Siroedd hanesyddol Lloegr
Roedd siroedd hanesyddol Lloegr yn ardaloedd gweinyddol a sefydlwyd gan y Normaniaid. Roedd siroedd yr Oesoedd Canol yn fodd i orfodi pŵer llywodraeth ganolog, gan alluogi brenhinoedd i reoli eu hardaloedd lleol trwy eu cynrychiolwyr dewisol – siryfion yn wreiddiol ac yn ddiweddarach yr Arglwyddi Rhaglaw – yn ogystal ag ynadon heddwch. Defnyddiwyd siroedd i ddechrau ar gyfer gweinyddu cyfiawnder, casglu trethi a threfnu'r fyddin, ac yn ddiweddarach ar gyfer llywodraeth leol ac ethol cynrychiolaeth seneddol.
Mewn canrifoedd diweddarach, yn ogystal â bod â swyddogaeth weinyddol, chwaraeodd y siroedd ran allweddol wrth ddiffinio diwylliant a hunaniaeth eu hardaloedd. Parhaodd y rôl ddiwylliannol hon hyd yn oed ar ôl iddynt golli eu harwyddocâd gwleidyddol fel canlyiad i greu siroedd gweinyddol ym 1889, ac ailadeiladu llywodraeth leol yn sylweddol ym 1974.
Mae enwau a lleoliadau llawer o'r siroedd hanesyddol yn byw yn siroedd seremonïol Lloegr heddiw.
Rhestr o'r siroedd[golygu | golygu cod y dudalen]
- Northumberland
- Cumberland
- Swydd Durham
- Westmorland
- Swydd Efrog
- Swydd Gaerhirfryn
- Swydd Gaer
- Swydd Derby
- Swydd Nottingham
- Swydd Lincoln
- Swydd Amwythig
- Swydd Stafford
- Swydd Gaerlŷr
- Rutland
- Swydd Henffordd
- Swydd Gaerwrangon
- Swydd Warwick
- Swydd Northampton
- Swydd Huntingdon
- Swydd Gaergrawnt
- Norfolk
- Suffolk
- Swydd Gaerloyw
- Swydd Rydychen
- Swydd Buckingham
- Swydd Bedford
- Swydd Hertford
- Essex
- Berkshire
- Middlesex
- Gwlad yr Haf
- Wiltshire
- Hampshire
- Surrey
- Caint
- Sussex
- Cernyw
- Dyfnaint
- Dorset
Dim ar y map: Dinas Llundain
Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]
Dolen allanol[golygu | golygu cod y dudalen]
- Gwefan yr Association of British Counties Mae'r gymdeithas hon yn hyrwyddo ymwybyddiaeth o bwysigrwydd parhaus siroedd hanesyddol y Deyrnas Unedig. Mae ei gwefan yn cynnwys llawer o adnoddau defnyddiol.