Mary Elizabeth Ellis
| Mary Elizabeth Ellis | |
|---|---|
| Ganwyd | 1881  |
| Bu farw | 1974 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | ymgyrchydd |
| Priod | Gwilym Davies |
Roedd Mary Elizabeth Ellis (1881-1974), ac, yn hwyrach adnebir yn aml fel Mrs Gwilym Davies ymhlith y menywod cyntaf i ddal swyddi proffesiynol o statws cymharol uchel ym maes gweinyddiad a llywodraethiant addysg yng Nghymru, ac roeddent yn adnabyddus yn eu dydd. Bu'n ymwneud â sefydliadau neu fudiadau addysgol a diwylliannol, gan gynnwys Coleg y Brifysgol Bangor, adran menywod Undeb Cynghrair y Cenhedloedd Cymru ac Urdd Gobaith Cymru.[1]
Roedd Mary Ellis yn aelod blaenllaw o’r ddirprwyaeth a deithiodd i’r Unol Daleithiau i gyflwyno Apêl Heddwch Menywod Cymru i fenywod America ym 1924. Mae ail-ddarganfod y menywod hyn nid yn unig yn cynnig cyfle i ddod i adnabod y menywod eu hunain yng nghyd-destun yr oes, ond hefyd i ddysgu am rwydweithiau’r dosbarth addysgedig a phroffesiynol yr oeddent yn rhan ohono.
Hi oedd yr ail wraig i gael ei phenodi'n arolygydd ysgolion Cymru. Ym 1942 daeth hi'n ail wraig i Gwilym Davies[2] Roedd ei gŵr yn ffigwr adnabyddus yn Cymdeithas Cynghrair y Cenhedloedd ac a sefydlodd Neges Heddwch ac Ewyllys Da a ddaeth, maes o law yn neges flynyddol yr Urdd dan yr un enw. Roedden nhw'n byw yn Aberystwyth.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "The Memorial from Wales to the Women of the United States of America". Adroddiad Blynyddol Gwasanaethau Archif Gorllewin Morgannwg 2022-23. 2023.
- ↑ Davies, Gwilym (1879–1955). Y Bywgraffiadur Ar-lein. Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Adalwyd ar 4 Gorffennaf 2013.
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
- Mary Ellis HMI, Cydlynydd Menywod Cymru ac America 1923-4 Darlith gan Dr Siân Rhiannon Williams i'r Cymmrodorion, 22 Mehefin 2023
- Deiseb Heddwch Menywod Cymru Gwefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru