Gweriniaeth yr Iseldiroedd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Yn ailgyfeirio at Yr Iseldiroedd Tagiau: Ailgyfeiriad newydd |
#wici365 Tagiau: Tynnu ailgyfeiriad Golygiad cod 2017 |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle}} |
|||
#ail-cyfeirio [[Yr Iseldiroedd]] |
|||
[[Gweriniaeth]] [[ffederal]] yn [[y Gwledydd Isel]] a fodolai o 1588 i 1795 oedd '''Gweriniaeth yr Iseldiroedd''' ({{iaith-nl|Republiek der Nederlanden}}) neu '''Weriniaeth Unol Daleithiau yr Iseldiroedd''' (''Republiek der Verenigde Nederlanden''), yn swyddogol '''Gweriniaeth y Saith Iseldir Unedig''' (''Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden''), a oedd yn cyfateb yn fras i diriogaeth gyfoes [[yr Iseldiroedd]].<ref>{{dyf Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Dutch-Republic |teitl=Dutch Republic |dyddiadcyrchiad=11 Hydref 2021 }}</ref> Hon oedd [[cenedl-wladwriaeth]] [[annibyniaeth|annibynnol]] gyntaf yr [[Iseldirwyr]]. |
|||
Sefydlwyd y weriniaeth gan y saith talaith yng ngogledd [[yr Iseldiroedd Sbaenaidd]] a wrthryfeloedd yn erbyn tra-arglwyddiaeth [[Ymerodraeth Sbaen]] yng [[Gwrthryfel yr Iseldiroedd|Ngwrthryfel yr Iseldiroedd]] (1566–1648). Ffurfiwyd cynghrair ym 1579 trwy Undeb Utrecht gan arglwyddiaethau Groningen, Friesland, Utrecht, ac Overijssel, iarllaethau Holand a Zeeland, a Dugiaeth Guelders. Datganwyd annibyniaeth ganddynt trwy'r Ddeddf Ymwadiad ym 1581, a ffurfiwyd y ffederasiwn dan arlywyddiaeth ''stadtholder'' ym 1588. |
|||
Yr 17g oedd [[Oes Aur yr Iseldiroedd]], ac adeiladwyd [[Ymerodraeth yr Iseldiroedd|ymerodraeth drefedigaethol]] gan forwyr a masnachwyr Iseldiraidd. Dirywiodd grym y weriniaeth yn ystod y 18g, ac ym 1795 cwympodd yn sgil [[y Chwyldro Batafaidd]] a fe'i olynwyd gan y Weriniaeth Fatafaidd. |
|||
== Cyfeiriadau == |
|||
{{cyfeiriadau}} |
|||
[[Categori:16eg ganrif yn yr Iseldiroedd]] |
|||
[[Categori:17eg ganrif yn yr Iseldiroedd]] |
|||
[[Categori:18fed ganrif yn yr Iseldiroedd]] |
|||
[[Categori:Cyn-weriniaethau|Iseldiroedd, Yr]] |
|||
[[Categori:Cyn-wladwriaethau Ewrop]] |
|||
[[Categori:Gwladwriaethau a thiriogaethau a sefydlwyd ym 1588]] |
|||
[[Categori:Gwladwriaethau a thiriogaethau a ddadsefydlwyd ym 1795]] |
|||
[[Categori:Hanes gwleidyddol yr Iseldiroedd]] |
|||
Fersiwn yn ôl 18:22, 11 Hydref 2021
 | |
| Math | gwlad ar un adeg  |
|---|---|
| Prifddinas | Den Haag |
| Poblogaeth | 1,880,500 |
| Sefydlwyd |
|
| Anthem | Wilhelmus van Nassouwe |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Iseldireg |
| Daearyddiaeth | |
| Gwlad | Gweriniaeth yr Iseldiroedd |
| Cyfesurynnau | 52.08°N 4.3°E |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | States General of the Netherlands |
 | |
| Arian | Reichsthaler, Dutch guilder |
Gweriniaeth ffederal yn y Gwledydd Isel a fodolai o 1588 i 1795 oedd Gweriniaeth yr Iseldiroedd (Iseldireg: Republiek der Nederlanden) neu Weriniaeth Unol Daleithiau yr Iseldiroedd (Republiek der Verenigde Nederlanden), yn swyddogol Gweriniaeth y Saith Iseldir Unedig (Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden), a oedd yn cyfateb yn fras i diriogaeth gyfoes yr Iseldiroedd.[1] Hon oedd cenedl-wladwriaeth annibynnol gyntaf yr Iseldirwyr.
Sefydlwyd y weriniaeth gan y saith talaith yng ngogledd yr Iseldiroedd Sbaenaidd a wrthryfeloedd yn erbyn tra-arglwyddiaeth Ymerodraeth Sbaen yng Ngwrthryfel yr Iseldiroedd (1566–1648). Ffurfiwyd cynghrair ym 1579 trwy Undeb Utrecht gan arglwyddiaethau Groningen, Friesland, Utrecht, ac Overijssel, iarllaethau Holand a Zeeland, a Dugiaeth Guelders. Datganwyd annibyniaeth ganddynt trwy'r Ddeddf Ymwadiad ym 1581, a ffurfiwyd y ffederasiwn dan arlywyddiaeth stadtholder ym 1588.
Yr 17g oedd Oes Aur yr Iseldiroedd, ac adeiladwyd ymerodraeth drefedigaethol gan forwyr a masnachwyr Iseldiraidd. Dirywiodd grym y weriniaeth yn ystod y 18g, ac ym 1795 cwympodd yn sgil y Chwyldro Batafaidd a fe'i olynwyd gan y Weriniaeth Fatafaidd.
Cyfeiriadau
- ↑ (Saesneg) Dutch Republic. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 11 Hydref 2021.