Tinwen y garn

Oddi ar Wicipedia
Tinwen y garn
Ceiliog yn Llydaw
Cân Tinwen y Garn; 1966
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Aves
Urdd: Passeriformes
Teulu: Muscicapidae
Genws: Oenanthe
Rhywogaeth: O. oenanthe
Enw deuenwol
Oenanthe oenanthe
(Linnaeus, 1758)

Aderyn bychan o deulu'r Muscicapidae yw Tinwen y garn (ll. tinwennod; enw Lladin:Oenanthe oenanthe); yn flaenorol ystyrid ei fod yn aelod o deulu'r bronfreithod, y Turdidae. Mae'n rywogaeth cyffredin iawn yn Ewrop a rhannau o Asia. Mae'n 14½–16 cm o hyd, fymryn yn fwy na Robin Goch. Daw'r enw o'r darn gwyn uwchben y gynffon, rhywbeth sy'n amlwg iawn wrth i'r aderyn hedfan i ffwrdd.

Tinwen y Garn ger Ynys Lawd, ar Ynys Môn; Mai 2021

Mae Tinwen y garn yn aderyn mudol, yn symud tua'r de i Affrica yn y gaeaf. Ar dir agored y mae'n nythu, yn enwedig lle mae cerrig neu greigiau. Yng Nghymru, mae'n aderyn nodweddiadol o'r ucheldiroedd; er enghraifft mae'n nythu bron hyd at gopaon mynyddoedd uchaf Eryri.

Digwyddiadau[golygu | golygu cod]

  • Un peth a fu’n nodwedd o wanwyn 2013 oedd y fflyd o dinwennod y garn a gyrhaeddodd gogledd Cymru ddiwedd Mawrth ac a arhosodd yn y caeau gydol Ebrill a hyd yn oed hanner cyntaf Mai (cyn un ai ymsefydlu yma a pharu neu symud yn eu blaenau.)[1]

Aelodau eraill o'r un teulu[golygu | golygu cod]

Rhestr Wicidata:

label enw tacson delwedd
Adeinfyr torwyn Sholicola major
Bronlas Luscinia svecica
Dessonornis anomalus Dessonornis anomalus
Dessonornis archeri Dessonornis archeri
Dessonornis macclounii Dessonornis macclounii
Dessonornis mbuluensis Dessonornis mbuluensis
Eos Luscinia megarhynchos
Eos fraith Luscinia luscinia
Luscinia brunnea Luscinia brunnea
Luscinia calliope Luscinia calliope
Luscinia pectardens Luscinia pectardens
Robin Swinhoe Larvivora sibilans
Robin-grec torwyn Dessonornis humeralis
Robin-grec y Penrhyn Dessonornis caffer
Sholicola albiventris Sholicola albiventris
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Bwletin Llên Natur rhifyn 64