Neidio i'r cynnwys

Pin bawd

Oddi ar Wicipedia
Pin bawd
Mathtack, pin Edit this on Wikidata
CrëwrEdwin Moore Edit this on Wikidata
Yn cynnwysrod Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Pin bawd 'clasurol'
Pin bys a bawd

Mae'r pin bawd (sillefir hefyd fel pìn bawd) yn offeryn bychan, fel rheol o fetal gyda min er mwyn tyllu deunydd fel taflen neu boster i'w ddal yn erbyn wal.

Dyluniad

[golygu | golygu cod]

Ar ben y min, neu'r pin, ceir 'cap'. Mae'r cap yno er mwyn arbed y bawd wrth ei wthio i'r bwrdd neu wal. Bydd y cap yn aml wedi ei orchuddio â phlastig er mwyn arbed y bawd ymhellach o anaf neu grafiadau. Gall y capiau fod o wahanol liwiau er mwyn bod yn atyniadol. Defnyddir y pin bawd er mwyn cadw dogfennau, lluniau, mapiau neu unrhyw ddeunydd ysgafn yn sownd i wal, ddrws neu bared a hynny'n orau ar fwrdd corc neu bren meddal arall. Mantais fawr hylaw y pin bawd yw nad oes angen morthwyl er mwyn ei defnyddio, bydd bwysau bawd dynol yn ddigon i wrthio'r min i mewn i'r bwrdd neu wal.

Mathau

[golygu | golygu cod]
Cofebfaen i Kirsten yn Lychen
Pin bawd gyfoes gyda haen blastig ar y pen
Pin bawd o'r 1930au

Pin bawd clasurol

[golygu | golygu cod]

Mae'r pin confensiynol yn cynnwys tip metelig byr a gellir ei liwio. Mae'r stydiau lliw fel arfer yn cario dwy ran ar y pen, y clawr a'r rhan wastad lle mae'r achos.

Pin Bys a Bawd

[golygu | golygu cod]

Mae'r pin bys a bawd (push pin yn Saesneg; pin Americanaidd yn Catalaneg [1] a Sbaeneg [2]) yn wahanol i'r un confensiynol gan fod y corff hir gwydn (nid annhebyg i ddyluniad carn cleddyf bychan) yn ei gwneud yn haws dal y pin rhwng bys a bawd i'w wrthio neu dynnu oddi ar y pinfwrdd. Mae'r carn fel rheol yn ddyluniad blastig silindrog.

Defnyddir delwedd o'r pin bys a bawd ar y system cyfryngau cymdeithasol Twitter fel symbol o 'trydariad' sydd wedi ei binio ar dop tudalen y cyfrif. Gwneir hyn gan fod deilydd y cyfrif am ddeangos ei bwysigrwydd neu rhoi statws bwysicach i'r tydariad hynny dan syle e.e. dyddiad cyfarfod neu ddigwyddiad bwysig sydd ar y gweill, dyfyniad neu broliant gan berson arall, enghraifft o brif donsyrn neu athroniaeth y tydarwr.

Nid pin bawd mewn gwirionedd, ond math ohono a ddefnyddir i ddal fewn a sicrhau deunydd ar ymylon gelfi fel soffa neu efallai dilledyn. Mae wedi ei wneud o ddur neu'n haearn. Y nodwedd fwyaf cyffredin yw clustogwaith dodrefn, er bod y domen gyda blaen dur yn fwy defnyddiol, gan fod y rhai arferol yn cael eu dyblu'n hawdd. Mae'r blaen yn cael ei weldio ar flaen y deilsen.

Dyfeisiwyd y pin arlunio mewn enw ac fel eitem a gynhyrchwyd yn helaeth yn yr hyn sydd bellach yn yr Unol Daleithiau yn yr 1750au. Cafodd ei grybwyll am y tro cyntaf yn Oxford English Dictionary ym 1759. Dywedwyd bod y defnydd o'r pin bawd a oedd newydd ei ddyfeisio i atodi hysbysiadau i ddrysau tai ysgol yn cyfrannu'n sylweddol at chwalu eu drysau gothig. Canfuwyd pinnau tynnu modern hefyd fel rhai safonol ym mlychau llunio'r penseiri ar ddiwedd y 18g.[3]

Dywidir hefyd i'r pin gael ei dyfeisio gan y gwneuthurwr oriawr Johann Kirsten yn y flwyddyn 1903 yn nhref Lychen yn ardal Uckermark yn yr Almaen.[4][5] Gwerthodd ei hawliau dyfeisio i Otto Lindstedt, entrepreneur, a dderbyniodd batent gan y Swyddfa ar 8 Ionawr 1904. Gwnaeth hyn Lindstedt yn gyfoethog, tra bod Kirsten, y gwneuthurwr oriawr, yn parhau i fod yn wael. Mae ffynonellau eraill yn cysylltu dyfais y pin â pherchennog y diwydiant Awstria, Heinrich Sachs, yn 1888.

Mae fersiynau modern yn cael eu cynhyrchu gyda “phennau” plastig o silindrau mwy hylaw.

Etymoleg

[golygu | golygu cod]

Ceir y cofnod cynharaf o'r gair pìn yn y Gymraeg (i ddynodi pin megis un pin bawb ac nid hedyn coeden pinwydd) yn yr 14g fel benthyyciad o'r Saesneg.[6] gyda'r gair 'pin bawd' yn cael ei gofnodi yn yr 20g.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. https://ca.wikipedia.org/wiki/Xinxeta
  2. https://es.wikipedia.org/wiki/Chincheta
  3. "Parish and Belonging: Community, Identity and Welfare in England and Wales – 1700-1950", K.D.M Snell, Professor of Rural and Cultural History at Leicester University; Cambridge Press, 2006.
  4. Rubino, Anthony (2011). Essential Shit: Bollocks! Why Didn't I think of That?. David & Charles. t. 56. ISBN 9781446354834.
  5. Katrin Bischoff, Jürgen Schwenkenbecher. Die Reißzwecke von Lychen Archifwyd 2015-12-26 yn y Peiriant Wayback In: Berliner Zeitung, 11. Tachwedd 2003; Retrieved on 4 Hydref 2013.
  6. http://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?pin

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]