Ciwb: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
manion |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:Cubo desarrollo.gif|thumb|Ciwb yn toi o rwyd i fod yn hecsahedron rheolaidd|299x299px]] |
[[Delwedd:Cubo desarrollo.gif|thumb|Ciwb yn toi o rwyd i fod yn hecsahedron rheolaidd|299x299px]] |
||
Mewn [[geometreg]], sy'n rhan o [[mathemateg|fathemateg]], mae'r '''ciwb''' yn ffurf solat |
Mewn [[geometreg]], sy'n rhan o [[mathemateg|fathemateg]], mae'r '''ciwb''' yn ffurf solat, rheolaidd [[Gofod tri dimensiwn|tri dimensiwn]] â chwe arwyneb (neu ochr) sgwâr gyda 3 ohonynt yn cyfarfod yn [[Ongl sgwâr|sgwâr-onglog]]<ref>[ sgwar-onglog [[Geiriadur Prifysgol Cymru]] (GPC); adalwyd 13 Medi 2018.</ref> ym mhob [[fertig]] (cornel). Y gair ar lafar gwlad amdano'n amal ydy "bocs" neu "flwch". |
||
Y ciwb yw'r unig hecsahedron rheolaidd, ac mae'n un o'r pum |
Y ciwb yw'r unig hecsahedron rheolaidd, ac mae'n un o'r pum ffurf Platonig. Mae ganddo, felly, 6 arwyneb, 12 ymyl ac 8 fertig. Mae'r ciwb hefyd yn paralelepiped sgwâr, yn giwboid hafalochrog ac yn rhombohedron-dde. Mae'n brism sgwâr reolaidd mewn tri chyfeiriadaeth (''orientations''), ac mae hefyd yn trapesohedron trigonol mewn pedwar cyfeiriad. |
||
Mae'n eitha tebyg i'r [[octahedron]] yn ei gymesuredd ciwbig neu octahedrol. Y ciwb yw'r unig polyhedron amgrwm sydd â'i wynebau i gyd yn [[sgwar]]iau. |
Mae'n eitha tebyg i'r [[octahedron]] yn ei gymesuredd ciwbig neu octahedrol. Y ciwb yw'r unig polyhedron amgrwm sydd â'i wynebau i gyd yn [[sgwar]]iau. |
Fersiwn yn ôl 07:34, 13 Medi 2018
Mewn geometreg, sy'n rhan o fathemateg, mae'r ciwb yn ffurf solat, rheolaidd tri dimensiwn â chwe arwyneb (neu ochr) sgwâr gyda 3 ohonynt yn cyfarfod yn sgwâr-onglog[1] ym mhob fertig (cornel). Y gair ar lafar gwlad amdano'n amal ydy "bocs" neu "flwch".
Y ciwb yw'r unig hecsahedron rheolaidd, ac mae'n un o'r pum ffurf Platonig. Mae ganddo, felly, 6 arwyneb, 12 ymyl ac 8 fertig. Mae'r ciwb hefyd yn paralelepiped sgwâr, yn giwboid hafalochrog ac yn rhombohedron-dde. Mae'n brism sgwâr reolaidd mewn tri chyfeiriadaeth (orientations), ac mae hefyd yn trapesohedron trigonol mewn pedwar cyfeiriad.
Mae'n eitha tebyg i'r octahedron yn ei gymesuredd ciwbig neu octahedrol. Y ciwb yw'r unig polyhedron amgrwm sydd â'i wynebau i gyd yn sgwariau.
Tafluniadau orthogonal
Mae gan y ciwb bedwar tafluniad orthogonal (orthogonal projections) wedi eu canoli ar fertig, ymylon, arwynebau ac yn normal i'w ffurf fertig. Mae'r cyntaf a'r trydydd yn cyfateb i A2 a B2 plân Coxeter.
Canolir ar | Arwyneb | Fertig |
---|---|---|
Planau Coxeter | B2 |
A2 |
Cymeruredd y Tafluniadau |
[4] | [6] |
Edrychiad ar ogwydd |
Gogwydd sfferig
Gellir cynrychioli'r ciwb hefyd drwy ogwydd sfferig, a'i daflunio ar blân drwy dafluniad stereograffig. Mae'r tafluniad hwn yn [[Map gydymffurfiol, ac felly'n cadw'r onglau ond nid yr arwynebedd na'r hyd. Taflunir y llinellau syth fel bwa crwm ar y sffêr.
Tafluniad orthograffig | Tafluniad stereograffig |
---|
Cyfesurynnau Cartesaidd
Ar gyfer ciwb a ganolwyd ar y tarddiad ("the origin"), gyda'i ymylon yn gyfochrog i'r echelin, a chyda hyd yr ymylon i gyd yn 2, yna mae'r cyfesurynnau Cartesaidd yn
- (±1, ±1, ±1)
ond mae'r yn cynnwys holl bwyntiau (x0, x1, x2) gyda −1 < xi < 1 am bob i.
Yr hafaliad o fewn R3
Mewn geometreg dadansoddol, arwyneb ciwb gyda'i ganol yn (x0, y0, z0) a hyd ei ymylon yn 2a yw 'locws' y pwyntiau (x, y, z) fel bod
Cyfeiriadau
- ↑ [ sgwar-onglog Geiriadur Prifysgol Cymru (GPC); adalwyd 13 Medi 2018.