Canser: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 112 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12078 (translate me) |
B clean up using AWB |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Mae '''cancr''' yn grŵp o [[haint|heintiau]] ble mae [[cell |
Mae '''cancr''' yn grŵp o [[haint|heintiau]] ble mae [[cell]]oedd yn ''ymosodol'' (yn tyfu a [[rhannu]] yn rhy sydyn a chryf nes mynd yn rhemp drwy'r corff gan ymosod arno. Yn aml, gall chwalu drwy'r corff, drwy gyfrwng y [[lymff]] neu'r [[gwaed]]. Tyfu, ymosod a chwalu; dyma'r nodweddion sy'n eu gwahaniaethu oddi wrth y [[tiwmor]]. Gall rhai mathau o gancr greu tiwmor, ac eraill megis [[liwcemia]] yn peidio a gwneud hynny. |
||
Y gangen honno o [[meddygaeth|feddygaeth]] sy'n [[astudio]], [[diagnosis meddygol|gwneud diagnosis]], [[triniaeth feddygol|trin]] ac atal cancr ydyw [[oncoleg]]. |
Y gangen honno o [[meddygaeth|feddygaeth]] sy'n [[astudio]], [[diagnosis meddygol|gwneud diagnosis]], [[triniaeth feddygol|trin]] ac atal cancr ydyw [[oncoleg]]. |
||
| Llinell 26: | Llinell 26: | ||
===Cancr mewn plant=== |
===Cancr mewn plant=== |
||
Peth gymharol brin ydyw cancr mewn [[plentyn|plant]] a [[glasoed]]: dim ond 150 achos ym mhob miliwn o blant. Dengys ystadegau'r 'National Cancer Institute' sydd wedi'i sefydlu yn UDA, fod yr achosion o gancr mewn plant wedi cynyddu bron i 20% rhwng 1975 a 1990, yn bennaf oherwydd y cynnydd mewn achosion o [[liwcemia]]. Ers 1990, mae'r niferoedd wedi lleihau ychydig.<ref> |
Peth gymharol brin ydyw cancr mewn [[plentyn|plant]] a [[glasoed]]: dim ond 150 achos ym mhob miliwn o blant. Dengys ystadegau'r 'National Cancer Institute' sydd wedi'i sefydlu yn UDA, fod yr achosion o gancr mewn plant wedi cynyddu bron i 20% rhwng 1975 a 1990, yn bennaf oherwydd y cynnydd mewn achosion o [[liwcemia]]. Ers 1990, mae'r niferoedd wedi lleihau ychydig.<ref>Awduron: James G. Gurney, Malcolm A. Smith, Julie A. Ross (1999) ''Cancer Incidence and Survival among Children and Adolescents, United States SEER program 1975-1995'', Cancer Statistics Branch, National Cancer Institute, a geir ar y wefan: [http://www.seer.cancer.gov/publications/childhood/ SEER web site]</ref> |
||
Mae'r plant sy'n byw ger [[atomfa|atomfeydd niwclear]] yn fwy tebygol o gael cancr.<ref>[http://www.globalresearch.ca/index.php?context=va&aid=8785 Reasonable Doubt: Children living near nuclear facilities face an increased risk of cancer.]</ref> |
Mae'r plant sy'n byw ger [[atomfa|atomfeydd niwclear]] yn fwy tebygol o gael cancr.<ref>[http://www.globalresearch.ca/index.php?context=va&aid=8785 Reasonable Doubt: Children living near nuclear facilities face an increased risk of cancer.]</ref> |
||
Fersiwn yn ôl 11:29, 28 Mawrth 2017
Mae cancr yn grŵp o heintiau ble mae celloedd yn ymosodol (yn tyfu a rhannu yn rhy sydyn a chryf nes mynd yn rhemp drwy'r corff gan ymosod arno. Yn aml, gall chwalu drwy'r corff, drwy gyfrwng y lymff neu'r gwaed. Tyfu, ymosod a chwalu; dyma'r nodweddion sy'n eu gwahaniaethu oddi wrth y tiwmor. Gall rhai mathau o gancr greu tiwmor, ac eraill megis liwcemia yn peidio a gwneud hynny.
Y gangen honno o feddygaeth sy'n astudio, gwneud diagnosis, trin ac atal cancr ydyw oncoleg.
Cancr mewn oedolion
Mae'r ystadegau a restrir isod ar gyfer oedolion yn yr Unol Daleithiau:
| Dynion | Merched | |||
|---|---|---|---|---|
| mwyaf cyffredin (yn ôl nifer o achosion) | mwyaf cyffredin (yn ôl marwolaeth) | mwyaf cyffredin (yn ôl nifer o achosion) | mwyaf cyffredin (yn ôl marwolaeth) | |
| cancr y prostad (33%) | cancr yr ysgyfaint (31%) | cancr y fron (32%) | cancr yr ysgyfaint (27%) | |
| cancr yr ysgyfaint (13%) | cancr y prostad (10%) | cancr yr ysgyfaint (12%) | cancr y fron (15%) | |
| cancr colorectaidd (10%) | cancr colorectaidd (10%) | cancr colorectaidd (11%) | cancr colorectaidd (10%) | |
| cancr y bledren (7%) | cancr y pancreas (5%) | cancr endometriaidd (6%) | cancr ofaraidd (6%) | |
| melanoma croenol (5%) | liwcemia (4%) | lymffoma ddi-Hodgkin (4%) | cancr y pancreas (6%) | |
Cancr mewn plant
Peth gymharol brin ydyw cancr mewn plant a glasoed: dim ond 150 achos ym mhob miliwn o blant. Dengys ystadegau'r 'National Cancer Institute' sydd wedi'i sefydlu yn UDA, fod yr achosion o gancr mewn plant wedi cynyddu bron i 20% rhwng 1975 a 1990, yn bennaf oherwydd y cynnydd mewn achosion o liwcemia. Ers 1990, mae'r niferoedd wedi lleihau ychydig.[1]
Mae'r plant sy'n byw ger atomfeydd niwclear yn fwy tebygol o gael cancr.[2]
Cyfeiriadau
- ↑ Awduron: James G. Gurney, Malcolm A. Smith, Julie A. Ross (1999) Cancer Incidence and Survival among Children and Adolescents, United States SEER program 1975-1995, Cancer Statistics Branch, National Cancer Institute, a geir ar y wefan: SEER web site
- ↑ Reasonable Doubt: Children living near nuclear facilities face an increased risk of cancer.