Toronto
 | |
 | |
| Arwyddair | Diversity Our Strength  |
|---|---|
| Math | dinas, provincial or territorial capital city in Canada, single-tier municipality, dinas fawr, y ddinas fwyaf, canolfan ariannol, census division of Canada |
| Enwyd ar ôl | Fort Rouillé |
EN-Toronto.ogg | |
| Poblogaeth | 2,794,356 |
| Sefydlwyd |
|
| Pennaeth llywodraeth | Olivia Chow |
| Cylchfa amser | Cylchfa Amser y Dwyrain, UTC−05:00 |
| Gefeilldref/i | Chongqing, Chicago, Frankfurt am Main, Eilat, Damascus, Milan, Napoli, Serra San Bruno, Kyiv, Islamabad, Quito, Sagamihara, Volgograd, Warsaw, São Paulo, Vilnius, Istanbul, Dinas Mecsico, Indianapolis, Bishkek, Amsterdam, Dinas Ho Chi Minh |
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Greater Toronto Area |
| Sir | Ontario |
| Gwlad |  Canada |
| Arwynebedd | 630.21 km² |
| Uwch y môr | 76 ±1 metr |
| Gerllaw | Llyn Ontario, Afon Humber, Afon Don, Afon Rouge |
| Yn ffinio gyda | Regional Municipality of York, Regional Municipality of Durham, Regional Municipality of Peel, Vaughan, Mississauga, Markham, Pickering, Brampton |
| Cyfesurynnau | 43.6703°N 79.3867°W |
| Cod post | M |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | Cyngor Dinas Toronto |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Maer Toronto |
| Pennaeth y Llywodraeth | Olivia Chow |
 | |
| Sefydlwydwyd gan | John Graves Simcoe |
Dinas yng Nghanada yw Toronto, prifddinas talaith Ontario. Roedd gan y ddinas boblogaeth o 2,794,356 yn 2021.[1] Toronto yw’r ddinas fwyaf yng Nghanada a’r 4edd yng Ngogledd America. Mae’n ganolfan bwysig i fusnes, arian, celf a diwylliant ac un o’r mwyaf cosmopolitaidd y byd.[2][3]
Mae pobl cynhenid wedi byw in yr ardal ers dros 10,000 o flynyddoedd.[4]
Sefydlwyd York ym 1793 ar ôl pwrcas Toronto; daeth York yn brifddinas i Ganada Uwch.[5] Dioddefwyd y dref difrod mawr mewn brwydr yn y rhyfel yn erbyn Yr Unol Daleithiau ym 1812.[6] Newidiwyd enw York i Toronto ym 1834, a daeth Toronto yn brifddinas Ontario ym 1867.[7] Erbyn hyn, maint y ddinas yw 630.2 cilomedr sgwâr.
Iaith gyffredin y ddinas yw'r Saesneg, sy'n cael ei siarad gan y rhan fwyaf o'i bobl. Mae enw'r ddinas yn tarddu oddi wrth y gair Mohawk tkaronto, sy'n golygu 'man lle mae coed yn sefyll yn y dŵr'. Yn y gorffennol, roedd Toronto yn cael ei gweinyddu fel pum dinas annibynnol, a gafodd eu huno yn 1996.
Mae Eglwys Dewi Sant yn cynnal gwasanaethau yn yr iaith Gymraeg, yn ogystal â chyrsiau ieithol.
Adeiladau a chofadeiladau
[golygu | golygu cod]- Amffitheatr Molson
- Amgueddfa Brenhinol Ontario
- Amgueddfa Gardiner
- Canolfan Toronto Eaton (siopa)
- Parc HTO
- Sgwâr Yonge-Dundas
- Tŵr CN
Enwogion
[golygu | golygu cod]- Raymond Massey (1896-1983), actor
- Carmen Silvera (1922-2002), actores
- David Cronenberg (g. 1943), cyfarwyddwr ffilm
- John Candy (1950-1994), actor
Cludiant Cyhoeddus
[golygu | golygu cod]Mae Comisiwn Cludiant Toronto (Saesneg: Toronto Transit Commission) yn cynnig gwasanaethau bws, tramffyrdd a rheilffyrdd tanddaearol. Mae 11 tramffordd a 4 lein danddaearol[8].
Mae gan Toronto 2 maes awyr, Maes awyr Pearson a Maes awyr Billy Bishop. Mae gwasanaethau rhyngwladol yn cyrraedd Maes awyr Pearson. Mae Maes awyr Billy Bishop ar Ynys Toronto; defnyddir gan wasanaethau lleol.
Mae gwasanaethau fferri yn mynd o Toronto i Ynys Ward, Ynys Canol a Pwynt Hanlan[9], ac mae un arall, siwrnai 121 medr o hyd, i Faes Awyr Billy Bishop[10]..
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan cyfrifiad Canada
- ↑ ‘Making a Global City: How One Toronto School Embraced Diversity’ gan Robert Vipond; Cyhoeddwr Gwasg Prifysgol Toronto, 24 Ebrill 2017;isbn=978-1-4426-2443-6|, tudalen 147
- ↑ ‘Desegregating the City: Ghettos, Enclaves, and Inequality’ gan David P. Varady;, Chwefror 2012; cyhoeddwr Gwasg SUNY; isbn=978-0-7914-8328-2, tudalen 3
- ↑ Gwefan am hanes Toronto
- ↑ Gwefan Dalzielbarn.com
- ↑ Gwefan thestar.com
- ↑ [1]
- ↑ Gwefan Comisiwn Cludiant Toronto
- ↑ "Tudalen ynysoedd a fferris Toronto". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-06-20. Cyrchwyd 2015-02-22.
- ↑ "Amserlen fferi i Faes Awyr Billy Bishop". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-02-14. Cyrchwyd 2015-02-22.
