeth Fysantaidd]] am gyfnod. Yn dilyn goresgyn y diriogaeth gan yr [[Afariaid]] ('Avars') a erlidwyd gan filwyr [[Siarlymaen]] cafwyd mewnfudiad o slafiaid o dalaith [[Dalmatia]] ar yr arfordir.
+O dan [[Augustus]] Cesar, Ymerawdwr yr [[Ymerodraeth Rufeinig]], meddiannwyd tir gwastad [[Pannonia]] (Hwngari gyfoes a thiroedd oddi cwmpas) ac fe gelwid yn Pannonia Savia ar ôl Afon Sava. Dywedir i'r Ymerawdwr, [[Probus]], ddatblygu diwylliant y winwydden. Yn ddiweddarach, pasiodd y rhanbarth o dan reolaeth yr [[Ymerodraeth Fysantaidd]] am gyfnod. Yn dilyn goresgyn y diriogaeth gan yr [[Afariaid]] ('Avars') a erlidwyd gan filwyr [[Siarlymaen]] cafwyd mewnfudiad o [[Slafiaid]] o dalaith Dalmatia ar yr arfordir.
 Yn y 9g, daeth yr ardal dan ddylanwad [[Cristnogaeth]] gan y seintiau Uniongred, [[Cyril a Methodius]]. Er i'r llwythi wrthsefyll y [[Bwlgaria|Bwlgariaid]], syrthiodd dan reolaeth yr Hwngariaid yn 10g. Yn gynnar yn y 12g, ailymgeisiodd yr Ymerodraeth Fysantaidd gipio'r tir ond fe'i trechwyd yn 1127. Yn ôl pob tebyg bu iddynt ymgeisio eto yn 1162, ond methu am y tro olaf.
-Rheolwyd Slafonia wedyn gan uchelwyr (''Ban'') lleol gan dywysogion tŷ brenhinol Hwngari. Yn 1471, ymosodwyd ar y tiriogaeth gan y Tyrciaid Otomanaidd (1471-1476) ac yna yn 1484 a 1524. Mae cytundeb a lofnodwyd ym 1562 cyflwynwyd Slafonia i'r [[Ymerodraeth Otomanaidd]] tra bod Croatia (y dalaith) yn feddiant i [[Awstria]]. Daeth y cyfnod yma o dan reolaeth y Twrciaid i ben yn 1699 gan y [[Cytundeb Karlowitz]].<ref>Dezobry et Bachelet, ''Dictionnaire de biographie'', T. 1, 1878, {{p.|943-944}}.</ref>
+Rheolwyd Slafonia wedyn gan uchelwyr (''Ban'') lleol gan dywysogion tŷ brenhinol Hwngari. Yn 1471, ymosodwyd ar y tiriogaeth gan y Tyrciaid Otomanaidd (1471-1476) ac yna yn 1484 a 1524. Mae cytundeb a lofnodwyd ym 1562 cyflwynwyd Slafonia i'r [[Ymerodraeth Otomanaidd]] tra bod Croatia (y dalaith) yn feddiant i [[Awstria]]. Daeth y cyfnod yma o dan reolaeth y Tyrciaid i ben yn 1699 yn sgil [[Cytundeb Karlowitz]].<ref>Dezobry et Bachelet, ''Dictionnaire de biographie'', T. 1, 1878, {{p.|943-944}}.</ref>
-==Rhyfel Annibyniaeth Croatia==
+== Rhyfel Annibyniaeth Croatia ==
-Gyda chwymp yr hen [[Iwgoslafia]] yn dilyn datganiad annibyniaeth [[Croatia]] yn 1991, datganodd y [[Serbiaid]] yn ardal Krajina ei gwladwriaeth annibynnol ei hunian, ac yna pocedi o ddwyrain a gorllewin talaith Slavonia gan gynnwys dinasoedd a threfi; [[Osijek]] , Vinkovci , Županja , [[Vukovar]] , Ilok, a Baranja . Yn y rhannau yma o'r Krajina (mae'r gair yn golygu 'Gororau' neu 'tir y ffin' mewn [[Serbo-Croatieg]]) roedd y boblogaeth yn gymysg ethnig ond gyda mwyafrif o ran niferoedd yn Groatiaid. Arweiniodd hyn at ryfel. Roedd y rhan orllewinnol yn cynnwys crib ddaearyddol Okučani a'r rhan fwyaf o fynyddoedd Psunj. Ym mis Mai 1995, dychwelwyd y rhan orllewinnol i reolaeth Croatia annibynnol yn dilyn llwyddiant "Cadgyrch Storm" ("Operation Storm"/''Operacija Oluja'' yn [[Croatieg]]). Dychwelwyd gweddill rhan ddwyreiniol y dalaith i Groatia yn 1998.
+Yn sgil cwymp yr hen [[Iwgoslafia]] yn dilyn datganiad annibyniaeth Croatia yn 1991, datganodd y [[Serbiaid]] yn ardal Krajina eu gwladwriaeth annibynnol eu hunain, ac yna pocedi o ddwyrain a gorllewin talaith Slafonia gan gynnwys dinasoedd a threfi Osijek , Vinkovci , Županja , [[Vukovar]] , Ilok, a Baranja . Yn y rhannau yma o'r Krajina (mae'r gair yn golygu 'Gororau' neu 'tir y ffin' mewn [[Serbo-Croateg]]) roedd y boblogaeth yn gymysg ethnig ond gyda mwyafrif o ran niferoedd yn [[Croatiaid|Groatiaid]]. Arweiniodd hyn at ryfel. Roedd y rhan orllewinnol yn cynnwys crib ddaearyddol Okučani a'r rhan fwyaf o fynyddoedd Psunj. Ym mis Mai 1995, dychwelwyd y rhan orllewinnol i reolaeth Croatia annibynnol yn dilyn llwyddiant Cadgyrch Storm (''Operacija Oluja'' yn Groateg). Dychwelwyd gweddill rhan ddwyreiniol y dalaith i Groatia yn 1998.
-==Hynodrwydd==
+== Hynodrwydd ==
 * [[NK Osijek]] yw prif dîm [[pêl-droed]] broffesiynnol y dalaith.
+* ''Glas Slavonije'' ("Newyddion Slafonia") ydy papur lleol y dalaith. Fe'i rheolir gan Branimir Glavaš, gwleidydd ceidwadol o Osijek.
+== Cyfeiriadau ==
-* ''Glas Slavonije'' (Newyddion Slafonia) yw'r papur lleol i'r dalaith. Fe'o rheolir gan Branimir Glavaš, gwleidydd ceidwadol o Osijek.
+{{cyfeiriadau}}
-==Dolenni==
-*[http://croatia.hr/en-GB/Destinations/Regions/Cluster/Slavonia?ZHNcOSxwXDQy Bwrdd Croeso Croatia – Slavonia]
-*[http://www.slavonija.hr/index.php?option=com_content&task=view&id=49&Itemid=41 Asiantaeth Datblygu Rhanbarthol Slavonia a Baranja]
+== Dolenni allanol ==
-==Cyfeiriadau==
+*[http://croatia.hr/en-GB/Destinations/Regions/Cluster/Slavonia?ZHNcOSxwXDQy Bwrdd Croeso Croatia – Slafonia]
-{{Cyfeiriadau}}
+*[http://www.slavonija.hr/index.php?option=com_content&task=view&id=49&Itemid=41 Asiantaeth Datblygu Rhanbarthol Slafonia a Baranja]
-[[Categori:Croatia]]
+[[Categori:Daearyddiaeth Croatia]]
+[[Categori:Rhanbarthau hanesyddol]]