Araba
 | |
| Math | Talaith o fewn Gwlad y Basg |
|---|---|
| Prifddinas | Vitoria-Gasteiz  |
| Poblogaeth | 339,137 |
| Pennaeth llywodraeth | Ramiro González Vicente |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Sbaeneg, Basgeg |
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg |
| Sir | Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg |
| Gwlad |  Gwlad y Basg |
| Arwynebedd | 3,037 km² |
| Uwch y môr | 650 metr |
| Yn ffinio gyda | Talaith Burgosko, Bizkaia, Gipuzkoa, Q31844097, province of Navarra |
| Cyfesurynnau | 42.8333°N 2.75°W |
| Cod post | 01 |
| ES-VI | |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff gweithredol | Arabako Foru Aldundia |
| Corff deddfwriaethol | General Assemblies of Álava |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | General Deputy of Araba |
| Pennaeth y Llywodraeth | Ramiro González Vicente |
 | |
Un o'r tair talaith sy'n ffurfio Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg yw Araba (Basgeg: Araba, Sbaeneg: Álava). Saif i'r de o dalaith Bizkaia.
Mae gan y dalaith boblogaeth o 339,137 (2024)[1]. Y brifddinas yw Vitoria-Gasteiz a'r ail ddinas o ran maint yw Laudio.
Arglwyddiaeth Araba
[golygu | golygu cod]Mae Araba hefyd yn hen diriogaeth hanesyddol a oedd yn cael ei reoli gan Arglwyddiaeth Araba.
Rheolwyr Arglwyddiaeth Araba
[golygu | golygu cod]- Eylon c. 850-875
- Vela Jiménez c. 875-923
- Fernán González 923-970
- Nuño González 970-1033
- Fortunio Íñiguez 1033-1046
- Munio Muñoz (cyd-arglwydd) 1046-1060
- Sancho Maceratio (cyd-arglwydd) 1046-1060
- Ramiro 1060-1075
- Marcelo 1075-1085
- Lope Íñiguez 1085-?
- Lope Díaz Y Gwyn ?-1093
- Lope González 1093-1099
- Lope Sánchez 1099-1114
- Diego López I 1114-1123
- Don Ladrón 1123-1158
- Don Vela 1158-1175
- Juan Velaz 1175-1181
- Diego López II 1181-1187
- Íñigo de Oriz 1187-1199
- Diego López de Haro I 1199-1214
- Lope Diaz de Haro I 1214-1240
- Nuño González de Lara 1240-1252
- Diego López de Haro II 1252-1274
- Fernando de la Cerda 1274-1280
- Lope Díaz de Haro II 1280-1288
- Juan Alonso de Haro 1288-1310
- Diego López de Salcedo 1310-1332
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]A Coruña · Albacete · Alicante · Almería · Araba · Asturias · Ávila · Badajoz · Barcelona · Biscay · Burgos · Cáceres · Cádiz · Cantabria · Castellón · Ciudad Real · Córdoba · Cuenca · Girona · Granada · Guadalajara · Gipuzkoa · Huelva · Huesca · Jaén · Las Palmas · León · Lleida · Lugo · Madrid · Málaga · Murcia · Navarre · Ourense · Palencia · Pontevedra · La Rioja · Salamanca · Santa Cruz de Tenerife · Segovia · Sevilla · Soria · Tarragona · Teruel · Toledo · Valencia · Valladolid · Ynysoedd Balearig · Zamora · Zaragoza