William Meirion Evans

William Meirion Evans
Ganwyd	12 Awst 1826  Isallt-fawr
Bu farw	4 Awst 1883  Melbourne
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	mwynwr, gweinidog yr Efengyl, golygydd

Mwynwr o Isalltfawr oedd William Meirion Evans (12 Awst 1826 – 4 Awst 1883).

Cefndir

Ymfudodd i Awstralia, glanio yn Adelaide ar 19 Mai 1849. Bu'n gweithio yn y mwyngloddiau copr Yuttala, chwareli llechi Willinga ac yn ddiweddarach ym mhwllgloddiau copr Burrah, tua 100 milltir o Adelaide, a dechreuodd bregethu i'w gyd-Gymry yno, y bregethwr Cymraeg cyntaf yn Awstralia. Ym 1850 symudodd i Aponinga ac, 1852, i ardal gloddio aur Bendigo, lle gwnaeth gryn dipyn o arian. Dychwelodd i Gymru ym mis Mawrth 1853 er mwyn cymryd ei rieni ac aelodau eraill o'i deulu i'r U.S.A.. Treuliodd amser yn Ballarat, Sebastopol, ac mewn mannau eraill; dechreuodd ef ac eraill wasanaethau crefyddol Cymru yn y mannau hyn; a bu'n gweithio yn y gwasanaeth cymundeb cyntaf yn Awstralia. Ym mis Ebrill 1864, peidiodd â gweithio fel glowyr a daeth yn weinidog yn yr eglwysi ym Mallarat a Sebastopol. Ymwelodd Evans â Chymru ym 1865, aeth ymlaen i America, ond dychwelodd unwaith eto i Ballarat. Ym mis Gorffennaf 1867 ymddangosodd rhifyn gyntaf yr Awstralydd, a olygwyd gan Evans a Theophilus Williams parhaodd y cyfnodolyn hwn i ymddangos tan fis Chwefror 1871. Bu farw 4 Awst 1883 a chladdwyd ef yn Ballarat.

Ffynonellau

• Memoir in manuscript in the possession of his daughter at Melbourne;
• Yr Ymwelydd, Newyddiadur Cymreig at Wasanaeth y Cymry yn Victoria, New Zealand, etc., (1874-6);
• Yr Awstralydd (1867-71).