Bioddaearyddiaeth

Oddi ar Wicipedia
Bioddaearyddiaeth
Enghraifft o'r canlynolcangen o ddaearyddiaeth, pwnc gradd, cangen o fywydeg Edit this on Wikidata
Mathbywydeg, daearyddiaeth ffisegol Edit this on Wikidata
Rhan oBiogeography and phylogeography Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Tudalen flaen llyfr y Cymro a'r esblygwr Alfred Russel Wallace: The Geographical Distribution of Animals

Astudiaeth o wasgariad bioamrywiaeth yn enwedig rhywogaethau'r Ddaear - dros gyfnod o amser - yw bioddaearyddiaeth. Mae'n ceisio dadlennu lle mae organebau yn byw ar y blaned, o ran uchter, a lleoliad daearyddol a o ran ynysu'r rhywogaeth a'i gynefin. Gellir rhannu'r maes hwn yn ddwy gangen: llysddaearyddiaeth, sef yr astudiaeth o blanhigion a sõoddaearyddiaeth sef yr astudiaeth o anifeiliaid.[1][2]

Mae'r patrymau gwasgariad yn cael ei effeithio gan ffactorau hanesyddol megis ffurfiant rhywogaethau, difodiant, drifft cyfandirol, rhewlifiad ac amrywiadau mewn lefelau'r môr, cyrsiau afonydd, rhyngipiad afon a llysdyfiant.

Roedd gwybodaeth am y gwahanol fathau o organebau, eu niferoedd a'u nodweddion yr un mor bwysig yn y gorffennol ag y mae i ni heddiw, wrth i fodau dynol addasu i hinsoddau anghydryw (heterogeneous), ond rhagweladwy i ryw raddau. Mae bioddaearyddiaeth yn faes rhyngweithredol sy'n uno sawl cysyniad o ecoleg i esblygiad, o ddaeareg i ddaearyddiaeth ffisegol.[3]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Geiriadur Brws: termau. Adalwyd 23 Awst 2016.
  2. Brown University, "Biogeography." Adalwyd 24 Chwefror 2014. http://biomed.brown.edu/Courses/BIO48/29.Biogeography.HTML.
  3. Dansereau, Pierre. 1957. Biogeography; an ecological perspective. New York: Ronald Press Co.
Eginyn erthygl sydd uchod am fioleg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
Eginyn erthygl sydd uchod am ddaearyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.