Mohammed V, brenin Moroco
Rheolwr Moroco oedd Mohammed V (10 Awst, 1909 – 26 Chwefror, 1961) (Arabeg: محمد الخامس), a deyrnasodd fel Swltan Moroco o 1927 hyd 1953, a gafodd ei alltudio yn 1953 ac a deyrnasodd eto yn gyntaf fel Swltan (1955-1957) ac wedyn fel brenin (1957-1961). Ei enw llawn oedd Sidi Mohammed ben Yusef, sef mab (ben) y Swltan Yusef, a olynodd fel Swltan ar ôl ei farwolaeth yn 1927. Roedd yn aelod o Freninllin yr Alaouitiaid.
Ar 20 Awst, 1953, gorfododd yr awdurdodau gwladfaol Ffengig y Swltan Mohammed V a'i deulu i adael Moroco am alltudiaeth ar ynys Corsica. Rhoddwyd perthynas iddo, Mohammed Ben Aarafa, ar yr orsedd yn ei le. Y rheswm am hynny oedd fod y Morocwyr yn gweld Mohammed V fel arweinydd yn y frwydr dros annibyniaeth i'r wlad.
Trosglwyddwyd Mohammed V a'i deulu i ynys Madagascar, un arall o wladfeydd Ffrainc ar y pryd, yn Ionawr 1954. Dychwelodd Mohammed V o alltudiaeth ar 16 Tachwedd, 1955, a chafodd ei gydnabod fel Swltan unwaith yn rhagor, er ei fod yn wrthynebus i reolaeth Ffrainc. Yn Chwefror 1956 llwydodd i gael annibyniaeth i Foroco mewn trafodaethau gyda llywodraeth Ffrainc ac yn 1957 cymerodd y teitl Brenin Moroco.
Bu farw ar 26 Chwefror 1961, ar ôl derbyn llawfeddygaeth, ac fe'i olynwyd gan ei fab Hassan II.
Enwir dinas Mohammédia, ger Casablanca, ar ei ôl, er anrhydedd iddo.
|
