Hizb al-Nahda: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
diweddaru
B clean up
Llinell 1: Llinell 1:
:''Erthygl am y blaid wleidyddol yw hon; am y mudiad diwylliannol gweler [[al-Nahda]].''
:''Erthygl am y blaid wleidyddol yw hon; am y mudiad diwylliannol gweler [[al-Nahda]].''
[[Delwedd:Nahdha logo.gif|200px|bawd|Arwyddlun Hizb al-Nahda]]
[[Delwedd:Nahdha logo.gif|200px|bawd|Arwyddlun Hizb al-Nahda]]
[[Plaid wleidyddol]] [[Islam]]ig yn [[Tiwnisia|Nhiwnisia]] yw '''Hizb al-Nahda''' neu '''Hizb Ennahda''' ([[Arabeg]] النهضة "Plaid y Dadeni"; [[Ffrangeg]], ''Parti de la Renaissance''). Ei llywydd presennol yw [[Rached Ghannouchi]]. Er mai ''al-Nahda'' yw'r enw Arabeg safonol, cyfeirir ati yn Nhiwnisia wrth y ffurf Arabeg llafar Tiwnisaidd, sef ''En-Nadha'' (''Ennadha'') neu "''Nahda''".
[[Plaid wleidyddol]] [[Islam]]ig yn [[Tiwnisia|Nhiwnisia]] yw '''Hizb al-Nahda''' neu '''Hizb Ennahda''' ([[Arabeg]] النهضة "Plaid y Dadeni"; [[Ffrangeg]], ''Parti de la Renaissance''). Ei llywydd presennol yw [[Rached Ghannouchi]]. Er mai ''al-Nahda'' yw'r enw Arabeg safonol, cyfeirir ati yn Nhiwnisia wrth y ffurf Arabeg llafar Tiwnisaidd, sef ''En-Nadha'' (''Ennadha'') neu "''Nahda''".


==Hanes==
==Hanes==
Cafodd y blaid ei sefydlu yn wreiddiol dan yr enw ''Action islamique'', wedyn newidiodd ei henw i Fudiad y Tuedd Islamig, ac wedyn yn [[1989]] i ''Hizb al-Nahda''.<ref>''Columbia World Dictionary of Islamism'', Olivier Roy a Antoine Sfeir, gol., 2007, tt.354-5</ref> Er iddynt ar y dechrau arddel syniadau [[Sayyid Qutb]] a [[Maududi]], o'r 1980au ymlaen dechreuasant eu disgrifio eu hunain fel "plaid Islamig gymhedrol". Dywedant eu bod o blaid [[democratiaeth]] a ffurf "Diwnisaidd" ar [[Islamiaeth]] a fyddai'n cydnabod [[lluosogaeth wleidyddol]]. Galwant hefyd am drafod gyda'r [[Y Gorllewin|Gorllewin]]. Fodd bynnag, maent yn gwrthod syniadau arferol y Gorllewin am natur democratiaeth ryddfrydig ac am weld [[cyfansoddiad]] gwaelodol Islamaidd yn lle'r un [[seciwlariaeth|seciwlar]] presennol yn Nhiwnisia. Mae rhai wedi cyhuddo un o'i phrif arweinwyr, [[Rashid Al-Ghannushi]], o fod a hanes o gefnogi trais, ac eto y prif gyhuddiad yn ei erbyn gan [[llywodraeth Tiwnisia]] oedd trefnu plaid wleidyddol anghyfreithlon.
Cafodd y blaid ei sefydlu yn wreiddiol dan yr enw ''Action islamique'', wedyn newidiodd ei henw i Fudiad y Tuedd Islamig, ac wedyn yn [[1989]] i ''Hizb al-Nahda''.<ref>''Columbia World Dictionary of Islamism'', Olivier Roy a Antoine Sfeir, gol., 2007, tt.354-5</ref> Er iddynt ar y dechrau arddel syniadau [[Sayyid Qutb]] a [[Maududi]], o'r 1980au ymlaen dechreuasant eu disgrifio eu hunain fel "plaid Islamig gymhedrol". Dywedant eu bod o blaid [[democratiaeth]] a ffurf "Diwnisaidd" ar [[Islamiaeth]] a fyddai'n cydnabod [[lluosogaeth wleidyddol]]. Galwant hefyd am drafod gyda'r [[Y Gorllewin|Gorllewin]]. Fodd bynnag, maent yn gwrthod syniadau arferol y Gorllewin am natur democratiaeth ryddfrydig ac am weld [[cyfansoddiad]] gwaelodol Islamaidd yn lle'r un [[seciwlariaeth|seciwlar]] presennol yn Nhiwnisia. Mae rhai wedi cyhuddo un o'i phrif arweinwyr, [[Rashid Al-Ghannushi]], o fod a hanes o gefnogi trais, ac eto y prif gyhuddiad yn ei erbyn gan [[llywodraeth Tiwnisia]] oedd trefnu plaid wleidyddol anghyfreithlon.


Ar ddiwedd y 1980au a dechrau'r ddegawd olynol cyhoeddai'r blaid bapur newydd anghyfreithlon, ''Al-Fajr''. Cafodd golygydd ''Al Fajr'', Hamadi Jebali, ei ddeddfrydu i 16 mlynedd o garchar yn [[1992]] am berthyn i grŵp gwaharddedig ac am "gynllwynio trais gyda'r bwriad o newid natur y [[gwladwriaeth|wladwriaeth]]." Caniatawyd i aelodau o en-Nahda sefyll yn etholiadau [[1989]] ond cafodd y mudiad ei wahardd yn llwyr yn [[1991]]. Credir fod yr orsaf teledu [[Arabeg]] ''El Zeitouna'' yn gysylltiedig ag al-Nahda.
Ar ddiwedd y 1980au a dechrau'r ddegawd olynol cyhoeddai'r blaid bapur newydd anghyfreithlon, ''Al-Fajr''. Cafodd golygydd ''Al Fajr'', Hamadi Jebali, ei ddeddfrydu i 16 mlynedd o garchar yn [[1992]] am berthyn i grŵp gwaharddedig ac am "gynllwynio trais gyda'r bwriad o newid natur y [[gwladwriaeth|wladwriaeth]]." Caniatawyd i aelodau o en-Nahda sefyll yn etholiadau [[1989]] ond cafodd y mudiad ei wahardd yn llwyr yn [[1991]]. Credir fod yr orsaf teledu [[Arabeg]] ''El Zeitouna'' yn gysylltiedig ag al-Nahda.


Cafodd canoedd o aelodau a chefnogwyr y blaid eu harestio a charcharu. Ar [[27 Chwefror]] [[2006]], fel rhan o [[amnesti]] cyffredinol i [[carcharor gwleidyddol|garcharorion gwleidyddol]], rhyddhawyd nifer o'r carcharorion hyn ar orchymyn [[Zine Abedine Ben Ali]], Arlywydd Tiwnisia.<ref>[http://www.nawaat.org/forums/index.php?showtopic=10727&pid=33142&mode=threaded&show=&st=& Erthygl ar www.nawaat.org]</ref>
Cafodd canoedd o aelodau a chefnogwyr y blaid eu harestio a charcharu. Ar [[27 Chwefror]] [[2006]], fel rhan o [[amnesti]] cyffredinol i [[carcharor gwleidyddol|garcharorion gwleidyddol]], rhyddhawyd nifer o'r carcharorion hyn ar orchymyn [[Zine Abedine Ben Ali]], Arlywydd Tiwnisia.<ref>[http://www.nawaat.org/forums/index.php?showtopic=10727&pid=33142&mode=threaded&show=&st=& Erthygl ar www.nawaat.org]</ref>

Fersiwn yn ôl 04:49, 13 Mawrth 2017

Erthygl am y blaid wleidyddol yw hon; am y mudiad diwylliannol gweler al-Nahda.
Arwyddlun Hizb al-Nahda

Plaid wleidyddol Islamig yn Nhiwnisia yw Hizb al-Nahda neu Hizb Ennahda (Arabeg النهضة "Plaid y Dadeni"; Ffrangeg, Parti de la Renaissance). Ei llywydd presennol yw Rached Ghannouchi. Er mai al-Nahda yw'r enw Arabeg safonol, cyfeirir ati yn Nhiwnisia wrth y ffurf Arabeg llafar Tiwnisaidd, sef En-Nadha (Ennadha) neu "Nahda".

Hanes

Cafodd y blaid ei sefydlu yn wreiddiol dan yr enw Action islamique, wedyn newidiodd ei henw i Fudiad y Tuedd Islamig, ac wedyn yn 1989 i Hizb al-Nahda.[1] Er iddynt ar y dechrau arddel syniadau Sayyid Qutb a Maududi, o'r 1980au ymlaen dechreuasant eu disgrifio eu hunain fel "plaid Islamig gymhedrol". Dywedant eu bod o blaid democratiaeth a ffurf "Diwnisaidd" ar Islamiaeth a fyddai'n cydnabod lluosogaeth wleidyddol. Galwant hefyd am drafod gyda'r Gorllewin. Fodd bynnag, maent yn gwrthod syniadau arferol y Gorllewin am natur democratiaeth ryddfrydig ac am weld cyfansoddiad gwaelodol Islamaidd yn lle'r un seciwlar presennol yn Nhiwnisia. Mae rhai wedi cyhuddo un o'i phrif arweinwyr, Rashid Al-Ghannushi, o fod a hanes o gefnogi trais, ac eto y prif gyhuddiad yn ei erbyn gan llywodraeth Tiwnisia oedd trefnu plaid wleidyddol anghyfreithlon.

Ar ddiwedd y 1980au a dechrau'r ddegawd olynol cyhoeddai'r blaid bapur newydd anghyfreithlon, Al-Fajr. Cafodd golygydd Al Fajr, Hamadi Jebali, ei ddeddfrydu i 16 mlynedd o garchar yn 1992 am berthyn i grŵp gwaharddedig ac am "gynllwynio trais gyda'r bwriad o newid natur y wladwriaeth." Caniatawyd i aelodau o en-Nahda sefyll yn etholiadau 1989 ond cafodd y mudiad ei wahardd yn llwyr yn 1991. Credir fod yr orsaf teledu Arabeg El Zeitouna yn gysylltiedig ag al-Nahda.

Cafodd canoedd o aelodau a chefnogwyr y blaid eu harestio a charcharu. Ar 27 Chwefror 2006, fel rhan o amnesti cyffredinol i garcharorion gwleidyddol, rhyddhawyd nifer o'r carcharorion hyn ar orchymyn Zine Abedine Ben Ali, Arlywydd Tiwnisia.[2]

Llywodraeth

Yn dilyn Chwyldro Tiwnisia, dychwelodd Ghannouchi o alltudiaeth dramor a daeth en-Nahda yn rym pwysig yng ngwleidyddiaeth y wlad. Yn wyneb natur ranedig y pleidiau seciwlar niferus, enillodd en-Nahda yr etholiad cyntaf i'w gynnal ar ôl cwymp Ben Ali a ffurfiodd lywodraeth leiafrifol. Cafwyd cyfnod helbulus gyda streiciau a phrotestiadau gan y Chwith seciwlar a'r undebau llafur yn erbyn polisiau islamaidd ceidwadol en-Nahda.

Cyfeiriadau

  1. ↑ Columbia World Dictionary of Islamism, Olivier Roy a Antoine Sfeir, gol., 2007, tt.354-5
  2. ↑ Erthygl ar www.nawaat.org

Dolenni allanol

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Hizb_al-Nahda&oldid=2275290"